Profilaktyka i probacja w środowisku lokalnym
Profilaktyka społeczna i probacja stanowią ważny obszar ograniczania rozmiarów
przestępczości i neutralizacji czynników generujących zachowania odbiegające od norm
społecznych.
W ostatnich dziesięcioleciach wprowadzono do praktyki zapobiegania przestępczości i
patologii zachowań różnorodne strategie oparte na najważniejszych teoriach z zakresu
nauk społecznych, wynikach eksperymentów naukowych prowadzonych w krajach o najwyższej
kulturze resocjalizacyjnej oraz doświadczeniach z najbardziej skutecznych projektów
realizowanych przez specjalistów w wielu obszarach szczególnie zagrożonych rozwojem
patologii społecznej.
Zamieszczone w niniejszym zbiorze artykuły zapoznają z licznymi koncepcjami i ich
weryfikacjami w obszarach działalności profilaktyczno-probacyjnej oraz podają
przykłady organizacyjnych rozwiązań i metod działań uwzględniających specyficzne
uwarunkowania skutecznych działań w wielu środowiskach.
Mamy nadzieję, że większość z tych opracowań okaże się cennym materiałem w
kształceniu studentów resocjalizacji i pracy socjalnej oraz że będą z nich korzystać
specjaliści działający w ramach wielorakich form pomocy społecznej.
Prof. dr hab. Bronisław Urban
Wstęp (Bronisław Urban) 9
I. Profilaktyka – probacja – resocjalizacja. Zagadnienia ogólne
Andrzej Bałandynowicz, Probacja-prewencja, a nie represja podstawą
resocjalizacji w oparciu o społeczeństwo 17
Henryk Machel, Profilaktyka i probacja jako czynniki ograniczające penalizację
penitencjarną 51
Kazimierz Pospiszyl, Resocjalizacja a terapia 63
Robert Opora, Sposoby pomiaru efektywności resocjalizacyjnej 69
Sławomir Śliwa, Działania profilaktyczne wobec nieletnich zagrożonych wykluczeniem
społecznym. Założenia teoretyczne 77
Lucjan Miś, Neoliberalna polityka penitencjarna. Kryminalizacja problemów społecznych
– właściwa droga czy ślepy zaułek? 87
Adam Szecówka, Teleologiczno-programowe aspekty oddziaływań resocjalizacyjnych i
profilaktycznych 97
Sławomir Sobczak, Relacje chroniące i racjonalność w kontekście resocjalizacji
strukturalnej i probacji 115
II. Lokalność jako wymiar profilaktyki i probacji
Franciszek Wojciechowski, Przestrzeń bezpieczna środowiska lokalnego w strategii
działań prewencyjnych. Próba refleksji pedagogicznej 131
Małgorzata Michel, Koncepcja tworzenia bezpiecznej przestrzeni w lokalnym systemie
resocjalizacji jako reakcja na „grę w wykluczenie społeczne” w świecie płynnej
nowoczesności 145
Anna Fidelus, Rola kapitału społecznego w przebiegu procesu readaptacji społecznej
skazanych 157
Krystyna Kuberska-Przekwas, Profilaktyka, probacja wobec młodzieży w kompleksowym
systemie resocjalizacji w środowiskach lokalnych 171
Leszek Wieczorek, Samorząd lokalny w profilaktyce marginalizacji społecznej (aspekty
prawne) 185
Barbara Smoter, Lokalne inicjatywy z zakresu edukacji przedszkolnej jako czynnik
przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu 195
Sonia Dzierzyńska, Oddziaływania probacyjne na nieletnich w płaszczyźnie
społeczności lokalnej na przykładzie USA 201
Monika Noszczyk-Bernasiewicz, Środowiskowe determinanty przestępczości nieletnich jako
wyznacznik oddziaływań profilaktycznych 209
Anna Kieszkowska, Probacja szansą dla osób karanych na poprawę własnego życia w
środowisku lokalnym 221
III. Czynniki determinujące efektywność działań profilaktyczno-resocjalizacyjnych
Irena Pospiszyl, Syndrom Atlasa, czyli pułapki dynamicznych strategii adaptacyjnych
239
Adam Mikrut, Sławomir Olszewski, Poszanowanie godności jako czynnik profilaktyki
zachowań agresywnych osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną 249
Eliza Mazur, Samoocena agresywnych sprawców przestępstw 259
Irena Mudrecka, Kształtowanie poczucia odpowiedzialności pozytywnej u dzieci i
młodzieży jako cel profilaktyki kreatywnej 273
Ewa Wysocka, Koncepcja resilience jako podstawa teoretyczna identyfikacji zaburzeń w
przystosowaniu i działań profilaktycznych 285
Agnieszka Barczykowska, Szacowanie i zarządzanie ryzykiem w amerykańskiej praktyce
probacyjnej 301
Beata Maria Nowak, Rola zasobów w procesach resocjalizacji i destygmatyzacji społecznej
osób skazanych i ich rodzin 313
Łukasz Szwejka, Profilaktyka odrzucenia rówieśniczego oparta na koncepcji resielience
(opór–elastyczność) 325
Małgorzata Piasecka, Odporność psychiczna jako czynnik ograniczający działanie
niekorzystnych uwarunkowań środowiskowych u młodzieży narażonej na ryzyko
uzależnienia 333
IV. Instytucje oraz metody profilaktyki i probacji
Andrzej Węgliński, Styl oddziaływań wychowawczych społecznych kuratorów sądowych w
pracy z dozorowanymi z problemem alkoholowym 341
Anna Wojnarska, Treningi umiejętności społecznych w resocjalizacji nieletnich –
szanse i ograniczenia 355
Janina Florczykiewicz, Terapia przez kreację plastyczną w readaptacji społecznej
skazanych. Działanie artystyczne jako obszar transformacji wartości 367
Maciej Bernasiewicz, Streetworking (praca uliczna) wśród dzieci ulicy jako forma
zapobiegania przestępczości nieletnich 377
Anna Chańko, Praca uliczna jako forma prewencji społecznej. Streetworking w środowisku
lokalnym 385
Patryk Kujan, Działalność kuratorów sądowych dla osób dorosłych w opiniach
pracowników socjalnych, studentów resocjalizacji oraz skazanych oddanych pod dozór
391
Joanna Sztuka, Innowacje w środowiskowych programach profilaktycznych. Partyworking
403
Karina Śliwińska, Skuteczność pracy świetlic środowiskowych i socjoterapeutycznych
413
V. Przykłady polskich i zagranicznych rozwiązań systemowych
Hans B. Dupont, Grupa docelowa opuściła już budynek! Metoda RAR w badaniu używania
konopi indyjskich oraz projektowaniu interwencji profilaktycznych 423
Justyna Kusztal, Anna Siuda, Probacja w sprawach nieletnich – doświadczenia szkockie
429
Krzysztof Biel, Resocjalizacja kobiet w środowisku lokalnym: doświadczenia amerykańskie
i brytyjskie 437
Beata Zinkiewicz, Oddziaływania profilaktyczne norweskich służb ochrony dziecka jako
źródło inspiracji dla polskiej rodzinnej kurateli sądowej 447
Katarzyna Smoter, Przeciwdziałanie marginalizacji społecznej młodzieży na przykładzie
lokalnych inicjatyw realizowanych w Nowym Sączu 459
Iwona Malorny, Lokalna sieć wsparcia i profilaktyka wobec zjawiska niedostosowania
społecznego na przykładzie miasta Bytom 467
Marek Heine,,Violetta Będkowska-Heine, Sprawcy wypadków drogowych ? implikacje
resocjalizacyjne i profilaktyczne 481
490 stron, Format: 16.0x23.0cm, oprawa miękka ze skrzydełkami
