Prawo bankowe
Komentarz
Komentarz do ustawy z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe zawiera szczegółowe omówienie
rozwiązań prawnych przyjętych w ustawie w zakresie regulacji wszystkich instytucji
prawa bankowego – przede wszystkim dotyczących zasad tworzenia i organizacji banków,
podejmowanej i prowadzonej przez banki działalności, z uwzględnieniem szczególnych
uprawnień i obowiązków tych instytucji, w tym prowadzenie rachunków bankowych,
rozliczeń pieniężnych, udzielania kredytów i pożyczek.
Wiele uwagi poświęcono także instytucjom gwarancji bankowych, poręczeń i
akredytyw oraz emisji bankowych papierów wartościowych.
Przedstawiono także kwestie zrzeszania, łączenia się i podziału banków, szeroko
rozumianego nadzoru oraz postępowania w przypadku upadłości, bądź likwidacji banku.
Komentarz uwzględnia zmiany wynikające z wprowadzenia 2.11.2012 r. tekstu jednolitego
Prawa bankowego (Dz.U. z 2012 r. poz. 1376) oraz wszelkie nowelizacje ustawy ze wskazaniem
istoty zmian i ich znaczenia dla praktyki funkcjonowania sektora bankowego, ze
szczególnym uwzględnieniem najnowszych zmian dotyczących m.in.:
- podmiotów upoważnionych do przetwarzania i wzajemnego udostępniania informacji
objętych tajemnicą bankową (ustawa z 5.11.2009 r. o spółdzielczych kasach
oszczędnościowo-kredytowych, Dz.U. z 2012 r. poz. 855 ze zm. – obowiązująca od
27.10.2012 r.);
- uszczegółowienia instytucji zezwoleń wydawanych przez KNF dla banków i instytucji
kredytowych otwierających swoje przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej (ustawa z 16.9.2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i
przedsiębiorców, Dz.U. Nr 232, poz. 1378 – obowiązująca od 1.1.2012 r.);
- wprowadzenia do polskiego systemu prawa pojęcia usług płatniczych i zakwalifikowania
banków jako dostawców usług płatniczych, na mocy ustawy z 19.8.2011 r. o usługach
płatniczych, Dz. U. z 2011 r, Nr 199, poz. 1175 – obowiązująca od 24.10.2011 r. a w
znaczniej części od 24.11.2012 r.;
- ustawa z 24.10.2012 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz
niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2012 r. poz. 1385).
- istotnych i licznych zmian w zakresie przepływu informacji i współpracy między
Komisją Nadzoru Finansowego a Europejskimi Urzędami Nadzoru, wynikających z
implementacji do prawa polskiego przepisów dyrektyw unijnych w odniesieniu do uprawnień
Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i
Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i
Papierów Wartościowych, obejmujących m.in.:
- obowiązki informacyjne KNF na rzecz Europejskich Urzędów Nadzoru,
- zobowiązanie KNF do uwzględniania przy sprawowaniu nadzoru kwestii zbieżności
praktyk nadzorczych na poziomie europejskim, w tym uwzględniania wytycznych i zaleceń
Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego na zasadzie comply or explain,
- możliwość, aby KNF, na podstawie porozumień zawieranych z organami nadzoru państw
członkowskich, mogła przejąć zadania innego organu albo delegować na niego swoje
zadania, w celu skutecznego wykonywania zadań z zakresu nadzoru skonsolidowanego nad
podmiotem zależnym,
- proceduralne uregulowanie na okoliczność oczekiwania na mediację Europejskiego
Urzędu Nadzoru Bankowego.
Celem niniejszego komentarza jest przybliżenie zasad funkcjonowania systemu bankowego
w Polsce oraz wskazanie praktycznego wpływu przepisów ustawy na prawa i obowiązki
organizacji i podmiotów działających w sektorze bankowym.
Mając na uwadze istotną rolę orzecznictwa sądów powszechnych i administracyjnych,
Autorzy podjęli się również analizy najważniejszych wyroków dotyczących poruszanych
w komentarzu kwestii.
Autorzy umiejętnie podzielili i wyważyli proporcje między teoretyczną i praktyczną
sferą prawa bankowego, które łącznie stanowią o istocie funkcjonowania systemu
bankowego. Wiele miejsca poświęcono unijnym regulacjom, których konieczność
wdrożenia wynikła z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Omówiono przy tym
poszczególne nowelizacje prawa bankowego, których przybliżenie i merytoryczna ocena są
kluczowe dla stosowania ustawy w praktyce.
Ze względu na praktyczny wymiar komentarza obok omówienia poszczególnych przepisów,
Autorzy cytują wypowiedzi doktryny oraz prezentowane i dyskutowane w literaturze kwestie
sporne. Dzięki temu Czytelnik uzyskuje wielowymiarowy i wieloaspektowy pogląd na
poszczególne instytucje prawa bankowego – ich zastosowanie, rozwój i ewolucję oraz
kwestie praktyczne ich funkcjonowania.
W związku z tym prezentowana publikacja stanowi bogate kompendium wiedzy z zakresu
prawa bankowego, łączące zróżnicowane poglądy doktryny oraz najnowsze orzecznictwo
sądowe.
Autorzy niniejszej pozycji to autorytety i eksperci w swojej dziedzinie, praktycy w
dziedzinie bankowości, których uwagi stanowią cenne źródło praktycznej wiedzy w
przedmiocie niniejszego opracowania.
Prezentowany komentarz przeznaczony jest głównie dla praktyków, stosujących na co
dzień prawo bankowe. W związku z tym Autorzy starali się jak najdokładniej
przedstawić szerokie spektrum poglądów i opinii na temat instytucji prawa bankowego,
jakie zostały zaprezentowane w nauce prawa.
Komentarz pod redakcją prof. UW dr hab. H. Gronkiewicz-Waltz kierownik Zakładu Prawa
Administracyjnego Gospodarczego i Bankowego WPiA UW. W latach 1992-2000 r. była Prezesem
Narodowego Banku Polskiego. W latach 2001-2005 była wiceprezesem Europejskiego Banku
Odbudowy i Rozwoju.
Notki biograficzne Autorów
Przedmowa
Wykaz skrótów
Prawo bankowe
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 1-11
Rozdział 2. Tworzenie i organizacja banków oraz oddziałów i przedstawicielstw
banków
Art. 12-48
A. Banki państwowe
Art. 14-19
B. Banki spółdzielcze
Art. 20
C. Banki w formie spółek akcyjnych
Art. 21-29
D. Postępowanie przy tworzeniu banków
Art. 30-42
Da. Szczególny sposób tworzenia banków krajowych przez instytucje kredytowe prowadzące
działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez oddział
Art. 42a-42f
E. Przekształcenie banku państwowego w spółkę akcyjną
Art. 43-48
Rozdział 2a. Podejmowanie i prowadzenie działalności przez banki krajowe na
terytorium państwa goszczącego oraz przez instytucje kredytowe na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej
Art. 48a-48o
Rozdział 3. Rachunki bankowe
Art. 49-62
Rozdział 4. Rozliczenia pieniężne przeprowadzane za pośrednictwem banków
Art. 63-68
Rozdział 5. Kredyty i pożyczki pieniężne oraz zasady koncentracji
zaangażowań
Art. 69-79c
Rozdział 6. Gwarancje bankowe, poręczenia i akredytywy
Art. 80-88
Rozdział 7. Emisja bankowych papierów wartościowych
Art. 89-92
Rozdział 8. Szczególne obowiązki i uprawnienia banków
Art. 92a-112b
Rozdział 9. Zrzeszanie, łączenie się i podział banków
Art. 113-125
Rozdział 10. Fundusze własne, kapitał wewnętrzny i gospodarka finansowa
banków
Art. 126-130
Rozdział 11. Nadzór bankowy
Art. 131-141
Rozdział 11a. Nadzór nad oddziałami instytucji kredytowych
Art. 141a-141e
Rozdział 11b. Nadzór skonsolidowany
Art. 141f-141l
Rozdział 12. Postępowanie naprawcze, likwidacja i upadłość banku
A. Postępowanie naprawcze
Art. 142-146
B. Likwidacja, przejęcie banku
Art. 147-157e
C. Upadłość banku
Art. 158-169
Rozdział 13. Odpowiedzialność cywilna i karna
Art. 170-171
Rozdział 14. Przepisy przejściowe, zmiany w przepisach obowiązujacych i przepisy
końcowe
Art. 172-194
Indeks rzeczowy
558 stron, Format: 16.5x24.5cm, oprawa twarda z obwolutą