Napisana w sposób barwny historia ludu, który na ziemiach polskich znalazł
schronienie przed prześladowaniami i wiele wieków żył w harmonii z Polakami.
Niestety przeżył też na tych terenach w czasie II wojny światowej straszliwą
tragedię, którą zgotowali mu Niemcy. Autor starał się ukazać zarówno ciemne, jak i
jasne strony wspólnego życia Polaków i Żydów. Przedstawia z jednej strony dzieje
harmonijnego współistnienia dwóch narodów, historię ich przyjaźni, a z drugiej
opisuje odrębności kulturową, wzajemną niechęć, często przeradzającą się we
wrogość. Maluje obraz bogaty w półcienie, na którym przenika się świat wielkich
kupców i bankierów, małych lichwiarzy i domokrążców, filozofów, rabinów i
cadyków.
Pisząc swoją Najkrótszą historię Polski (z nieco odmiennego punktu
widzenia niż wielkie dzieła Normana Daviesa), starałem się objąć nią również
historię narodu, który znalazł swoje refugium dziejowe na ziemiach polskich. Sporej
części zgromadzonego materiału nie mogłem jednak wykorzystać - materiału
dotyczącego bezpośrednio historii Żydów polskich. Doszedłem w końcu do wniosku, że
warto ją przedstawić osobno, wraz z historią stosunków polsko-żydowskich. Przydałoby
się wszak trochę elementarnej a pasjonującej wiedzy, by zarazem oczyścić te stosunki
z obciążeń zarówno mitami, jak i realnymi urazami.
W mojej książce spotka czytelnik świat wielkich kupców i bankierów, małych
lichwiarzy, domokrążców i filozofów od dziecka, świat samorządu regulowanego
władzą religijną oraz świat rabinów i cadyków - całą tę rzeczywistość, która
po nowożytnych przemianach da nam wielkich artystów słowa polskiego i uczonych. To
dzieje współżycia z Polakami i dzieje osobności, dzieje przyjaźni i dzieje niechęci.
W sumie - wiedza wobec narosłych urazów i mitów konieczna dla pojednania obu narodów.
Stefan Bratkowski
Spis treści
Wstęp
Imigracja fachowców
Przywileje de non tolerandis
Samorząd
Wojownicy i ludzie interesu
Ziemie duchowych buntów
Matka warszawskiego kapitalizmu
Ekspansja małych ludzi
Nowy antysemityzm
Rewolucjoniści i syjoniści
Nowy antysemityzm polski
Wojna zapomnianych strat
Próby mądrości
Inne stronice historii
Zmarnowane szanse
Wojna
Nikt nie mógł wyobrazić sobie Zagłady
Powstanie
Szanse pomocy
Sprzedani
256 stron, A5, miękka oprawa