Nabożeństwa naszej Cerkwi prawosławnej nawet przy jednym spojrzeniu na ich piękno
wywołują w pokornych duszach uczucie uwielbienia; lecz nieporównanie większe uczucie
uwielbienia zarówno u duchownych, jak i modlących się wiernych może wywołać
rozumienie tajemniczej mocy i istoty odprawiania nabożeństw cerkiewnych. U
celebrujących bezkrwawą Ofiarę wzmacnia ono święty zachwyt, który jest wynikiem
świadomego przeżywania nabożeństw, a zebranych z pokorą wiernych, przenosząc
myślami niemal do niebiańskich przybytków anielskich, niepostrzeżenie pobudza do
pozostawienia w słodkim zapomnieniu wszystkich trosk ziemskich. Wielu bogobojnych
chrześcijan szukało sposobności oświecenia umysłu takim właśnie światłem
zrozumienia i – nie znajdując pomocy odpowiadającej ich pragnieniu – zmuszonych
było niekiedy czerpać ogólne wiadomości o cerkwi, nabożeństwie i wszystkich
związanych z nimi ważnych rzeczach wyłącznie z księgi dawno wydanej, o nazwie Tablice
(…)
W Nowych Tablicach arcybiskup Niżnego Nowgorodu Beniamin (1739–1811) proponuje
systematyczny i jednocześnie popularny przegląd rytuału prawosławnego w ostatnim
etapie jego rozwoju (od czasów Beniamina do dziś Liturgia prawosławna pozostaje
niezmienna). Z tego właśnie wynika wartość traktatu oraz fakt, że nie stracił on
swego znaczenia i dziś – może z powodzeniem służyć jako przewodnik po przestrzeni
sakralnej, utensyliach liturgicznych, gestach i modlitwach chrześcijaństwa wschodniego.
Z Przedmowy G. Minczewa
SPIS TREŚCI
Nabożeństwo prawosławne jako misterium i katecheza – Nowe Tablice arcybiskupa
Beniamina Niżnego Nowgorodu
Przedmowa
Część pierwsza
I. O nazwach i świętości cerkwi
II. O najważniejszych częściach cerkwi
III. O Świętym Stole i jego utensyliach
IV. O baldachimie nad Świętym Stołem
V. O górnym miejscu i syntrononie
VI. O Stole ofiarnym i skewofylakionie, czyli diakonikonie
VII. O ikonostasie, solei i ambonie
VIII. O Wrotach Królewskich, katapetasmie lub zasłonie oraz o pozostałych wrotach
IX. O świecznikach, wosku, świętym oleju i kadzidle
X. O narteksie i schodach cerkiewnych, katechumenach i pokutujących
XI. O świętym krzyżu
XII. O świętych ikonach
XIII. O nieustającej modlitwie, liczbie i czasie nabożeństw cerkiewnych
Część druga
I. Porządek nieszporów
II. Kompleta mała i wielka
III. Czuwanie o północy (Nokturn)
IV. Porządek jutrzni
V. Porządek godzin
VI. Ryt Świętej i Boskiej Liturgii
VII. Służba Boża albo Liturgia Świętego Jana Złotoustego
290 stron, B5, oprawa miękka