Do roku 600 doktryna chrześcijańska wypracowała to, co Jaroslav Pelikan
określa terminem „ortodoksyjny konsensus”, czyli podstawę rozwoju doktryny.
Począwszy od „chrześcijańskiej deklaracji niezależności od judaizmu”, lata
100–600 były okresem wielkiego fermentu i witalności, w którym z gąszczu wierzeń i
nauk wyłoniły się fundamentalne dogmaty chrześcijańskie.
Niniejsza książka jest historią tych burzliwych czasów decydujących o kształcie
doktryny chrześcijańskiej. Autor skupia się na subtelnym związku między tym, w co
wierzyli wierni, tym, co przekazywali nauczyciele – ortodoksyjni i heretyccy – oraz
tym, co wyznawał Kościół jako akt wiary w pierwszych sześciu stuleciach rozwoju.
Tworząc swoje dzieło, oprócz zwyczajowo przywoływanych materiałów polemicznych,
apologetycznych, systematycznych czy spekulatywnych, Pelikan wykorzystał także źródła
egzegetyczne i liturgiczne.
Praca ta jest godnym uwagi początkiem ważnego przedsięwzięcia. Autor zgłębia i
ocenia fakty oraz oddziela je od fikcji, przyjmując naszą perspektywę jako
spadkobierców wspaniałej tradycji, z której możemy czerpać wiedzę pomocną w
rozwiązywaniu problemów dzisiejszych czasów. Książka stanowi wkład w odnowę
chrześcijaństwa we wszystkich jego aspektach.
John Macquarrie, „New York Times Book Review”
Godne uwagi wydarzenie w życiu współczesnego Kościoła i powód do radości! Cudownie
napisana książka, klarowna i nowatorska. Błyskotliwe ujęcie tematu oraz wyczerpujący
dobór źródeł i materiałów.
David Larrimore Holland, „Christian Century”
SPIS TREŚCI
Przedmowa
Źródła podstawowe
Kilka definicji
Rozdział 1. Praeparatio Evangelica
Prawdziwy Izrael
Chrześcijańska polemika z myślą klasyczną
Triumf teologii
Oczekiwanie narodów
Rozdział 2. Poza głównym nurtem
Oddzielenie prawa i Ewangelii
Systemy kosmicznego odkupienia
Nowe proroctwo
Kryteria apostolskiej sukcesji
Rozdział 3. Wiara Kościoła powszechnego
Apokaliptyczna wizja i jej przemiany
Porządek nadprzyrodzony
Sens zbawienia
Kościół i środki łaski
Rozdział 4. Tajemnica Trójcy
Chrystus jako Bóg
Chrystus jako stworzenie
Chrystus współistotny
Trójca i jedność
Rozdział 5. Bóg-człowiek
Założenia doktryny chrystologicznej
Alternatywne teologie wcielenia
Dogmat o dwóch naturach w Chrystusie
Dalsze dyskusje
Rozdział 6. Natura i łaska
Stan antropologii chrześcijańskiej
Paradoks łaski
Łaska i doskonałość
Naturalna zdolność i dodatkowy dar
Rozdział 7. Ortodoksyjny konsensus
Ubique, Semper, Ab Omnibus
Powszechna ortodoksja na Wschodzie
Ortodoksyjny katolicyzm na Zachodzie
Bibliografia
Indeks biblijny
Indeks ogólny
432 strony, oprawa miękka
-