Monografia jest pierwszym w polskiej literaturze prawniczej kompleksowym opracowaniem
problematyki cywilnoprawnej dotyczącej prawa do integralności utworu.
Autorka podejmuje zarówno rozważania teoretycznoprawne odnoszące się do zagadnienia
integralności utworu, jak i omawia na przykładach z orzecznictwa wiele problemów
pojawiających się często w praktyce w związku z tak istotnymi kwestiami, jak
chociażby możliwość dysponowania prawem do integralności utworu czy też zagadnienie
wieczności prawa do integralności.
Monografia jest pracą prawnoporównawczą, w której zostały zaprezentowane i
omówione rozwiązania stosowane w innych państwach europejskich oraz na świecie.
Stan prawny na 31 sierpnia 2007 r.
Spis treści
Wykaz skrótów
Podziękowanie
Wstęp
Rozdział 1. Historia rozwoju prawa autorskiego i koncepcji autorskich praw
osobistych
1. Uwagi wstępne
2. Rozwój prawa autorskiego od średniowiecza do końca XVIII w.
3. Francuskie ustawodawstwo autorskie doby rewolucyjnej
4. Niemiecka nauka prawa autorskiego w XIX w.
4.1. Teoria prawa autorskiego jako prawa osobistego (die Theorie von Urheberrecht als Persönlichkeitsrecht)
4.2. Teoria prawa autorskiego jako prawa na dobrach niematerialnych (die Theorie von
Urheberrecht als Immaterialgüterrecht)
5. Francuskie orzecznictwo w dziedzinie prawa autorskiego w XIX w.
6. Współczesne koncepcje prawa autorskiego
7. Regulacja autorskich praw osobistych w poprzednio obowiązujących polskich ustawach o
prawie autorskim
8. Regulacja autorskich praw osobistych w prawie międzynarodowym
8.1. Konwencja berneńska
8.2. Traktat WIPO o Prawach Autorskich
8.3. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Nowojorski Międzynarodowy Pakt Praw
Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych
8.4. Dyrektywy Unii Europejskiej
8.5. The Cartagena Decision
9. Stosunek autorskiego dobra osobistego (autorskich dóbr osobistych) do dóbr osobistych
powszechnego prawa cywilnego
10. Katalog autorskich praw osobistych w prawie polskim
Rozdział 2. Autorskie prawa osobiste w krajach systemów common law
1. Różnice w podejściu do autorskich praw osobistych w krajach tradycji common law i
krajach tradycji systemu prawa cywilnego oraz ich przyczyny
2. Autorskie prawa osobiste w Stanach Zjednoczonych
2.1. Stany Zjednoczone a konwencja berneńska
2.2. Orzecznictwo amerykańskie przed uchwaleniem Visual Artists Rights Act
2.3. Przyczyny uchwalenia pierwszej federalnej regulacji autorskich praw osobistych -
Visual Artists Rights Act
2.4. Visual Artists Rights Act a dotychczasowe stanowe regulacje autorskich praw
osobistych
2.5. Treść autorskich praw osobistych wprowadzonych w Visual Artists Rights Act
2.6. Orzecznictwo sądów amerykańskich na gruncie przepisów Visual Artists Rights Act
3. Autorskie prawa osobiste w pozostałych krajach systemu common law
3.1. Autorskie prawa osobiste w Wielkiej Brytanii
3.2. Autorskie prawa osobiste w Kanadzie
3.3. Autorskie prawa osobiste w Australii
4. Konkluzja
Rozdział 3. Treść prawa do integralności utworu
1. Uwagi wstępne
1.1. Istota prawa do integralności utworu
1.2. Nośnik utworu a naruszenie integralności utworu
2. Regulacja prawa do integralności utworu w konwencji berneńskiej
3. Zagraniczne regulacje prawa do integralności utworu
3.1. Modele regulacji prawa do integralności utworu
3.2. Testy i mierniki stosowane do oceny zaistnienia naruszenia prawa do integralności
utworu
3.3. Ograniczenie prawa do integralności utworu w odniesieniu do niektórych rodzajów
utworów
3.3.1. Utwory audiowizualne
3.3.2. Programy komputerowe
4. Treść prawa do integralności utworu w polskiej ustawie o prawie autorskim
4.1. Uprawnienie twórcy do modyfikowania utworu
4.2. Uprawnienie twórcy do ukończenia dzieła, urzeczywistnienia swojej idei twórczej i
zaprezentowania jej publiczności
4.3. Prawo nadzoru nad sposobem korzystania z utworu; dostęp do utworu
4.4. Rzetelne wykorzystanie utworu
4.5. Zmiany w utworze spowodowane oczywistą koniecznością, którym twórca nie miałby
słusznej podstawy się sprzeciwić
4.5.1. "Następca prawny" w rozumieniu art. 49 ust. 2 pr.aut. z 1994 r.
4.5.2. Oczywista konieczność zmian i słuszna podstawa sprzeciwu twórcy
4.5.3. Najczęściej wymieniane zmiany "spowodowane oczywistą koniecznością, którym
twórca nie miałby słusznej podstawy się sprzeciwić"
4.6. Krąg osób, które muszą zapoznać się z działaniem ingerującym w utwór
4.7. Nadużycie prawa do integralności utworu
5. Typy naruszeń prawa do integralności utworu
5.1. Naruszenia bezpośrednie
5.1.1. Pominięcie elementów utworu plastycznego lub fotograficznego
5.1.2. Inne zniekształcenia utworu plastycznego lub fotograficznego
5.1.3. Dodanie elementów do utworu plastycznego lub fotograficznego
5.1.4. Dodanie do reprodukcji utworu elementów nieistniejących w utworze
5.1.5. Zmiana wielkości utworu plastycznego lub fotograficznego
5.1.6. Modyfikacja struktury lub treści utworu literackiego
5.1.7. Rozczłonkowanie utworu plastycznego na mniejsze elementy
5.1.8. Zaprezentowanie utworu w niewłaściwej kolejności
5.1.9. Wprowadzenie skrótów do utworu muzycznego, słowno - muzycznego, audiowizualnego
czy literackiego
5.1.10. Zniekształcenie utworu wynikające z technicznych warunków zwielokrotniania lub
rozpowszechniania
5.1.11. Modyfikacja utworu wynikająca z przepisów o cenzurze
5.1.12. Edycja utworów audiowizualnych (głównie filmów) w celu usunięcia z nich
niepożądanych treści
5.1.13. Udźwiękowienie filmu niemego
5.1.14. Zmiana ścieżki dźwiękowej filmu
5.1.15. Przerywanie utworów audiowizualnych w celu emisji reklam
5.1.16. Ukazywanie na ekranie w trakcie emisji utworu audiowizualnego (głównie filmu)
logo nadawcy
5.1.17. Umieszczenie na reprodukcji utworu plastycznego lub fotograficznego logo właściciela
utworu
5.1.18. Kolorowanie utworów plastycznych, fotograficznych i audiowizualnych
5.1.19. Sporządzanie czarno - białych reprodukcji utworów barwnych
5.1.20. Zmiana formatu utworów audiowizualnych
5.1.21. Upraszczanie utworów muzycznych na potrzeby tworzenia dzwonków telefonicznych
5.1.22. Sampling utworów muzycznych
5.2. Naruszenia pośrednie
5.2.1. Zaprezentowanie utworu w niewłaściwym kontekście
5.2.2. Wykorzystanie w reklamie utworu do tego nieprzeznaczonego
5.2.3. Opublikowanie utworu literackiego, audiowizualnego lub muzycznego w nieodpowiedniej
oprawie
5.2.4. Opatrzenie utworu literackiego niezgodnymi z jego charakterem ilustracjami
5.2.5. Opatrzenie czytanego utworu literackiego muzyką
5.2.6. Opatrzenie utworu literackiego przedmową
5.3.7. Opatrzenie utworu niewłaściwym komentarzem prowadzącym do zmiany
zaprezentowanych w nim poglądów
5.2.8. Tendencyjny wybór fragmentów utworu, prowadzący do zmiany zaprezentowanych w nim
poglądów
5.2.9. Zaprezentowanie utworu na nieodpowiedniej wystawie lub w nieodpowiedni sposób
5.2.10. Zakwalifikowanie utworu do niewłaściwej "kategorii" w tabelach
wynagrodzeń
5.2.11. Nadmierna, oszczercza krytyka utworu
6. Prawo do integralności utworu a prawo własności nośnika utworu
6.1. Uwagi wstępne
6.2. Uprawnienie autora dotyczące domagania się utrzymania dzieła w należytym stanie
6.3. Uprawnienie właściciela do modyfikowania utworu
6.4. Problem site-specific art - przeniesienie utworu z pierwotnego, celowo wybranego
miejsca jego usytuowania
6.5. Zniszczenie dzieła
Rozdział 4. Dysponowanie prawem do integralności utworu
1. Uwagi wstępne
2. Zasada niezbywalności i niezrzekalności prawa do integralności utworu w konwencji
berneńskiej i w obcych ustawodawstwach
3. Zasada niezbywalności i niezrzekalności prawa do integralności utworu w polskim
prawie autorskim
3.1. Dopuszczalność innych czynności prawnych niestanowiących ani "zbycia",
ani "zrzeczenia się" prawa do integralności utworu
3.2. Dopuszczalność wyrażania przez autora zgody na wprowadzanie zmian do utworu
3.3. Charakter prawny i skutki prawne zgody
3.4. Przedmiot zgody
3.5. Moment udzielenia zgody
3.6. Forma udzielenia zgody
3.7. Konieczność zakomunikowania zgody
3.8. Odwołalność zgody
Rozdział 5. Prawo do integralności utworu macierzystego a utwory zależne
1. Uwagi wstępne
2. Utwory inspirowane a prawo twórcy do integralności utworu inspirującego
3. Utwory zależne a prawo do integralności twórcy utworu macierzystego
Rozdział 6. Nieograniczoność w czasie prawa do integralności utworu
1. Regulacja prawa do integralności utworu po śmierci twórcy w konwencji berneńskiej
i w innych obcych ustawodawstwach
2. Regulacja prawa do integralności utworu po śmierci twórcy w polskich ustawach o
prawie autorskim z 1926 i 1952 r.
3. Regulacja prawa do integralności utworu po śmierci twórcy w obecnej ustawie z 1994
r.
3.1. Konstrukcja prawa do integralności utworu po śmierci twórcy
3.2. Krąg osób uprawnionych do wystąpienia z powództwem o ochronę prawa do
integralności utworu po śmierci twórcy
3.3. Krąg osób uprawnionych do wykonywania prawa do integralności utworu po śmierci twórcy
3.4. "Inna wola twórcy"
3.5. Treść prawa do integralności utworu po śmierci twórcy
Aneks
1. Polskie akty prawne
Ustawa z dnia 29 marca 1926 r. o prawie autorskiem, Dz. U. Nr 48, poz. 286
Dekret z dnia 29 sierpnia 1945 r. - Prawo osobowe, Dz. U. Nr 40, poz. 223
Ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. - Przepisy ogólne prawa cywilnego, Dz. U. Nr 34, poz. 311
Ustawa z dnia 10 lipca 1952 r. o prawie autorskim, Dz. U. Nr 34, poz. 234
Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury, Dz. U. Nr 10, poz. 48
Ustawa z dnia 31 lipca 1981 r. o kontroli publikacji i widowisk, Dz. U. Nr 20, poz. 99
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz.
1118
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz. U. Nr 162,
poz. 1568
2. Międzynarodowe akty prawne
Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z 9 września 1886
r.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r.
Decision n 351 of the Commission of the Cartagena Agreement on the Common Provisions on
Copyright and Related Rights z 17 grudnia 1993 r. - porozumienie zawarte przez kraje
Związku Andyjskiego - tj. Boliwię, Kolumbię, Ekwador, Peru i Wenezuelę
Dyrektywa Rady Europejskiej z 14 maja 1991 r. (91/250/EEC) w sprawie ochrony prawnej
programów komputerowych
Dyrektywa Rady Europejskiej z 3 października 1989 r. (89/55 2/EEC), zmieniona Dyrektywą
Rady i Parlamentu Europejskiego z 30 czerwca 1997 r. (97/36/EC) w sprawie koordynacji
określonych przepisów prawa, ustawodawstwa lub działań administracyjnych w państwach
członkowskich w zakresie emisji programów telewizyjnych - zwana Dyrektywą "O
telewizji bez granic"
3. Zagraniczne akty prawne
Niemieckie prawo autorskie, Gesetz über urheberrecht und verwandte schutzrechte z 9
września 1965 r.
Bürgerliches Gesetzbuch z 18 sierpnia 1896 r.
Francuski kodeks cywilny, Code civil z 21 marca 1804 r.
Francuskie prawo autorskie, Loi no 92-597 relative au code de la propriété
intellectuelle z 1 lipca 1992 r.
Berne Convention Implementation Act of 1988
Amerykańskie prawo autorskie, Tile 17 of the United States Code
CDPA, Copyright, designs and patents act z 15 listopada 1988 r.
Kanadyjski Copyright Act z 1924 r.
Australijskie prawo autorskie, Copyright act z 27 czerwca 1968 r .
Greckie prawo autorskie, Law No. 2121/1993, Copyright, Related Rights and Cultural Matters
z 3 marca 1993 r.
Belgijskie prawo autorskie, Loi relative au droit d'auteur et aux droits voisins z 30
czerwca 1994 r.
Włoskie prawo autorskie, Legge n. 633. Protezione del diritto d'autore e di altri diritti
connessi al suo esercizio z 22 kwietnia 1941 r.
Holenderskie prawo autorskie, Auteurswet z 23 września 1912 r.
Duńskie prawo autorskie, Lov om ophavsret, No 395 z 14 czerwca 1995 r.
Szwedzkie prawo autorskie, Lag (1960:729) om upphovsrätt till litterära och
konstnärliga verk z 30 grudnia 1960 r.
Luksemburskie prawo autorskie, Loi sur les droits d'auteur, les droits voisins et les
bases de données z 18 kwietnia 2001 r.
Portugalskie prawo autorskie, Lei n.° 45/85 Código de Direito de Autor e dos Direitos
Conixos z 17 września 1985 r.
Rosyjskie prawo autorskie z 29 kwietnia 1993 r.
Hiszpańskie prawo autorskie, Consolidated Text of the Law on Intellectual Property,
regularizing, clarifying and harmonizing the applicable statutory provisions (approved by
Royal Legislative Decree 1/1996) z 12 kwietnia 1996 r.
Fińskie prawo autorskie, Tekijänoikeuslaki No. 404 z 8 lipca 1961 r.
Szwajcarskie prawo autorskie, Bundesgesetz über das Urheberrecht und verwandte
Schutzrechte z 9 października 1992 r.
Norweskie prawo autorskie, Lov om opphavsrett til andsverk (andsverkloven) z 12 maja 1961
r.
Japońskie prawo autorskie, Copyright Law No 48 z 6 maja 1970 r.
Austriackie prawo autorskie, Bundesgesetz BGBI 1936/111 über das Urheberrecht an Werken
der Literatur und der Kunst und über verwandte Schutzrechte z 9 kwietnia 1936 r.
Kolumbijskie prawo autorskie, Ley N° 23 sobre derechos de Autor z 28 stycznia 1982 r.
Bibliografia
477 stron, A5, miękka oprawa