Stosunki majątkowe między małżonkami odgrywają istotną rolę. Uprawnienia
każdego z małżonków do majątku, który zgromadzili w czasie trwania małżeństwa,
kształtują się różnie w zależności od tego, jaki panuje między nimi ustrój
majątkowy.
Prawo polskie dopuszcza występowanie zarówno wspólności majątkowej, jak i ustroju
rozdzielności majątkowej. Panujący w danym małżeństwie ustrój majątkowy może przy
tym wynikać z ustawy albo z umowy majątkowej małżeńskiej. Określone zdarzenia, takie
jak ubezwłasnowolnienie małżonka, ogłoszenie jego upadłości czy też orzeczenie
separacji, również mają wpływ na istniejący między małżonkami ustrój majątkowy.
W prawie polskim ustawowym ustrojem majątkowym małżeńskim jest wspólność
ustawowa. Co do zasady powstaje ona w chwili zawarcia związku małżeńskiego. Możliwe
jest też umowne ustanowienie ustroju wspólności rozszerzonej lub ograniczonej, a także
ustroju rozdzielności majątkowej - pełnej lub z wyrównaniem dorobków.
Omówieniu problemów powstających w odniesieniu do poszczególnych ustrojów
majątkowych małżeńskich poświęcone jest niniejsze opracowanie. Zaprezentowane w nim
zostały obowiązujące przepisy, a także, w niezbędnym zakresie, poglądy doktryny i
orzecznictwo.
Autorka - Elżbieta Skowrońska-Bocian jest sędzią Sądu
Najwyższego w Izbie Cywilnej, a także profesorem prawa Uniwersytetu Warszawskiego.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wstęp
Część pierwsza
Ustroje majątkowe , których źródłem jest ustawa
Rozdział I. Ogólna charakterystyka stosunków majątkowych małżeńskich
1. Stan prawny w okresie od wejścia w życie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
do wejścia w życie nowelizacji dokonanej ustawą z 17 czerwca 2004 r.
2. Stan prawny po wejściu w życie ustawy z 17 czerwca 2004 r. zmieniającej Kodeks
rodzinny i opiekuńczy
Rozdział II. Ustawowa wspólność majątkowa małżeńska
1. Ogólna charakterystyka wspólności majątkowej małżeńskiej
2. Powstanie i ustanie wspólności ustawowej
2.1. Powstanie wspólności
2.2. Ustanie wspólności
3. Skład majątku objętego wspólnością ustawową małżeńską
3.1. Uwagi ogólne
3.2. Pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej
3.3. Dochody z majątku wspólnego oraz dochody uzyskiwane z majątków osobistych małżonków
3.4. Środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego
każdego z małżonków
3.5. Pozostałe składniki majątku wspólnego
3.6. Przedmioty majątkowe nie wchodzące do majątku wspólnego
4. Majątek osobisty każdego z małżonków
5. Uprawnienia małżonków do majątku wspólnego
5.1. Uprawnienie do współposiadania i korzystania
5.2. Zarząd majątkiem wspólnym
6. Czynności, do dokonania których potrzebna jest zgoda małżonka
6.1. Uwagi ogólne
6.2. Rodzaje czynności, do dokonania których niezbędna jest zgoda małżonka
6.3. Forma zgody
6.4. Chwila wyrażenia zgody przez małżonka
6.5. Skutki niewyrażenia zgody przez współmałżonka
6.6. Ochrona osób trzecich
7. Przesunięcia majątkowe pomiędzy majątkami małżonków
7.1. Uwagi ogólne .
7.2. Przesunięcia majątkowe z majątku wspólnego do majątku osobistego
7.3. Przesunięcia majątkowe z majątku osobistego do majątku wspólnego
Rozdział III. Przymusowa rozdzielność majątkowa
1. Uwagi wprowadzające
2. Ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków
3. Ogłoszenie upadłości jednego z małżonków
4. Ustanowienie rozdzielności majątkowej orzeczeniem sądu
4.1. Uwagi ogólne
4.2. Żądanie ustanowienia rozdzielności majątkowej
4.3. Ważne powody jako przesłanka ustanowienia rozdzielności majątkowej
4.4. Powstanie rozdzielności majątkowej
4.5. Problemy proceduralne
5. Orzeczenie separacji
Część druga
Umowne ustroje majątkowe
Rozdział IV. Ogólna charakterystyka umów majątkowych małżeńskich
1. Uwagi wprowadzające
2. Podmioty i przedmiot umowy majątkowej małżeńskiej
2.1. Podmioty
2.2. Przedmiot
3. Treść umowy majątkowej małżeńskiej
3.1. Uwagi ogólne
3.2. Niedopuszczalne postanowienia umowy
3.3. Dopuszczalne postanowienia umowy
4. Zagadnienia szczególne związane z umową majątkową małżeńską
4.1. Uwagi ogólne
4.2. Forma umowy
4.3. Skuteczność umowy wobec osób trzecich
5. Zmiana i rozwiązanie umowy majątkowej małżeńskiej
Rozdział V. Umowna wspólność majątkowa
1. Uwagi wprowadzające
2. Wspólność rozszerzona
3. Wspólność ograniczona
Rozdział VI. Umowna rozdzielność majątkowa
1. Uwagi wprowadzające
2. Rozdzielność majątkowa
3. Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków
3.1. Uwagi ogólne
3.2. Chwila i skutki ustania ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków
3.3. Realizacja roszczenia o wyrównanie dorobków
Rozdział VII. Problemy międzyczasowe
Bibliografia
1. Literatura
2. Glosy
160 stron, A5, miękka oprawa
