Podręcznik z jednej strony daje możliwość poznania podstawowych instytucji prawa
karnego w ich teoretycznym i historycznym ujęciu, a z drugiej pokazuje ich funkcjonowanie
w praktyce. Realizując drugie zadanie, w szerokim zakresie cytuje się in extenso
orzeczenia Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych, w których dokonano wykładni
przepisów określających daną instytucję prawną. Dzięki temu istnieje możliwość
poznania wątpliwości, jakie rodzą poszczególne przepisy w praktyce i sposobów ich
rozwiązywania. Dokonując wyboru orzeczeń, kierowano się przede wszystkim ich
znaczeniem nie tylko praktycznym, ale i teoretycznym.
Spis treści
Przedmowa
Wykaz skrótów
Część I. Wiadomości ogólne
Rozdział 1. Pojęcie prawa karnego
Rozdział 2. Rozwój i źródła prawa karnego
Rozdział 3. Nauka prawa karnego
1. Szkoła humanitarna
2. Szkoła klasyczna
3. Szkoła pozytywna
3.1. Szkoła antropologiczna
3.2. Szkoła socjologiczna
4. Szkoła socjalistyczna
5. Normatywizm
6. Obrona społeczna
6.1. Nurt radykalny
6.2. Nurt umiarkowany (nowa obrona społeczna)
7. Neoklasycyzm
8. Abolicjonizm
Rozdział 4. Wykładnia prawa karnego
1. Wykładnia autentyczna
2. Wykładnia legalna
3. Wykładnia operatywna
4. Wykładnia doktrynalna
5. Dyrektywy interpretacyjne
5.1. Wykładnia językowa
5.2. Wykładnia logiczna
5.3. Wykładnia systemowa
5.4. Wykładnia funkcjonalna
6. Zakres wykładni
Część II. Nauka o ustawie karnej
Rozdział 5. Norma prawna
Rozdział 6. Obowiązywanie ustawy karnej pod względem czasu
1. Okres obowiązywania ustawy karnej
2. Czas popełnienia przestępstwa
3. Zasady orzekania w razie zmiany ustawy
Rozdział 7. Obowiązywanie ustawy karnej pod względem miejsca
Rozdział 8. Obowiązywanie ustawy pod względem osób
1. Zasada narodowości podmiotowej
2. Zasada przedmiotowa
2.1. Zasada przedmiotowa ograniczona
2.2. Zasada przedmiotowa zastępcza
2.3. Zasada przedmiotowa nieograniczona
3. Zasada represji wszechświatowej
4. Ukaranie za granicą a zasada ne bis in idem
5. Wyłączenie osób spod działania ustawy karnej
Część III. Nauka o przestępstwie
Rozdział 9. Pojęcie przestępstwa
1. Definicje przestępstwa
2. Pojęcie czynu
3. Bezprawność
4. Karalność
5. Wina
6. Społeczna szkodliwość czynu
Rozdział 10. Ustawowe znamiona przestępstwa
1. Pojęcie ustawowych znamion przestępstwa
2. Podział znamion przestępstwa
3. Znamiona negatywne
4. Typizacja przestępstw
5. Podział przestępstw
Rozdział 11. Przedmiot ochrony
Rozdział 12. Strona przedmiotowa
1. Zachowanie sprawcy
2. Sposób zachowania
3. Przedmiot oddziaływania
4. Skutek
5. Związek przyczynowy
6. Okoliczności modalne czynu
Rozdział 13. Podmiot
1. Nieletni
2. Młodociany
3. Szczególne właściwości podmiotu
4. Poczytalność
Rozdział 14. Strona podmiotowa
1. Teorie winy
2. Umyślność
3. Nieumyślność
4. Kombinacje umyślności i nieumyślności
Rozdział 15. Okoliczności wyłączające bezprawność czynu
1. Pojęcie okoliczności wyłączających bezprawność czynu
2. Obrona konieczna
2.1. Zamach
2.2. Obrona
2.3. Przekroczenie granic obrony koniecznej
3. Stan wyższej konieczności
3.1. Niebezpieczeństwo
3.2. Uchylenie niebezpieczeństwa
3.2.1. Zasada subsydiarności
3.2.2. Zasada proporcjonalności
3.2.3. Cel działania
3.3. Przekroczenie granic stanu wyższej konieczności
4. Dozwolone ryzyko
4.1. Ryzyko nowatorstwa
4.2. Ryzyko medyczne
5. Prawdziwość zarzutu
6. Działanie w obronie społecznie uzasadnionego interesu
7. Działanie w ostatecznej potrzebie
8. Działanie w ramach uprawnień lub obowiązków
9. Zgoda pokrzywdzonego
10. Czynności lecznicze
11. Transplantacja
12. Zabiegi kosmetyczne
13. Przerwanie ciąży
14. Dozwolona samopomoc
15. Ryzyko sportowe
16. Karcenie małoletnich
17. Zwyczaj
18. Inne okoliczności
Rozdział 16. Okoliczności wyłączające lub umniejszające winę
1. Nieletniość
2. Niepoczytalność i poczytalność ograniczona
2.1. Niepoczytalność
2.2. Poczytalność ograniczona
2.3. Wyłączenie niepoczytalności lub ograniczonej poczytalności
3. Błąd
3.1. Błąd co do okoliczności faktycznych
3.1.1. Błąd co do znamienia typu uprzywilejowanego
3.1.2. Błąd co do znamienia typu kwalifikowanego
3.2. Błąd co do prawa
3.2.1. Nieświadomość bezprawności
3.2.2. Przestępstwo urojone
3.2.3. Błąd co do okoliczności wyłączających bezprawność czynu lub winę
4. Działanie na rozkaz
5. Kolizja obowiązków
6. Stan wyższej konieczności
Rozdział 17. Formy stadialne przestępstwa
1. Zamiar
2. Przygotowanie
2.1. Pojęcie przygotowania
2.2. Karalność przygotowania
2.3. Czynny żal
3. Usiłowanie
3.1. Usiłowanie udolne
3.2. Usiłowanie nieudolne
3.3. Usiłowanie kwalifikowane
3.4. Karalność usiłowania
3.5. Czynny żal
3.6. Usiłowanie a przygotowanie
4. Dokonanie
Rozdział 18. Formy zjawiskowe przestępstwa
1. Koncepcje udziału w przestępstwie
2. Sprawstwo
2.1. Sprawstwo pojedyncze (jednosprawstwo)
2.2. Współsprawstwo
2.2.1. Współsprawstwo w zakresie przestępstw nieumyślnych
2.2.2. Współsprawstwo w zakresie przestępstw indywidualnych
3. Sprawstwo kierownicze
4. Sprawstwo polecające
5. Współsprawstwo konieczne
6. Podżeganie
7. Prowokacja
8. Pomocnictwo
9. Podżeganie i pomocnictwo do przestępstw indywidualnych
10. Podżeganie i pomocnictwo do przestępstw nieumyślnych
11. Odgraniczenie współsprawstwa od podżegania i pomocnictwa
12. Odpowiedzialność karna za podżeganie i pomocnictwo
13. Usiłowanie form zjawiskowych przestępstwa
14. Czynny żal
Rozdział 19. Zbieg przepisów ustawy i zbieg przestępstw
1. Reguły wyłączające wielość ocen w prawie karnym
2. Zbieg przepisów ustawy karnej
3. Zbieg przestępstw
3.1. Wspóukarane czyny uprzednie
3.2. Współukarane czyny następcze
3.3. Przestępstwa wieloczynowe
3.4. Przestępstwo wieloodmianowe
3.5. Przestępstwo trwałe
3.6. Przestępstwo ciągłe
3.6.1. Z góry powzięty zamiar
3.6.2. Krótkie odstępy czasu
3.6.3. Tożsamość pokrzywdzonego
3.6.4. Zachowania traktowane jako odrębne przestępstwa
4. Rodzaje rzeczywistego zbiegu przestępstw
4.1. Zbieg przestępstw prowadzących do wymierzenia kary łącznej
4.2. Ciąg przestępstw
Część IV. Nauka o środkach penalnych
Rozdział 20. Pojęcie kary
Rozdział 21. Cele i funkcje kary
Rozdział 22. System środków penalnych
Rozdział 23. Kary
1. Grzywna
2. Kara ograniczenia wolności
3. Kara pozbawienia wolności
4. Kara 25 lat pozbawienia wolności
5. Kara dożywotniego pozbawienia wolności
6. Kara aresztu wojskowego
Rozdział 24. Środki karne
1. Ogólne postanowienia dotyczące środków karnych
2. Pozbawienie praw publicznych
3. Zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub
prowadzenia określonej działalności gospodarczej
4. Zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją
małoletnichlub z opieką nad nimi
5. Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub
miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania
określonego miejsca pobytu bez zgody sądu
6. Zakaz prowadzenia pojazdów
7. Przepadek
7.1. Przepadek przedmiotów
7.2. Przepadek korzyści
8. Obowiązek naprawienia szkody
9. Nawiązka
10. Świadczenie pieniężne
11. Podanie wyroku do publicznej wiadomości
12. Zwrot korzyści majątkowej uzyskanej przez inną osobę niż sprawca
13. Zawiadomienie sądu rodzinnego
14. Środki karne orzekane wobec żołnierzy
14.1. Wydalenie ze służby wojskowej
14.2. Degradacja
Rozdział 25. Wymiar kary i środków karnych
1. Ustawowy wymiar kary
2. Sądowy wymiar kary
2.1. Zasady sądowego wymiaru kary
2.2. Dyrektywy sądowego wymiaru kary
2.2.1. Dyrektywy ogólne
2.2.1.1. Dyrektywa sprawiedliwościowa
2.2.1.2. Dyrektywa prewencji indywidualnej
2.2.1.3. Dyrektywa prewencji ogólnej
2.2.1.4. Wzajemny stosunek dyrektyw wymiaru kary
2.2.1.5. Okoliczności wpływające na wymiar kary i środków karnych
2.2.2. Dyrektywy szczególne
2.2.2.1. Dyrektywy wymiaru kary wobec nieletnich i młodocianych
2.2.2.2. Dyrektywy orzekania grzywny
2.2.2.3. Dyrektywy orzekania kary 25 lat i dożywotniego pozbawienia wolności
2.2.2.4. Dyrektywy wyboru rodzaju kary
2.3. Nadzwyczajny wymiar kary
2.3.1. Nadzwyczajne złagodzenie kary
2.3.1.1. Sposoby nadzwyczajnego złagodzenia kary
2.3.1.2. Zamiana rodzaju kary
2.3.1.3. Odstąpienie od wymierzenia kary
2.3.2. Nadzwyczajne obostrzenie kary
2.3.3. Zbieg podstaw nadzwyczajnego złagodzenia i obostrzenia kary
2.4. Wymiar kary w razie zbiegu przestępstw
2.5. Zwolnienie od reszty kary ograniczenia wolności
2.6. Uznanie środka karnego za wykonany
Rozdział 26. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie
1. Systemy probacyjne
2. Warunkowe umorzenie postępowania karnego
2.1. Charakter prawny warunkowego umorzenia postępowania karnego
2.2. Przesłanki warunkowego umorzenia postępowania karnego
2.3. Okres próby
2.4. Tryb orzekania
2.5. Pomyślny upływ okresu próby
2.6. Podjęcie warunkowego umorzenia postępowania karnego
3. Warunkowe zawieszenie wykonania kary
3.1. Przesłanki warunkowego zawieszenie wykonania kary
3.2. Okres próby
3.3. Zarządzenie wykonania kary
3.4. Pomyślny upływ okresu próby
4. Warunkowe przedterminowe zwolnienie
4.1. Przesłanki warunkowego przedterminowego zwolnienia
4.1.1. Pomyślna prognoza kryminologiczna
4.1.2. Okres odbycia kary
4.2. Okres próby
4.3. Odwołanie warunkowego zwolnienia
4.4. Pomyślny upływ okresu próby
Rozdział 27. Środki zabezpieczające
1. Pojęcie środków zabezpieczających
2. Środki zabezpieczające o charakterze izolacyjno-leczniczym i
izolacyjno-rehabilitacyjnym
2.1. Umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym
2.2. Umieszczenie w zakładzie karnym, w którym stosuje się szczególne środki
lecznicze lub rehabilitacyjne
2.3. Umieszczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego
3. Środki zabezpieczające nielecznicze (administracyjne)
Rozdział 28. Okoliczności wyłączające karalność czynu
1. Immunitet materialny
2. Niepodleganie karze
3. Przedawnienie
3.1. Uzasadnienie przedawnienia
3.2. Rodzaje przedawnienia
3.3. Przedawnienie karalności
3.4. Przedawnienie wykonania kary
3.5. Spoczywanie biegu przedawnienia
3.6. Wyłączenie przedawnienia
4. Abolicja
Rozdział 29. Zatarcie skazania
1. Skutki skazania
2. Istota zatarcia skazania
3. Zatarcie skazania z mocy prawa
3.1. Zatarcie skazania z powodu upływu określonego okresu
3.2. Zatarcie skazania ze względu na pomyślny upływ okresu próby przy warunkowym
zawieszeniu wykonania kary
3.3. Zatarcie skazania w związku z depenalizacją
3.4. Zatarcie skazania w związku ze zwolnieniem żołnierza z odbycia kary pozbawienia
wolności
3.5. Zatarcie skazania na podstawie abolicji
4. Zatarcie skazania na mocy orzeczenia sądu
4.1. Zatarcie skazania za przestępstwa powszechne
4.2. Zatarcie skazania za przestępstwa wojskowe
5. Zatarcie wielości skazań
6. Zatarcie skazania na mocy aktu łaski
Wykaz podręczników prawa karnego materialnego
Wykaz komentarzy do Kodeksu karnego
Bibliografia
444 strony, B5, miękka oprawa
