|
||
• wydawnictwa polskie
• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu • kontakt
• Cookies na stronie |
OCHRONA PRAW PODSTAWOWYCH W UNII EUROPEJSKIEJBARCZ J. RED.wydawnictwo: C.H.BECK , rok wydania 2008, wydanie Icena netto: Rozszerzenie UE i pogłębienie procesu integracji europejskiej sprawia,
że narasta konieczność umocnienia ochrony praw podstawowych w ramach Unii. Uchwalenie
Karty Praw Podstawowych stało się kamieniem milowym na tej drodze. Ważnymi etapami
były propozycje zawarte w Traktacie konstytucyjnym (który nie wszedł w życie),
przejęte następnie przez Traktat z Lizbony.
Spis treści Autorzy . Wykaz skrótów .... X Wstęp (Jan Barcz) .......... 1 I. Uwarunkowania polityczno-prawne ..... 1 II. Punkt wyjścia – postanowienia TUE i TFUE ..... 4 III. Karta Praw Podstawowych w toku dyskusji nad ratyfikacją Traktatu z Lizbony .... 8 I . Struktura i główne problemy badawcze .... 10 Załączniki ...... 12 Część I. Karta Praw Podstawowych. Znaczenie dla umocnienia ochrony jednostki w UE Rozdział I. Wprowadzenie: granice władzy i granice interpretacji (Mirosław Wyrzykowski) ....... 25 § 1. Mandat parlamentarny ......... 25 § 2. Typologia argumentacji uzasadniającej negację postanowień Karty Praw Podstawowych i przystąpienie do Protokołu Nr 7 w sprawie stosowania Karty do Polski ... 28 § 3. Próba objaśnienia istoty i funkcji Protokołu polsko-brytyjskiego w świetle Deklaracji Nr 62 ...... 33 § 4. Cele przeciwników Karty w świetle Konstytucji RP ...... 36 Rozdział II. Karta Praw Podstawowych: struktura, zakres regulacyjny i dotychczasowe znaczenie w praktyce (Filip Jasiński) .... 38 § 5. Uwagi wstępne .......... 38 § 6. Przebieg prac nad koncepcją i treścią KPP ...... 38 I. Początki ......38 II. Pierwsze próby skatalogowania praw podstawowych .... 40 III. Efekty prac I Konwentu Europejskiego ....... 41 IV. Od Traktatu konstytucyjnego do Traktatu z Lizbony .... 42 § 7. Struktura i zakres regulacyjny KPP ........ 44 I. Adresaci KPP ........ 46 II. Relacja KPP z EKPCz w świetle art. 52 ust. 3 KPP ...... 48 III. Kategoria specyficzna: prawa nowoczesne ....... 48 § 8. Znaczenie KPP w praktyce ......... 49 I. Znaczenie legislacyjne i interpretacyjne ..... 54 II. Znaczenie dyplomatyczne i instytucjonalne ......... 56 § 9. Podsumowanie . Rozdział III. Karta Praw Podstawowych: wyznaczniki standardów ochronnych (Cezary Mik) ...... 61 § 10. Wstęp ...... 61 § 11. Karta Praw Podstawowych UE z 2007 r. – uwagi ogólne ...... 62 § 12. Normatywne postaci praw podstawowych .... 65 I. Uwagi wprowadzające ......... 65 II. Prawa, wolności i zasady – znaczenie rozróżnienia ...... 66 III. Struktura normatywna praw ..... 68 IV. Struktura normatywna zasad ...... 72 § 13. Prawa podstawowe z KPP a prawa podstawowe jako zasady ogólne prawa ..... 73 § 14. Zasady korzystania z praw podstawowych i ich ochrony ..... 74 I. Korzystanie z praw podstawowych ....... 74 II. Zasady ochrony praw podstawowych ......... 75 § 15. Zobowiązania wynikające dla Polski z KPP w świetle wyznaczników standardów ochronnych ................. 77 Rozdział IV. Inkorporacja Karty Praw Podstawowych do prawa UE: status Karty w prawie UE, zakres obowiązywania i stosowania, główne problemy interpretacyjne z uwzględnieniem stanowiska polskiego (Anna Wyrozumska) ........ 80 § 16. Status Karty Praw Podstawowych w prawie UE ........ 80 § 17. Zakres zastosowania Karty Praw Podstawowych ......... 84 § 18. Protokół w sprawie stosowania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w stosunku do Polski i Zjednoczonego Królestwa ...... 88 § 19. Polskie deklaracje w sprawie Karty Praw Podstawowych i Protokołu polsko-brytyjskiego ......... 97 § 20. Deklaracja czeska ..... 99 § 21. Przyczyny związania Polski Protokołem w sprawie stosowania Karty oraz niektóre dalsze jego skutki ........ 100 I. Kwestie moralności i obyczajności ..... 100 II. Standardy socjalne ...... 106 III. Roszczenia majątkowe związane z drugą wojną światową i cezurą temporalną ..... 109 § 22. Podsumowanie ......... 111 Rozdział V. Postanowienia Karty Praw Podstawowych w świetle wiążących Polskę umów międzynarodowych i postanowień Konstytucji RP z 1997 r. (Roman Wieruszewski) ..... 113 § 23. Wstęp ........ 113 § 24. Tytuł I KPP – Godność człowieka ...... 114 I. Godność człowieka ... 114 II. Prawo do życia ....... 115 III. Prawo człowieka do integralności ..... 116 IV. Zakaz tortur i nieludzkiego lub poniżającego karania albo traktowania .......... 117 V. Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej ....... 117 § 25. Tytuł II KPP – Wolności .......... 118 I. Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego ..... 118 II. Poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego ...... 119 III. Ochrona danych osobowych ......... 120 IV. Prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny .... 120 . Wolność myśli, sumienia i religii .......... 121 VI. Wolność wypowiedzi i informacji ....... 122 VII. Wolność zgromadzania się i stowarzyszania się .... 122 VIII. Wolność sztuki i nauki ........ 123 IX. Prawo do nauki ............ 123 X. Wolność wyboru zawodu i prawo do podejmowania pracy .............. 124 XI. Wolność prowadzenia działalności gospodarczej 125 XII. Prawo własności ........ 126 XIII. Prawo do azylu ........ 127 XIV. Ochrona w przypadku usunięcia z terytorium państwa, wydalenia lub ekstradycji ......... 127 § 26. Tytuł III KPP – Równość .......... 128 I. Równość wobec prawa .......... 128 II. Niedyskryminacja ........... 128 III. Różnorodność kulturowa, religijna i językowa ....... 129 IV. Równość kobiet i mężczyzn ....... 130 V. Prawa dziecka ............. 130 VI. Prawa osób w podeszłym wieku .......... 131 VII. Integracja osób niepełnosprawnych ........ 131 § 27. Tytuł IV KPP – Solidarność ............ 131 I. Prawo pracowników do informacji i konsultacji w ramach przedsiębiorstwa .......... 132 II. Prawo do rokowań i działań zbiorowych .......... 132 III. Prawo dostępu do służb pośrednictwa pracy ........ 132 IV. Ochrona w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy ... 133 V. Należyte i sprawiedliwie warunki pracy ........ 133 I. Zakaz pracy dzieci i ochrona młodocianych w pracy .... 133 VII. Życie rodzinne i zawodowe ......... 134 VIII. Zabezpieczenie społeczne i pomoc społeczna .... 134 IX. Ochrona zdrowia ............ 135 X. Dostęp do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym .......... 135 XI. Ochrona środowiska .......... 136 XII. Ochrona konsumentów ......... 136 § 28. Tytuł V KPP – Prawa obywateli ......... 136 I. Prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego ........ 137 II. Prawo głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych ........... 137 III. Prawo do dobrej administracji ....... 137 IV. Prawo dostępu do dokumentów ........... 138 V. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich ......138 VI. Prawo petycji ............. 138 II. Swoboda przemieszczania się i pobytu ...... 138 VIII. Ochrona dyplomatyczna i konsularna .......... 139 § 29. Tytuł VI KPP – Wymiar sprawiedliwości ............. 139 I. Prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu ...... 139 II. Domniemanie niewinności i prawo do obrony .......... 140 III. Zasady legalności oraz proporcjonalności kar do czynów zabronionych pod groźbą kary ....... 140 IV. Zakaz ponownego sądzenia lub karania w postępowaniu karnym za ten sam czyn zabroniony pod groźbą kary .......... 141 § 30. Tytuł VII KPP – Postanowienia ogólne ........ 141 I. Zakres zastosowania ...... 141 II. Zakres i wykładnia praw i zasad ........ 142 III. Poziom ochrony ........ 142 IV. Zakaz nadużywania praw ......... 143 § 31. Uwagi końcowe ............. 143 Rozdział VI. Karta Praw Podstawowych: zróżnicowany charakter prawny postanowień Karty i ich skutki dla jednostek, sądów oraz ustawodawcy (Adam Bodnar) ......... 144 § 32. Wstęp – zarys systemu ochrony praw podstawowych w UE .... 144 § 33. Klasyfikacja postanowień materialnych KPP pod względem ich charakteru normatywnego .......... 147 I. Uwagi ogólne .......... 147 II. Prawa i wolności, które mogą być bezpośrednio stosowane ............. 148 III. Prawa i wolności odwołujące się do prawa unijnego lub prawa krajowego ........... 151 IV. Zasady (“Unia uznaje i szanuje”) ....... 154 V. Postanowienia programowe lub aspiracyjne (“unijne polityki powinny zapewniać”) ............. 157 VI. Prawa związane z obywatelstwem Unii ........... 158 § 34. Znaczenie KPP dla jednostek, sądów i ustawodawcy polskiego .... 159 I. Uwagi ogólne ............ 159 II. Powoływanie się przez jednostkę na bezpośrednio stosowalne postanowienia KPP przed sądami krajowymi i wspólnotowymi ..................... 161 III. Uwzględnianie postanowień KPP w procesie stanowienia prawa krajowego ........... 164 § 35. Podsumowanie ........ 166 Rozdział VII. Rola Agencji Praw Podstawowych jako podmiotu wspierającego stosowanie Karty Praw Podstawowych (Adam Łazowski) .... 167 § 36. Uwagi wprowadzające .......... 167 § 37. Dyskusja nad utworzeniem Agencji Praw Podstawowych ... § 38. Rozporządzenie 168/2007 – ramy prawne dla działalności Agencji Praw Podstawowych ....... 172 I. Uwagi wprowadzające ...... 172 II. Cele i mandat kompetencyjny Agencji Praw Podstawowych .............. 174 III. Zakres terytorialny działalności Agencji Praw Podstawowych ................ 177 IV. Zadania Agencji Praw Podstawowych oraz mechanizmy ich realizacji .............. 178 § 39. Wieloletnie ramy prac Agencji Praw Podstawowych na lata 2007–2012 ...... 182 § 40. Podsumowanie ........ 184 Część II. Konsekwencje przystąpienia UE do EKPCz dla umocnienia ochrony jednostki w UE i dla umocnienia europejskiego systemu ochrony praw człowieka Wprowadzenie (Andrzej Wróbel ) .............. 189 Rozdział VIII. Znaczenie postanowień EKPCz dla ochrony praw podstawowych jako ogólnych zasad prawa w UE (Cezary Mik) ...... 204 § 41. Wprowadzenie ......... 204 § 42. System ochronny EKPCz – charakterystyka ogólna ........ 204 § 43. Ewolucja powiązania praw podstawowych jako zasad ogólnych prawa z EKPCz .......... 207 § 44. Czynniki określające pozycję EKPCz w odniesieniu do praw podstawowych jako zasad ogólnych prawa UE..... 213 § 45. Zakres, sposoby i cele wykorzystywania EKPCz w sferze ochrony praw podstawowych jako zasad ogólnych prawa UE ....... 218 § 46. Zakończenie ........ 223 Rozdział IX. Relacje między Europejską Konwencją Praw Człowieka a Kartą Praw Podstawowych po przystąpieniu Unii Europejskiej do Konwencji (Zdzisław Kędzia) ....... 224 § 47. Diagnoza obecnej sytuacji ........... 224 § 48. Komplementarność inkorporacji KPP do prawa traktatowego i akcesji UE do EKPCz ........... 229 § 49. Relacja między KPP a EKPCz co do treści ..... 233 § 50. Relacje między KPP a EKPCz jako źródłami prawa ...... 234 I. Perspektywa prawa krajowego ........ 234 II. Perspektywa prawa unijnego ....236 III. Perspektywa EKPCz .......... 238 § 51. Konsekwencje przystąpienia UE jako organizacji międzynarodowej do EKPCz ..... 238 § 52. Wpływ przystąpienia UE do EKPCz na ochronę praw człowieka w Europie ........... 244 Rozdział X. Przystąpienie UE do EKPCz. Relacje instytucjonalno-prawne Unii Europejskiej i Rady Europy (Hanna Machińska) ....... 247 § 53. Wstęp .......... 247 § 54. Przebieg debaty dotyczącej przystąpienia WE/UE do EKPCz ....... 248 § 55. Podstawa traktatowa przystąpienia UE do EKPCz ...... 254 § 56. Ku spójności ochrony praw człowieka w Europie ....... 256 § 57. Instytucjonalne relacje WE/UE z Radą Europy ........ 258 § 58. Uwagi końcowe ........ 262 Rozdział XI. Przystąpienie UE do EKPCz i inkorporacja Karty Praw Podstawowych do prawa UE a umocnienie ochrony praw podstawowych w III filarze UE (Anastazja Gajda) ....... 264 § 59. Ochrona praw jednostki w III filarze UE ....... 264 § 60. Wzmocnienie ochrony praw podstawowych we współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych na mocy Traktatu z Lizbony ............ 275 § 61. Wpływ KPP oraz przystąpienia UE do EKPCz na prawo karne UE w świetle Traktatu z Lizbony ........ 280 § 62. Wnioski ............. 287 Rozdział XII. Umocnienie statusu jednostek w UE po przystąpieniu UE do EKPCz. Konsekwencje dla ustawodawcy i sądów krajowych – następstwa praktyczne (Dagmara Kornobis-Romanowska).... 290 § 63. Umocnienie ochrony praw jednostek w Traktacie z Lizbony ........ 290 § 64. Wykonywanie kompetencji w dziedzinie ochrony praw podstawowych w Unii Europejskiej ...... 294 § 65. Skuteczna ochrona praw jednostek w UE ..... 298 I. Spójność uprawnień jednostek w EKPCz i w KPP ..... 299 II. Prawo do efektywnej ochrony sądowej ........ 300 § 66. Odpowiedzialność za naruszenie EKPCz w wyniku stosowania prawa UE jako konieczny element ochrony praw podstawowych ... 307 § 67. Konkluzje ............. 312 Część III. Raporty krajowe Rozdział XIII. Raport krajowy – Węgry (Gábor Halmai, Eszter Polgári, Balázs D. Tóth) ............. 319 § 68. Ocena propozycji inkorporacji KPP do prawa UE ........... 319 I. Konsensus polityczny ........... 319 II. Dyskusje eksperckie ................. 321 § 69. Ocena propozycji przystąpienia UE do EKPCz ........... 323 § 70. Podstawowe problemy wynikające z inkorporacji KPP do prawa UE w świetle prawa krajowego ..... 324 I. Węgierska “klauzula europejska” oraz krajowa kontrola konstytucyjności prawa UE ............. 324 II. Prawa socjalne .......... 334 III. Nullum crimen sine lege .......... 336 IV. Podburzanie do nienawiści (ang. hate speech) ...... 341 V. Pozytywna dyskryminacja ........ 346 Rozdział XIV. Raport krajowy – Czechy (Zdenkek Kűhn)...... 349 § 71. Uwagi wstępne ........ 349 § 72. Czy KPP stanie się częścią czeskiego porządku konstytucyjnego? ....... 350 I. Czeski porządek konstytucyjny, status umów międzynarodowych dotyczących praw człowieka w prawie czeskim oraz orzecznictwo Sądu Konstytucyjnego ....... 350 II. Europoprawka do Konstytucji i orzecznictwo Sądu Konstytucyjnego ........... 352 III. Status KPP w prawie czeskim .......... 356 IV. Czy KPP może wywierać wpływ na czeskie krajowe prawo konstytucyjne?...... 358 § 73. Potencjalne sprzeczności między KPP a konstytucją krajową ....... 360 I. Aktualne stanowisko CSK w sprawie badania zgodności prawa UE z Konstytucją ........ 360 II. Sprzeczności między KPP a krajową Kartą Praw Podstawowych i Wolności ........ 362 § 74. KPP w debacie naukowej .......... 366 § 75. KPP w dyskusji politycznej........... 367 § 76. Skarga Senatu w sprawie Traktatu z Lizbony do Sądu Konstytucyjnego ............ 371 § 77. Wnioski: KPP jako kozioł ofiarny? ......... 373 Rozdział XV. Raport krajowy – Słowacja (Radoslav Procházka) ...... 374 § 78. Ocena nadania Karcie mocy wiążącej . 374 I. Poglądy polityczne .......... 374 II. Dyskusja akademicka ........ 375 III. Relacje w mediach ...... 377 § 79. Ocena przystąpienia do EKPCz .......... 377 I. Forum publiczne ......... 377 II. Forum akademickie ........ 378 § 80. Spodziewane trudności ........ 379 § 81. Podsumowanie ......... 381 Indeks rzeczowy ........... 383 408 stron, oprawa twarda
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy, |
