Dociekania autora koncentrują się na zasadniczym dylemacie
konstytucjonalizmu i nauk politycznych: w jaki sposób najlepiej zapewnić równowagę
między konstytucjonalizmem a demokracją?
Autor rozpatruje działalność najmłodszych sądów konstytucyjnych,
wyłonionych po upadku komunizmu w Europie Środkowej i Wschodniej, na tle drobiazgowej
analizy porównawczej i teoretycznej współczesnej kontroli konstytucyjności prawa.
Kreśląc szczegółowy portret sądownictwa konstytucyjnego w regionie, autor
przekonuje, że ocena dokonań sądów środkowo-wschodnio-europejskich nie jest
bynajmniej jednoznaczna.
Spis treści:
OD AUTORA
PRZEDMOWA
Przypisy
Część pierwsza
1. ZARYS OGÓLNY MODELU KONTROLI KONSTYTUCYJNEJ PRAWA W EUROPIE
ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ
1. Powstanie obecnego modelu
2. Kompetencje sądów konstytucyjnych i inicjatorzy procesu kontroli
3. Kadencja i wybór sędziów
4. Dążenie sądów konstytucyjnych do monopolizacji orzecznictwa konstytucyjnego
5. Wnioski
Przypisy
2. SĄDY KONSTYTUCYJNE W POSZUKIWANIU LEGITYMACJI
1. Dylemat legitymacji
2. Sądy konstytucyjne między władzą sądowniczą a ustawodawczą
3. Wybór "kontynentalnego" modelu kontroli: powody czy racjonalizacje?
4. Sądy konstytucyjne obrońcami mniejszości?
5. Wnioski
Przypisy
3. MODEL KONTROLI SĄDOWEJ I JEGO KONSEKWENCJE
1. Kontrola abstrakcyjna
2. Kontrola następcza
3. Kontrola ostateczna
4. Wnioski
Przypisy
4. SĄDY KONSTYTUCYJNE A USTAWODAWSTWO
1. Wpływ sądów konstytucyjnych na proces ustawodawczy
2. Wyznaczniki mocy kontroli sądowej
3. Sąd konstytucyjny a mniejszość parlamentarna
4. Kwestia sądowego aktywizmu i powściągliwości
5. Wnioski
Przypisy
Część druga
5. KONTROLA SĄDOWA A OCHRONA PRAW KONSTYTUCYJNYCH
1. Dwie teorie na temat kontroli sądowej
2. Wrażliwość teorii kontroli sądowej na realia
3. Ochrona i spory dotyczące praw
4. Roztropność a kontrola sądowa
5. Wnioski
Przypisy
6. WOLNOŚCI I PRAWA OSOBISTE, POLITYCZNE I OBYWATELSKIE
1. Prawo do życia i poszanowania godności
2. Wolność wyznania
3. Prawo do prywatności
4. Prawo do przemieszczania się i prawo do wyboru miejsca zamieszkania
5. Obywatelstwo i prawa wyborcze
6. Wolność petycji, zgromadzeń i zrzeszania się
7. Wolność wypowiedzi
8. Wnioski
Przypisy
7. PRAWA SPOŁECZNO-EKONOMICZNE
1. Kontrowersje dotyczące praw społeczno-ekonomicznych
2. Konstytucyjne katalogi praw społeczno-ekonomicznych
3. Status praw społeczno-ekonomicznych
4. Różnicowanie poszczególnych rodzajów praw przez sądy: sprawy dotyczące pomocy
socjalnej
5. Prawo do pracy
6. Prawo do opieki zdrowotnej i edukacji
7. Wnioski
Przypisy
8. PRAWA MNIEJSZOŚCI I ZASADA RÓWNOŚCI
1. Równość a kontrola konstytucyjna
2. Równość płci i orientacji seksualnych
3. Specjalny przypadek akcji afirmacyjnej
4. Kwestie mniejszości w Europie Środkowo-Wschodniej: zarys
5. Model konstytucyjny praw mniejszości: prawa grupowe czy indywidualne?
6. Prawa językowe
7. Reprezentacja mniejszości we władzach publicznych
8. Wnioski
Przypisy
9. DEKOMUNIZACJA, LUSTRACJA I CIĄGŁOŚĆ USTROJOWA
1. Główne dylematy wywołane przez regulacje prawne dotyczące dekomunizacji i lustracji
2. Lustracja i dekomunizacja w Europie Środkowo-Wschodniej
2.1. Model radykalny: Czechy
2.2. Model pośredni: Albania i państwa bałtyckie
2.3. Model łagodny: Polska, Węgry i Bułgaria
3. Retroaktywne wydłużenie terminu przedawnienia
4. Wnioski: sprawiedliwość okresu przejściowego a ciągłość ustrojowa
Przypisy
10. OGRANICZENIA PRAW
1. Konstytucyjny model ograniczeń nakładanych na prawa
2. Kontrola konstytucyjna ustawowych ograniczeń praw: analiza proporcjonalności
3. Inne standardy ograniczeń praw
4. Uwagi końcowe na temat ograniczeń praw
5. Postscriptum w kwestii praw i obowiązków
Przypisy
WNIOSKI
Przypisy
BIBLIOGRAFIA
INDEKS RZECZOWY
INDEKS OSÓB
436 stron, B5, oprawa miękka
