Problem odpowiedzialności odszkodowawczej państwa za działania
ustawodawcy należy do najbardziej spornych kwestii w prawoznawstwie.
Autor analizuje kształtowanie się zasad takiej odpowiedzialności na tle
ogólnych reguł odpowiedzialności państwa do połowy XX wieku w wiodących europejskich
porządkach prawnych: w Niemczech, Francji oraz Wielkiej Brytanii.
Wbrew rozpowszechnionym w nauce prawa przekonaniom w dawnych systemach prawnych
niemal zawsze odnajdujemy przynajmniej pewne instytucje odpowiedzialności państwa.
Także nieodpowiedzialność za akty prawodawcze nie była niepodważalnym dogmatem, a
pytanie o możliwość takiej odpowiedzialności stawiano od czasów średniowiecza.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wykaz cytowanych aktów normatywnych
Wykaz cytowanych orzeczeń
Bibliografia
Wstęp
Część pierwsza. Instytucje i koncepcje odpowiedzialności odszkodowawczej
państwa w wybranych porządkach prawnych do końca XVIII w
Rozdział I. Starożytna Grecja i Rzym
Rozdział II. Średniowiecze
1.Geneza odpowiedzialności władzy za naruszenie praw nabytych w koncepcjach glosatorów
i komentatorów
2.Odpowiedzialność wspólnotowa w prawie niemieckim
3.Odpowiedzialność władzy w prawie francuskim
4.Odpowiedzialność władzy w prawie angielskim
Rozdział III. Pierwsze wieki nowożytne
1.Odpowiedzialność władzy za naruszenie praw nabytych w koncepcji Hugo Grotiusa
2.Odpowiedzialność państwa w prawie niemieckim
2.1.Zanikanie średniowiecznych reguł odpowiedzialności wspólnotowej
2.2.Odpowiedzialność państwa za naruszenie praw nabytych
3.Odpowiedzialność państwa w epoce Ancien Regime‘u wprawie francuskim
4.Zanikanie średniowiecznych reguł odpowiedzialności władzy w prawie angielskim
Podsumowanie Części pierwszej
Część druga. Kształtowanie się współczesnych systemów
odpowiedzialności odszkodowawczej państwa za działania władzy publicznej
Rozdział IV. Niemcy
1.Pozytywizacja reguł odpowiedzialności za naruszenie praw nabytych
2.Nieodpowiedzialność za niezgodne z prawem działania władzy publicznej
3.Akceptacja odpowiedzialności za niezgodne z prawem działania urzędników - art. 131
Konstytucji Rzeszy Niemieckiej z 1919 r
Rozdział V. Francja
1.Nieodpowiedzialność za działania władzy publicznej w okresie porewolucyjnym
2.Akceptacja odpowiedzialności za niezgodne z prawem działania władzy publicznej -
orzeczenie w sprawie Blanco z 1873 r
Rozdział VI. Wielka Brytania
1.Nieodpowiedzialność za działania władzy publicznej
2.Akceptacja odpowiedzialności za niezgodne z prawem działania urzędników - reforma
ustawodawcza z 1947 r Podsumowanie Części drugiej
Część trzecia. Problem odpowiedzialności odszkodowawczej państwa za
działania władzy ustawodawczej
Rozdział VII. Odpowiedzialność za działania ustawodawcy w doktrynie
niemieckiej i prawie niemieckim
1.Ograniczenie odpowiedzialności za naruszenie praw nabytych przez ustawodawcę
1.1.Ordonans króla pruskiego Fryderyka Wilhelma z 4.12.1831 r
1.2.Restrykcyjne ustawodawstwo, orzecznictwo i stanowisko doktryny w innych państwach
niemieckich
2.Nieodpowiedzialność za niezgodne z prawem działania ustawodawcy
2.1.Parlament jako "organ społeczeństwa" a deputowany jako "wolny
reprezentant narodu"
2.2.Suwerenność ustawodawcy i suwerenność ustawy
2.3.Abstrakcyjno-generalny charakter normy prawnej
Rozdział VIII. Uznanie odpowiedzialności za działania ustawodawcy w doktrynie
francuskiej i prawie francuskim
1.Nieodpowiedzialność za działania ustawodawcy
2.Podważenie poglądu o nieodpowiedzialności za działania ustawodawcy
2.1.Pierwsze próby ograniczenia nieodpowiedzialności
2.2.Teoretyczne koncepcje odpowiedzialności za działania ustawodawcy
2.2.1.Teorie cywilistyczne oparte na art. 545 i 1382 Kodeksu Napoleona z 1804 r
2.2.2.Teoria bezpodstawnego wzbogacenia majątku administracyjnego M. Hauriou
2.2.3.Teoria odpowiedzialności za działania w interesie wspólnotowymi. Duguita
2.2.4.Teoria odpowiedzialności za "konstrukcyjne akty ustawodawcze" G. Scellego
2.2.5.Teoria odpowiedzialności na podstawie ogólnych zasad sprawiedliwości P. le Roux
2.2.6.Teoria odpowiedzialności na podstawie zasady równości obywateli wobec ciężarów
publicznych
3.Akceptacja odpowiedzialności za zgodne z prawem działania ustawodawcy - orzeczenie w
sprawie La Fleurette z 1938 r
Rozdział IX. Dogmat nieodpowiedzialności za działania ustawodawcy w doktrynie
brytyjskiej i prawie brytyjskim
Podsumowanie Części trzeciej
Zakończenie
Summary
Indeks rzeczowy
312 stron, A5, oprawa miękka