Tom 7 Systemu Prawa Administracyjnego zawiera całościowe omówienie
zagadnień dotyczących prawa administracyjnego materialnego.
W początkowych rozdziałach publikacji wiele uwagi poświęcono pojęciu prawa
administracyjnego materialnego, ukazując zarówno zakres jego regulacji, jak i czynniki
prawne i pozaprawne, które ten zakres określają. Ukazano determinanty w postaci
wartości, potrzeb i zagrożeń, które wyznaczają również pojęcie instytucji prawa
administracyjnego.
Szczegółowo opisano zarówno cele, funkcje jak i cechy charakterystyczne tego
prawa na tle orzecznictwa oraz w poglądach doktryny.
W kolejnych rozdziałach zakres regulacji prawa administracyjnego materialnego
ukazano w sposób bardziej szczegółowy, wskazując konkretne dziedziny regulowane przez
normy administracyjnoprawne. W pierwszej kolejności autorzy przedstawili systemy
planowania jako formę działania administracji, od strony teoretycznej rozpatrując
przede wszystkim zakres terminologiczny i klasyfikację strategii, planów i programów.
Od strony praktycznej zaś opisane zostały procedury ich tworzenia, wdrażania oraz
egzekwowania ze szczególnym uwzględnieniem obowiązków organów administracji
publicznej przedstawianych na tle poszczególnych ustaw, wyznaczających takie obowiązki.
Wśród instytucji prawa administracyjnego materialnego wyodrębniono nakazy i
zakazy, charakteryzując ich kategorie na tle działań podejmowanych przez organy
administracji.
Obszerną część tomu poświęcono uprawnieniom administracyjnym, przede
wszystkim ich pojęciu i rodzajom, które zostały w szeroki sposób ukazane na
przykładzie konkretnych instytucji prawnych, m.in. uprawnień osobowych, zawodowych czy
też prawa do uzyskania pomocy ze środków publicznych. Odrębnie scharakteryzowano
istotę oraz funkcję zezwoleń i koncesji.
Wśród instytucji prawa administracyjnego materialnego wyróżniono
urządzenia i rzeczy publiczne, z uwzględnieniem powszechnego i szczególnego z nich
korzystania.
W publikacji poruszono także tematykę wpisów do rejestrów i ewidencji,
głównie ich charakteru prawnego oraz problematykę specjalnych statusów prawnych –
ich regulacji w przepisach prawa oraz konstrukcji prawnej.
W ramach kategorii prawa administracyjnego materialnego wyróżniono także
ciężary i świadczenia publiczne, wskazując na ich konstrukcyjne pojęcie, zakres,
charakter oraz rodzaje ciężarów publicznych.
Kolejny rozdział poświęcono ograniczeniom praw rzeczowych, na wstępie
poruszając kwestie istoty prawa własności i konstytucyjnych podstawach ograniczeń tego
prawa. Wśród instrumentów ograniczających korzystanie z praw rzeczowych
scharakteryzowano plany zagospodarowania przestrzennego, instytucję wywłaszczenia oraz
reprywatyzację i problematykę zwrotu przejętego mienia.
Szczegółowym komentarzem opatrzono także instytucję sankcji
administracyjnych, przedstawionych na tle rozważań doktryny i teorii prawa. Wyróżniono
funkcje, cele ich ustanawiania oraz rodzaje.
Ostatni rozdział tomu poświęcono obszarom specjalnym, stanowiącym środek
gospodarowania przestrzenią, ich pojęciu oraz motywom tworzenia takich obszarów ze
szczególnym uwzględnieniem obszarów o charakterze ekologicznym.
Spis treści:
Przedmowa.
Wykaz skrótów.
Rozdział I. Rozważania nad pojęciem i istotą prawa administracyjnego
materialnego
§ 1.Uwagi wprowadzające.
§ 2.Pojmowanie i istota prawa materialnego w poglądach doktryny
§ 3.Określenie prawa administracyjnego materialnego i jego podstawowa charakterystyka
§ 4.Dodatkowe właściwości prawa materialnego
§ 5.Parę uwag uzupełniających w sprawie pojmowania prawa materialnego (pewne kwestie
dyskusyjne)
§ 6.Prawo administracyjne materialne a prawo ustrojowe oraz prawo proceduralne
§ 7.Prawo materialne a tzw. część szczegółowa prawa administracyjnego (problem
prezentacji prawa materialnego)
§ 8.Refleksja końcowa
Rozdział II. Zakres regulacji prawa administracyjnego materialnego - wyznaczenie
pojęcia instytucji tego prawa
§ 9.Zagadnienia wstępne
§ 10.Ukazanie zakresu regulacji prawa administracyjnego materialnego - granice regulacji
I.Wprowadzenie
II.Zarys ewolucji regulacji prawa administracyjnego materialnego
III.Przegląd prezentacji regulacji prawa administracyjnego materialnego w nauce prawa
administracyjnego
IV.Sposoby ukazania zakresu regulacji prawa administracyjnego materialnego
V.Granice regulacji prawa administracyjnego materialnego
§ 11.Wyznaczanie zakresu regulacji prawa administracyjnego materialnego.
Wprowadzenie
II.Źródła, określenie i systematyka czynników wyznaczających zakres regulacji prawa
administracyjnego materialnego
III.Prawo jako czynnik wyznaczający zakres regulacji prawa administracyjnego materialnego
IV.Czynniki paraprawne, pozaprawne i mieszane - ogólna charakterystyka.
§ 12.Wartości - dobra, potrzeby i zagrożenia jako czynniki wyznaczające zakres
regulacji prawa administracyjnego materialnego.
I.Wartości - dobra jako czynniki wyznaczające zakres regulacji prawa administracyjnego
materialnego
II.Potrzeby i zagrożenia jako czynniki wyznaczające zakres regulacji prawa
administracyjnego materialnego
§ 13.Wyznaczenie pojęcia instytucji prawa administracyjnego materialnego
Rozdział III. Strategie, plany i programy
§ 14.Systemy planowania w działaniach podejmowanych przez aparat administracji
publicznej - założenia teoretyczne
I.Motywacja wprowadzenia systemów planowania do działań administracji
II.Strategie, programy i plany jako forma działania administracji publicznej
III.Charakter prawny aktów planowania
§ 15.Klasyfikacja planów
§ 16.Ustalenia terminologiczne - strategia, plan i program w ujęciu teoretycznym
§ 17.Procedury przygotowywania aktów planowania.
§ 18.Warunki efektywności i skuteczności norm planowych
§ 19.Wykonywanie norm planowych i egzekucja ich postanowień
§ 20.Obowiązki planistyczne organów administracji w realizacji wybranych zadań
publicznych
I.Planowanie w kształtowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego
II.Akty planowania w gospodarowaniu przestrzenią
III.Akty planowania w ochronie środowiska
IV.Akty planowania związane z sytuacjami nadzwyczajnymi
§ 21.Podsumowanie
Rozdział IV. Nakaz i zakaz
§ 22.Nakaz i zakaz jako obowiązki administracyjnoprawne
§ 23.Kategorie nakazów i zakazów
§ 24.Nakazy i zakazy a działania podejmowane przez organy administracji
§ 25.Podsumowanie
Rozdział V. Uprawnienia administracyjne.
§ 26.Pojęcie, rodzaje i typy uprawnień administracyjnych
I.Pojęcie uprawnień administracyjnych
II.Próby klasyfikacji uprawnień administracyjnych
III.Typy uprawnień administracyjnych. Próba typologii
§ 27.Uprawnienia ściśle związane z osobistym statusem jednostki (uprawnienia osobowe)
I.Pojęcie i główne typy uprawnień osobowych
II.Podmioty uprawnień osobowych
III.Nabywanie i korzystanie z uprawnień osobowych
IV.Utrata uprawnień osobowych
§ 28.Uprawnienia zawodowe
I.Pojęcie, podstawowe typy i charakter uprawnień zawodowych
II.Typy uprawnień zawodowych
III.Nabywanie i wykonywanie uprawnień zawodowych .
IV.Utrata uprawnień zawodowych
§ 29.Uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej
I.Pojęcie uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej
II.Rodzaje i typy uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej
III.Przyczyny uzależniania podejmowania działalności gospodarczej od woli organów
administracji publicznej
§ 30.Uprawnienia do wykonywania zadań lub funkcji zleconych z zakresu administracji
publicznej
I.Uprawnienia do wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej jako uprawnienia
administracyjne
II.Typy uprawnień do wykonywania funkcji z zakresu administracji publicznej i sposoby ich
udzielania
§ 31.Uprawnienia do wsparcia ze środków publicznych
I.Prawo wspierania ze środków publicznych - prawo pomocy publicznej.
II.Zasady uzyskiwania i utraty uprawnień o charakterze socjalnym
III.Zasady uzyskiwania uprawnień do wsparcia przez przedsiębiorców i ich utraty.
§ 32.Uprawnienia o charakterze majątkowym (rzeczowym).
I.Pojęcie i główne typy uprawnień majątkowych
II.Przedmiot i podmioty uprawnień majątkowych
III.Nabywanie i korzystanie z uprawnień majątkowych
IV.Utrata uprawnień majątkowych
§ 33.Zezwolenia i koncesje
I.Pojęcie zezwoleń administracyjnych i koncesji
II.Istota i rodzaje zezwoleń administracyjnych
III.Funkcje zezwoleń administracyjnych
IV.Konstytucyjność obowiązków uzyskania zezwolenia administracyjnego
Rozdział VI. Rzeczy i urządzenia publiczne
§ 34.Rzeczy i urządzenia publiczne jako przedmiot prawa administracyjnego materialnego.
I.Rzeczy publiczne w poglądach polskiej doktryny
II.Pojęcie rzeczy publicznych w świetle obowiązującego prawa.
III.Rodzaje rzeczy publicznych
IV.Pojęcie urządzeń publicznych.
V.Prawo rzeczy i urządzeń publicznych.
§ 35.Powszechne korzystanie z rzeczy publicznych
I.Pojęcie, powstanie i ustanie praw do powszechnego korzystania z rzeczy publicznych.
II.Treść i zakres powszechnego korzystania z rzeczy publicznych
III.Korzystanie z rzeczy publicznych przekraczające powszechne użycie.
IV.Podmiotowy czy przedmiotowy charakter prawa do powszechnego korzystania z rzeczy
publicznych.
§ 36.Szczególne korzystanie z rzeczy publicznych
I.Pojęcie i zakres szczególnego korzystania z rzeczy publicznych
II.Charakter prawny uprawnień do szczególnego korzystania z rzeczy publicznych
§ 37.Zasady korzystania z urządzeń publicznych
I.Podstawy prawne zasad korzystania z urządzeń publicznych i ich rodzaje
II."Zakładowe" korzystanie z urządzeń publicznych
III.Korzystanie z urządzeń w formach właściwych dla przedsiębiorców
IV.Przyłączenie do sieci
Rozdział VII. Wpisy do rejestrów, ewidencji i innych urzędowych wykazów.
§ 38.Uwagi wprowadzające
§ 39.Wpisy do rejestrów publicznych w funkcjonowaniu norm prawa administracyjnego
I.Wpisy o charakterze rozstrzygającym
II.Wpisy dopełniające akty administracyjne
III.Wpisy pośrednio oddziaływające w zakresie kształtowania sytuacji prawnej adresata
norm prawnomaterialnych
§ 40.Charakter prawny wpisów skutkujących w sferze prawa administracyjnego materialnego
§ 41.Refleksja końcowa
Rozdział VIII. Specjalny status prawny
§ 42.Uwaga wstępna.
§ 43.Status specjalny (statusy specjalne) w obowiązującym porządku normatywnym
I.Założenia wyjściowe dotyczące identyfikowania statusu specjalnego (statusów
specjalnych) w przepisach prawnych.
II.Status specjalny (statusy specjalne) w obowiązujących regulacjach prawnych.
Ilustracja przykładami.
§ 44.Konstrukcja prawna statusu specjalnego
I.Ogólne zdefiniowanie statusu specjalnego.
II.Rozwinięcie charakterystyki konstrukcji prawnej statusu specjalnego.
§ 45.Status specjalny na tle regulacji prawnych dotyczących sytuacji rzeczy
§ 46.Refleksja podsumowująca.
Rozdział IX. Ciężary i świadczenia publiczne.
§ 47.Konstytucyjne pojęcie ciężarów i świadczeń publicznych
I.Ciężary i świadczenia publiczne jako przedmiot obowiązku konstytucyjnego
II.Zakres znaczeniowy konstytucyjnych pojęć ciężarów, świadczeń i danin
publicznych.
III.Charakter prawny oraz granice obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń
publicznych.
§ 48.Ciężary i świadczenia publiczne jako kategoria materialnego prawa
administracyjnego
I.Instytucja ciężarów i świadczeń publicznych w doktrynie polskiego prawa
administracyjnego
II.Określenie zakresu znaczeniowego pojęć "ciężar publiczny" i
"świadczenie publiczne"
III.Tryb nakładania obowiązku ponoszenia ciężarów publicznych
IV.Rodzaje ciężarów publicznych
Rozdział X. Administracyjnoprawne ograniczenia praw rzeczowych
§ 49.Zagadnienia wstępne
§ 50.Istota prawa własności
§ 51.Konstytucyjne podstawy administracyjnoprawnych ograniczeń prawa własności jako
podstawowego prawa rzeczowego (i ograniczonych praw rzeczowych)
I.Wprowadzenie
II.Ustawa jako jedyne konstytucyjnie uprawnione źródło administracyjnoprawnych
ograniczeń w zakresie dotyczącym prawa własności (innych praw rzeczowych)
III.Ważny interes publiczny wskazany w Konstytucji RP (art. 31 ust. 3) jako podstawa
ograniczeń prawa własności (praw rzeczowych)
IV.Niedopuszczalność w drodze prawotwórczej aktywności (ustaw) oraz
administracyjnoprawnych oddziaływań związanych ze stosowaniem prawa, naruszenia istoty
praw rzeczowych (zwłaszcza prawa własności)
V.Problem administracyjnoprawnych ograniczeń praw rzeczowych ze względu na inne prawa i
wolności
VI.Zasada proporcjonalności w kontekście ograniczania praw konstytucyjnych (prawa
własności i innych praw rzeczowych)
§ 52.Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako instrument ograniczania praw
rzeczowych (prawa własności)
I.Wprowadzenie
II.Istota miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i ograniczeń praw
rzeczowych z nich wynikających
III.Dylematy związane z istotą miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w
kontekście ograniczeń prawa własności i konstytucyjnych źródeł prawa powszechnie
obowiązujących
IV.Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
§ 53.Wywłaszczenia.
I.Wprowadzenie
II.Podstawowe standardy w zakresie dotyczącym istoty wywłaszczenia
III.Odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość oraz zwrot wywłaszczonych
nieruchomości
§ 54.Reprywatyzacja
I.Wprowadzenie
II.Publicznoprawne dylematy zwrotu mienia przejętego z naruszeniem prawa
III.Dochodzenie roszczeń reprywatyzacyjnych w świetle obowiązującego prawa.
§ 55.Uwagi końcowe.
Rozdział XI. Sankcje administracyjne
§ 56.Zagadnienie wprowadzające
§ 57.Sankcja w teorii prawa
§ 58.Sankcje w prawie administracyjnym
I.Poglądy doktryny prawa administracyjnego na temat sankcji administracyjnych.
II.Pojęcie sankcji administracyjnej - próba zdefiniowania
III.Rodzaje sankcji administracyjnych
IV.Sankcje administracyjne materialnoprawne.
V.Cele i funkcje sankcji administracyjnych.
VI.Stosowanie sankcji administracyjnych.
VII.Europeizacja sankcji administracyjnych.
Rozdział XII. Instytucja obszaru specjalnego w materialnym prawie
administracyjnym na przykładzie obszarów specjalnych o charakterze ekologicznym
§ 59.Wprowadzenie
§ 60.Koncepcja prawna obszaru specjalnego.
§ 61.Obszar specjalny jako prawny środek gospodarowania przestrzenią
§ 62.Wnioski końcowe
Indeks rzeczowy
694 strony, B5, oprawa twarda z obwolutą
