Celem tej pracy jest próba oceny jakości działań podejmowanych przez
regionalne izby obrachunkowe, w ramach nadzoru nad uchwałami podatkowymi rad gmin,
dokonana przez pryzmat oceny zastrzeżeń zgłaszanych przez same izby, jak i przez
niezależną analizę jakości uchwał podatkowych objętych nadzorem RIO.
W tym kontekście podstawowe problemy badawcze odnosiły się do dwóch kwestii
ogólnych: czy zgłaszane przez poszczególne RIO zastrzeżenia dotyczące uchwał
podatkowych są właściwe, a także czy podejmowane przez poszczególne RIO działania
są wystarczające.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wstęp
Część I
Nieprawidłowości uchwal podatkowych nie zakwestionowane przez regionalne
izby obrachunkowe w ramach nadzoru
Rozdział I. Uwagi ogólne
Rozdział II. Podatek od nieruchomości
2.1.Stawki podatkowe
2.1.1.Wprowadzenie stawki dodatkowej a możliwość przekroczenia stawki maksymalnej lub
naruszenia przepisów pomocowych
2.1.2.Zróżnicowanie stawki w ramach gruntów lub budynków związanych z prowadzeniem
działalności gospodarczej, a także budowli bez wskazania, że stawka preferencyjna ma
charakter pomocowy
2.1.3.Różnicowanie stawek dotyczących przedsiębiorców z podwyższeniem stawek dla
określonych kategorii gruntów, budynków czy budowli
2.1.4.Niewłaściwie skonstruowane stawki preferencyjne dotyczące usług użyteczności
publicznej lub tzw. monopolu naturalnego .
2.1.5.Ulgi podatkowe przy kształtowaniu stawek podatkowych
2.1.6.Podmiotowe różnicowanie stawek
2.1.7.Pominięcie w uchwale dotyczącej stawek określonych kategorii nieruchomości
2.1.8.Zróżnicowanie stawek z wykorzystaniem pojęć nieprecyzyjnych
2.1.9.Brak precyzyjnego określenia rodzaju stawki
2.1.10.Uchwała nieczytelna
2.1.11.Przyjęcie stawek dla świadczeń medycznych nie zaś zdrowotnych
2.1.12.Przyjęcie procentowych stawek dla budynków
2.2.Zwolnienia podatkowe
2.2.1.Wprowadzenie zwolnienia dotyczącego m.in. przedsiębiorców bez określenia
procedury przyznania pomocy publicznej
2.2.2.Niewłaściwie skonstruowane zwolnienia podatkowe dotyczące usług użyteczności
publicznej tzw. monopolu naturalnego
2.2.3.Wprowadzanie ulg podatkowych
2.2.4.Zwolnienia dyskryminacyjne
2.2.5.Wprowadzenie przy zwolnieniach zapisów wzajemnie sprzecznych
2.2.6.Wprowadzanie zwolnień dla przedmiotów niepodlegających opodatkowaniu
2.2.7.Zwolnienie z powtórzeniem zapisu ustawowego
2.2.8.Wadliwie określony moment rozpoczęcia okresu zwolnienia
2.2.9.Brak podstaw do wprowadzenia określonych zapisów dotyczących zwolnień w uchwale
2.2.10.Wprowadzenie regulacji dotyczących zwolnień sprzecznych z Ordynacją podatkową
2.2.11.Wprowadzanie zwolnień z wykorzystaniem pojęć nieprecyzyjnych
2.2.12.Zwolnienia przedmiotowo-podmiotowe
Rozdział III. Podatek od środków transportowych
3.1.Brak określenia stawki dla ciągników siodłowych i balastowych, a także dla
przyczep i naczep z czterema i większą liczbą osi
3.2.Wprowadzenie zwolnienia naruszającego art. 12 ust. 4 u.o.p.l
3.3.Zwolnienie bez określenia procedury przyznania pomocy publicznej
3.4.Wprowadzenie dwóch różnych stawek dla tej samej kategorii pojazdów
3.5.Przyjęcie zerowej stawki podatkowej
3.6.Ulgi podatkowe
3.7.Zwolnienie dyskryminacyjne
3.8.Procentowe podwyższenie stawek
3.9.Brak określenia stawki dla autobusów
3.10.Zwolnienia przedmiotowo-podmiotowe
3.11.Zapisy dotyczące zasad płatności mogące błędnie sugerować ograniczenie
możliwości wykorzystania ustawowych sposobów płatności podatku
3.12.Błędne terminy płatności
3.13.Mało precyzyjne określenia dotyczące stawek lub zwolnień podatkowych
Rozdział IV. Opłata targowa
4.1.Nieokreślenie stawek opłaty dla wszystkich sytuacji objętych opłatą targową
4.2.Określenie stawki w sposób, który może doprowadzić do przekroczenia stawki
maksymalnej
4.3.Ulgi w opłacie targowej
4.4.Brak terminu płatności opłaty targowej
4.5.Określenie stawki za czynności nie objęte opłatą targową
4.6.Stawki abonamentowe
4.7.Zwolnienia podmiotowe lub mające charakter dyskryminacyjny
4.8.Ograniczenia opłaty do niektórych podmiotów
4.9.Ograniczenie zasad poboru opłaty
4.10.Mało precyzyjne zapisy
Rozdział V. Inkaso
5.1.Niepowołanie lub wadliwe powołanie inkasentów, a także wadliwe wyznaczenie ich
wynagrodzenia
5.2.Wprowadzenie inkaso na czynności dodatkowe wraz z dodatkowym wynagrodzeniem lub bez
niego
5.3.Wadliwy termin wpłaty podatku dla inkasenta
5.4.Pobór podatku za pośrednictwem parkomatu
5.5.Zarządzenie poboru w drodze inkasa świadczeń, do których ta instytucja nie ma
zastosowania
5.6.Ograniczenie wpłaty tylko przez inkaso lub inkaso i na rachunek gminy bez
możliwości uiszczenia należności w kasie
Rozdział VI. Wzory informacji i deklaracji
6.1.Zaokrąglanie podstawy opodatkowania przy gruntach, budynkach lub wadliwe pouczenie
dotyczące zaokrąglania podstaw opodatkowania przy budowlach
6.2.Rubryka informująca, że podatnik zaokrągla podatek od poszczególnych elementów
podlegających opodatkowaniu do pełnych złotych lub do pełnych dziesiątek groszy
6.3.Rubryka z oświadczeniem o odpowiedzialności karnej
6.4.Brak w deklaracji niektórych rubryk dotyczących podatnika
6.5.Wskazanie rubryk dotyczących tytułów prawnych lub faktycznych, w sprzeczności z
art. 3 u.o.p.l
6.6.Opracowanie wzoru deklaracji jedynie dla jednego podatnika lub wyłącznie dla osób
prawnych
6.7.Wadliwe podanie nazwy i adresu organu podatkowego
6.8.Rubryka dla budynków zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie
świadczenia usług medycznych
6.9.Nieczytelne załączniki z wzorami deklaracji i informacji podatkowych
Wnioski
Cześć II
Nieprawidłowości uchwał podatkowych stwierdzane w ramach nadzoru przez
regionalne izby obrachunkowe
Rozdział I. Podstawy prawne działalności regionalnych izb obrachunkowych oraz
zbiorcze informacje o działalności nadzorczej tych podmiotów w zakresie uchwał
podatkowych
1.Podstawy prawne działalności nadzorczej RIO nad prawotwórczą działalnością
organów stanowiących gmin dotyczących podatków i opłat lokalnych
2.Zbiorcze informacje dotyczące działalności RIO w zakresie nadzoru nad uchwałami
podatkowymi za rok 2008
3.Zbiorcze informacje dotyczące działalności RIO w zakresie nadzoru nad uchwałami
podatkowymi za rok 2009
4.Dane ogólne dotyczące działalności poszczególnych RIO w zakresie nadzoru nad
uchwałami podatkowymi za lata 2008 i 2009
5.Wnioski
Rozdział II. Nieprawidłowości stwierdzone przez regionalne izby obrachunkowe w
ujęciu szczegółowym
1.Uwagi ogólne
2.Stwierdzone nieprawidłowości w ujęciu szczegółowym występujące zarówno w 2008 i
2009 roku
2.1.Uchwały dotyczące podatku od nieruchomości
2.2.Uchwały dotyczące podatku od środków transportowych
2.3.Uchwały dotyczące opłaty targowej
2.4.Uchwały dotyczące inkasa
2.5.Uchwały wprowadzające pomoc publiczną
2.6.Regulacje dotyczące wejścia w życie uchwał
2.7.Uchwały dotyczące opłaty miejscowej
2.8.Uchwały dotyczące podatku rolnego
2.9.Uchwały w sprawie wzorów deklaracji i informacji podatkowych
3.Stwierdzone nieprawidłowości w ujęciu szczegółowym występujące wyłącznie w 2008
roku
3.1.Uchwały dotyczące podatku od nieruchomości
3.2.Uchwały dotyczące podatku od środków transportowych
3.3.Uchwały dotyczące opłaty targowej
3.4.Uchwały w sprawie inkasa
3.5.Uchwały wprowadzające pomoc publiczną
3.6.Uchwały w sprawie opłaty miejscowej
3.7.Uchwały w sprawie opłaty od posiadania psów
4.Stwierdzone nieprawidłowości w ujęciu szczegółowym występujące wyłącznie w 2009
roku
4.1.Uchwały dotyczące podatku od nieruchomości
4.2.Uchwały dotyczące opłaty targowej
4.3.Uchwały w zakresie inkasa
4.4.Uchwały dotyczące pomocy publicznej
4.5.Przepisy uchwał dotyczące mocy obowiązującej oraz opublikowania uchwały
4.6.Uchwały dotyczące opłaty miejscowej
4.7.Uchwały dotyczące podatku rolnego
4.8.Uchwały dotyczące opłaty od posiadania psów
4.9.Uchwały dotyczące wzorów deklaracji i informacji podatkowej ..
4.10.Uchwały dotyczące podatku leśnego
4.11.Uchwały dotyczące opłaty adiacenckiej
4.12.Uchwały dotyczące dodatkowego podatku
4.13.Uchwały w sprawie kwestii uregulowanych w Ordynacji podatkowej
5.Wnioski
Konkluzje
Załączniki
Załącznik nr 1. Dane liczbowe dotyczące działalności poszczególnych RIO w
zakresie nadzoru nad uchwałami podatkowymi za rok 2008
Załącznik nr 2. Dane liczbowe dotyczące działalności poszczególnych RIO w zakresie
nadzoru nad uchwałami podatkowymi za rok 2009
Załącznik nr 2a. Wady zawarte w uchwałach podatkowych podjętych w latach 2008 i 2009 z
podaniem informacji o tym, które RIO nie kwestionowały poszczególnych zapisów
Załącznik nr 2b. Wady zawarte w uchwałach podatkowych podjętych w latach 2008 i 2009
nie zakwestionowane przez poszczególne RIO przedstawione w podziale na cztery kategorie w
zależności od częstotliwością występowania określonych uchybień
Załącznik nr 2c. Wady zawarte w uchwałach podatkowych podjętych w latach 2008 i 2009
nie zakwestionowane przez poszczególne RIO przedstawione w podziale, na te które należy
uznać za stanowiące pod stawę do stwierdzenia ich nieważności, a także uchybienia
nie stanowiące podstawy do stwierdzenia nieważności
Załącznik nr 2d. Wady zawarte w uchwałach podatkowych zakwestionowane przez RIO w 2008
r. z podaniem informacji o tym, których izb to dotyczy
Załącznik nr 2e. Wady zawarte w uchwał podatkowych zakwestionowanych przez RIO w roku
2009 z odniesieniem ich do nieprawidłowości stwierdzonych w roku 2008, a także podaniem
informacji o tym, których izb to dotyczy
Załącznik nr 2f. Błędy zawarte w uchwałach podatkowych, które były
podnoszone przez RIO zarówno w 2008 jak i 2009 roku
Załącznik nr 2g. Zarzuty podnoszone przez RIO w latach 2008 i 2009, które należy
uznać za zasadne oraz takie, które nie powinny być pod noszone przez organy nadzoru
Załącznik nr 3. Rozbieżności między tym, co poszczególne RIO deklarują jako wadliwe
a praktyką ich działania
Załącznik nr 4. Nie stwierdzane przez poszczególne RIO wady dotyczące uchwał
podatkowych
Załącznik nr 5. Nieprawidłowości konsekwentnie kwestionowane przez RIO
Załącznik nr 6. Ulgi w podatku od nieruchomości polegające na procentowym obniżeniu
kwoty podatku do zapłaty w związku z stworze nie określonej liczby miejsc pracy
Załącznik nr 7. Uchwały, w których wprowadzano zwolnienie dotyczące podatku od
nieruchomości w odniesieniu do "nieruchomości"
Załącznik nr 8. Uchwały, w których stwierdzono brak stawek dla pojazdów
podlegających opodatkowaniu, a które to akty jednocześnie nie zostały zakwestionowane
przez RIO. Problem dotyczy ciągników siodłowych i balastowych, jak również przyczep
oraz naczep z czterema i większa liczbą osi
Załącznik nr 9. Uchwały nie zakwestionowane przez RIO, w których zostały wprowadzone
zwolnienia naruszające art. 12 ust. 4 u.o.p.l
Załącznik nr 10. Uchwały, w których stwierdzono wadę polegającą na nie określeniu
stawek opłaty targowej dla wszelkich przypadków sprzedaży
Załącznik nr 11. Uchwały dotyczące opłaty targowej, w których nie określono terminu
płatności tego świadczenia
Bibliografia
297 stron, B5, oprawa miękka
