Książka ta dobrze obrazuje szerokość zainteresowań Autora, które
rozpięte są od szeroko pojętej oświaty, jej procesów i funkcji bezpośrednich,
pośrednich i dyrektywnych, poprzez zagadnienia młodzieży w sferach zagrożeń i nowych
wyzwań, przez gamę kwestii edukacji dzieci i młodzieży na wsi i we wsi, aż do kwestii
społecznych wywołanych przez przejście systemowe po roku 1989.
Jest to zbiór świetnie dokumentujący i uprzystępniający w jednej książce
prace o wielkiej wadze w kształtowaniu pedagogów społecznych, socjologów, pracowników
sfery polityki i opieki socjalnej.
Można dyskutować nad hierarchią kwestii społecznych przyjętą przez
Ryszarda Borowicza, ale to hierarchia ważności przyjęta przez Autora i warto
zastanowić się, czytając tę książkę, czy nie miał on racji, przyjmując taką
strukturę i listę kwestii społecznych, nie poddając się modom politycznym i
medialnym.
Spis treści:
Nota odautorska
Status poznawczy kwestii społecznych
1. Znaczenie ideologii - uwikłanie w politykę
2. Kwestie społeczne w dobie deetatyzacji
3. Możliwe wymiary analityczne
4. Lokalizacja w społecznej przestrzeni
Literatura
Edukacja
Rola szkoły w wychowaniu młodzieży
1. Młodzież a dorośli
2. Szkoła jako źródło wiedzy
3. Czego młodzież oczekuje od szkoły?
4. Kierunek - równość szans
5. Kształcenie dla rozwoju
Literatura
Rekonstrukcja postulatów oświatowych powstałych między sierpniem a grudniem
1980 roku
1. Wczesne inicjatywy nauczycieli
2. Uczniowski ruch odnowy
3. Inicjatywy i dokonania nauczycielskie w roku 1981
4. Z perspektywy czterech lat
Kierowanie selekcjami szkolnymi
Uwagi wstępne
1. Próby kierowania selekcjami między szkołą podstawową a ponadpodstawową
2. Kierowanie przepływem młodzieży ze szkoły średniej do wyższej..
Korepetycje i kursy przygotowawcze do studiów wyższych jako problem społeczny
oraz pedagogiczny
1. Kursy przygotowawcze jako specyficzna forma przygotowania młodzieży
pochodzenia robotniczego i chłopskiego do studiów wyższych w okresie powojennym
2. Korepetycje - zjawisko społeczne odradzające się w skali masowej w połowie lat
sześćdziesiątych
Równość i sprawiedliwość w kształceniu
1. Uwagi wstępne
2. Równość i sprawiedliwość jako zasady oraz cechy
3. Realizacja zasady równości społecznej
4. Zagadnienie sprawiedliwości społecznej w kształceniu
5. System kształcenia a rozwój społeczny
Dlaczego upowszechnienie wykształcenia wyższego nie prowadzi do egalitaryzmu?
1. Upowszechnianie wykształcenia
2. Społeczne nierówności w dostępie do studiów wyższych
3. Dlaczego tak się dzieje?
Literatura
Młodzież
Warunki życia i rozmiary deprywacji
1. Deprywacja obiektywna
2. Postrzeganie własnej sytuacji
3. Warunki bytu a świadomość
Subkultura satanistów
Jak widzą samych siebie?
Jak widzą swoich rodziców?
Jaki mają obraz Boga?
Zjawisko emigracji wśród młodzieży
1. Emigracja młodzieży
2. Postawy trzydziestolatków wobec emigracji
3. Społeczne i intelektualne zaplecze
Młodzież wobec małżeństwa i rodziny
1. Instytucja małżeństwa, wiek zawierania związków małżeńskich
2. Planowana liczba dzieci
3. Praca zawodowa kobiet
Życie na wsi i praca w planach życiowych młodzieży
1. System wartości i celów życiowych młodzieży
2. Młodzież wobec perspektywy życia na wsi
3. Stosunek młodzieży do zawodów związanych z rolnictwem
Literatura
Wieś
Edukacja przedszkolna w środowisku wiejskim
1. Społeczne potrzeby i ich zaspokajanie
2. Ewolucja form instytucjonalnych oraz treści wychowania
3. Funkcja egalitarna
Obciążenie pracą dzieci wiejskich
1. Zakres analiz - założenia
2. Stan empirycznych rozpoznań
3. Próba uogólnienia
Literatura
Wakacje letnie dziecka wiejskiego
1. Wakacje letnie uczniów z gminy Cekcyn
2. Wakacje letnie uczniów z wybranych środowisk
Z badań nad dostępem młodzieży wiejskiej do szkół
1. Dzieci wiejskiej ludności dwuzawodowej w szkole podstawowej
2. Aspiracje szkolne i kształcenie na poziomie szkoły ponadpodstawowej
3. Warunki i możliwości nauki w domu rodzinnym
Młodzież chłopska na progu studiów wyższych
1. Znaczenie socjalizacji pierwotnej
2. Efektywność punktów preferencyjnych za pochodzenie społeczne
3. Szansę na sukces w toku studiów
Zmiana
Polacy wobec wyzwań nowych czasów
1. Polskie doświadczenia
2. Przedsiębiorczość - bierność
3. Zaradność - bezradność
4. Rozwiązanie proceduralne
5. W obliczu nowych wyzwań i zagrożeń
Samorządy i samorządność w świadomości mieszkańców wsi
1. Organizacja i przebieg badań
2. Instytucje samorządowe w opinii mieszkańców wsi
3. Gotowość do działania samorządowego
4. Organizacja wiejskich społeczności - znaczenie jednostki i rodziny
5. Warunki życia i rozmiary deprywacji
6. Postrzeganie zmiany w wymiarze krajowym
Ubóstwo - nierozwiązywalny problem społeczny
Syndrom bezrobocia
1. W poszukiwaniu przyczyn
2. Skutki bezrobocia
3. Wewnętrzne zróżnicowanie
4. Wiejscy bezrobotni - rozpoznanie empiryczne
5. Myślenie o przyszłości
Polacy na Łotwie - miejsce w społecznej makrostrukturze
1. Liczba Polaków na Łotwie i ich udział w globalnej strukturze społecznej
2. Zmiany liczebności Polaków na Łotwie w ostatnich latach
3. Miejsce Polaków w strukturze społeczno-zawodowej
Post scriptum
306 stron, B5, oprawa miękka
