Efekt grupy. Spójność społeczna i jej konsekwencje dla zdrowia to
frapująca próba interdyscyplinarnej analizy z pogranicza antropologii, socjologii,
psychologii oraz profilaktyki zdrowia.
Autor wskazuje, że chociaż wiele publikacji dotyczących spójności
społecznej ujmuje to zjawisko jako czynnik wspomagający leczenie chorób, bardzo
niewiele tekstów skupia się na znalezieniu odpowiedzi, w jaki sposób spójność
społeczna podtrzymuje czy poprawia zdrowie. Powołując się na liczne, przede wszystkim
amerykańskie, ale także międzykulturowe badania antropologiczne, socjologiczne,
psychologiczne i epidemiologiczne autor wykazuje wpływ kręgu kulturowego na takie
wskaźniki zdrowia i dobrostanu jak długość życia, zapadalność na choroby serca,
nowotwory i choroby psychiczne, statystykę samobójstw.
Autor książki John Bruhn jest amerykańskim wykładowcą, związanym
z wieloma ośrodkami akademickimi w USA, obecnie pracownikiem naukowym Uniwersytetu Stanu
Nowy Meksyk, omawia pojęcie spójności społecznej (social cohesion) na tle pokrewnych
pojęć tj. wsparcia społecznego (social support) i kapitału społecznego (social
capital). Analizuje też jego rolę w kontekście grup narodowościowych, lokalnych
społeczności, grup sąsiedzkich i rodziny.
Spis treści:
1.Grupa społeczna i jej znaczenie
Wprowadzenie
Pojęcie grupy
Osólna charakterystyka grup społecznych
Wzajemna zależność członków grupy
Związki poza grupą
Spójność
Identyfikacja z grupą i motywy przynależenia do grupy
Zachowanie lidera
Kultura grupy
Rodzaje grup
Osoba a grupa jako przedmiot analizy
Grupy, związki, zdrowie i dobrostan
Wpływ więzi społecznych na zdrowie
Wpływ ostracyzmu społecznego na zdrowie
Wpływ izolacji społecznej na zdrowie
Wpływ samotności na zdrowie
Wpływ kultury grupy na zdrowie i dobrostan
Amisze ze wspólnoty Old Order
Mormoni
Adwentyści Dnia Siódmego
Mieszkańcy izraelskich kibuców
Duchowieństwo i zgromadzenia zakonne
Mieszkańcy Okinawy
Indianie Tarahumara
Mieszkańcy Półwyspu Nicoya w Kostaryce
Podsumowanie
Przypisy
2.Pojęcie spójności społecznej
Wprowadzenie
Przegląd historyczny pojęcia spójności społecznej
Badania empiryczne (od końca XIX stulecia do początku XX wieku)
Badania eksperymentalne (pierwsza połowa XX wieku)
Analiza sieci społecznych (przełom XX i XXI wieku)
Pomiar spójności społecznej w małych grupach
Pomiar spójności w dużych grupach
Poczucie spójności społecznej
Spostrzegana spójność społeczna
Analiza sieci społecznej
Podsumowanie
Przypisy
3.Spójność społeczna i związane z nią pojęcia: wsparcie społeczne i
kapitał społeczny
Wprowadzenie
Wsparcie społeczne
Pojęcie
Dowody skuteczności
Wymiary wsparcia społecznego
Pomiar
Kapitał społeczny
Pojęcie
Dowody skuteczności
Wymiary kapitału społecznego
Pomiar
Pomiar funkcjonalny
Pomiar strukturalny
Pomiar pozycjonalny
Kapitał społeczny w społeczności
Porządkowanie związków pojęciowych
Różne pojęcia, cele i zastosowania
Podsumowanie
Przypisy
4.Spójne społeczeństwa
Wprowadzenie
Wskaźniki spójności społecznej
Indeks Zdrowia Publicznego (Civic Health Index)
Indeks Zdrowia Społecznego (Index of Social Health)
Wskaźniki społeczne OECD
Głosowanie
Przestępczość
Samobójstwa
Wypadki przy pracy
Strajki
Zaufanie do instytucji państwowych
Zadowolenie z życia
Integracja społeczna i zdrowie
Różnice kulturowe w integracji społecznej
Informacje o zdrowiu jako narzędzie badania spójności społecznej
Podsumowanie
Przypisy
5.Spójne społeczności
Wprowadzenie
W jaki sposób społeczności stają się spójne?
Podtrzymywanie i wzmacnianie spójności w społecznościach
Tworzenie spójności w społecznościach zróżnicowanych etnicznie
Społeczności wirtualne a spójność społeczna
Wpływ dostępu do internetu w społecznościach lokalnych na spójność społeczną
Zaufanie miarą spójności społecznej
Pomiar spójności w społecznościach
Podsumowanie
Przypisy
6.Spójne sąsiedztwa
Wprowadzenie
Znaczenie sąsiedztwa
Konteksty sąsiedztwa i wzory sąsiedzkie
Konteksty sąsiedztwa
Wzory sąsiedzkie
Więzi w obrębie sąsiedztwa
Postrzeganie granic sąsiedztwa
Więzi sąsiedzkie
Konteksty sąsiedztwa i wzorce więzi sąsiedzkich a zdrowie
Wpływ sąsiedztwa na rasowe i etniczne zróżnicowania w stanie zdrowia
Spostrzeganie spójności sąsiedzkiej a samoocena stanu zdrowia
Pomiar spójności społecznej w sąsiedztwie
Źródła danych
Podejście wielopoziomowe i wieloczynnikowe
Struktura społeczna plus subiektywne doświadczenie
Narzędzia pomiaru spójności sąsiedzkiej
Indeks Spójności Społecznej (Neighborhood Cohesion Index, NCI)
Zbiorowa skuteczność
Wielowymiarowy pomiar więzi sąsiedzkich (Multidimensional
Measure of Neighboring, MMN)
Spójność sąsiedzka - wyzwania dla przyszłych badań
Podsumowanie
Przypisy
7.Spójne rodziny
Wprowadzenie
Perspektywa systemowa dla rodziny
Spójność rodziny
Spójność i kompetencje rodziny
Spójność rodziny a kultura
Spójność rodziny a zmiana
Spójność rodziny, związek rodziców a zachowanie dzieci i młodzieży
Zadowolenie ze związku z partnerem a spójność rodziny
Wychowanie, sieci społeczne a spójność rodziny
Spostrzegana spójność rodziny a zachowania zdrowotne
Spójność rodziny jako mediator
Krytycyzm w rodzinie jako mediator
Pomiar spójności rodziny
Rodzinność, akulturacja a spójność rodziny
Podsumowanie
Przypisy
8.Spójność społeczna jako mediator konsekwencji dla zdrowia
Wprowadzenie
Rzut oka na spójne grupy
Komponenty spójnych grup
Tożsamość (identyfikacja) społeczna
Zaufanie
Wzajemność
Lojalność
Czego możemy się nauczyć od Behawioralnych Interwencji
Zdrowotnych
Paradygmat
Przykład pierwszy: przebieg procesu w rodzinie i skutki alkoholizmu rodziców
Przykład drugi: wpływ sąsiedztwa jako mediator osiągnięć edukacyjnych Przykład
trzeci: Wielopoziomowy Projekt Społecznościowy na rzecz
Zapobiegania Spożywaniu Alkoholu przez Adolescentów
Efekt grupy: następne kroki
Podsumowanie
Przypisy
Źródła
198stron, A5, oprawa miękka
