Prezentowany tom zawiera szczegółowe omówienia poświęcone stosowaniu
prawa, a w szczególności administracyjnemu typowi stosowania prawa oraz wykładni w
procesie stosowania prawa administracyjnego.
Autorzy omawiają źródła prawa i zastosowanie przepisów krajowego prawa
administracyjnego oraz przepisów prawa międzynarodowego jako podstaw decyzji stosowania
prawa administracyjnego.
Tematyka tomu powinna być szczególnie istotna dla sędziów i radców prawnych
zajmujących się prawem administracyjnym. Autorzy, oprócz ogromnej wiedzy teoretycznej,
prezentują także orzeczenia NSA jako przykłady konkretnego zastosowania wykładni prawa
administracyjnego. Jest to tym bardziej cenne, że Autorzy są praktykami – sędziami
sądów administracyjnych.
W wielu fragmentach pracy czytelnik z łatwością odnajdzie opinie naukowe
nawiązujące do glos, publikacji i głośnych debat prawniczych na temat wykładni prawa
administracyjnego. Są one porównywane z podobnymi zjawiskami spotykanymi w praktyce
zagranicznej. Książka z jednej strony dostarcza wiedzy na temat koncepcji i metod
wykładni spotykanych w prawie administracyjnym, a z drugiej strony jest przydatna w
bieżącej pracy nad kazusami dzięki odnoszeniu sformułowanych twierdzeń do konkretnych
spraw sądowych i argumentacji prawniczej.
Spis treści:
Przedmowa
Wykaz skrótów
Rozdział I. Stosowanie i wykładnia prawa administracyjnego
§ 1.Stosowanie prawa. Pojęcie i podstawowe właściwości
I.Pojęcie stosowania prawa. Stosowanie a tworzenie prawa
II.Stosowanie prawa administracyjnego. Typy procesów decyzyjnych
§ 2.Administracyjny typ stosowania prawa
I.Podstawowe cechy sądowego typu stosowania prawa administracyjnego
II.Podmioty decyzyjne w administracyjnym typie stosowania prawa
III.Sytuacja decyzyjna i tryb decydowania w administracyjnym stosowaniu prawa
IV.Decyzja w administracyjnym typie stosowania prawa
§ 3.Aksjologia administracyjnego stosowania prawa
I.Teoretycznoprawna koncepcja wartości stosowania prawa
II.Legalność a elastyczność stosowania prawa administracyjnego
III.Pewność i jednolitość stosowania prawa administracyjnego
IV.Relacje praktyczne w ramach aksjologii stosowania prawa administracyjnego
§ 4.Wykładnia w procesie stosowania prawa administracyjnego
I.Model decyzyjny stosowania prawa
II.Ustalanie stanu faktycznego
III.Ustalanie stanu prawnego. Decyzja interpretacyjna
IV.Decyzja stosowania prawa i jej uzasadnienie
Rozdział II. Podstawa decyzji stosowania prawa administracyjnego. Ustalenia
walidacyjne
§ 5.Źródła prawa administracyjnego w ujęciu decyzyjnym
I.Pojęcie źródeł prawa
II.Rodzaje źródeł prawa jako argumentów walidacyjnych
III.Źródła prawa a proces decyzyjny stosowania prawa administracyjnego
IV.Ustalanie obowiązywania stosowanych przepisów prawa administracyjnego
§ 6.Zastosowanie przepisów krajowego prawa administracyjnego
I.Zastosowanie przepisów ustawowych
II.Zastosowanie przepisów ustawowych i konstytucyjnych
III.Zastosowanie przepisów ustawy i przepisów rozporządzeń
IV.Zastosowanie przepisów prawa miejscowego (lokalnego)
V.Zastosowanie przepisów wewnętrznie obowiązujących
VI.Rodzaj zastosowanych przepisów w ramach aktu normatywnego
VII.Bezpośrednie i pośrednie zastosowanie przepisów aktu normatywnego
§ 7.Przepisy prawa międzynarodowego jako podstawa decyzji stosowania prawa
administracyjnego
I.Przepisy prawa międzynarodowego i ich stosowanie
II.Przepisy prawa międzynarodowego w stosowaniu prawa administracyjnego
§ 8.Zastosowanie kryteriów otwartych i inne decyzje stosowania prawa
I.Generalne klauzule odsyłające w systemie przepisów
II.Podstawy zastosowania kryteriów otwartych
III.Inne decyzje stosowania prawa jako argument walidacyjny
Rozdział III. Pojęcie, koncepcje i przebieg wykładni prawa administracyjnego
§ 9.Wykładnia a rozumienie prawa administracyjnego
§ 10.Wykładnia prawa administracyjnego w wymiarach: epistemologicznym, teoretycznym i
ideologicznym
§ 11.Bezpośrednie rozumienie tekstu prawnego jako główny problem epistemologiczny
koncepcji wykładni prawa administracyjnego
§ 12.Założenia epistemologiczne a teorie wykładni prawa
§ 13.Trzy ujęcia zasady clara non sunt interpretanda jako zakazu inicjowania
interpretacji
§ 14.Teorie wykładni prawa i ich zastosowanie do prawa administracyjnego
§ 15.Ideologie wykładni prawa administracyjnego
Rozdział IV. Problemy wykładni językowej w prawie administracyjnym
§ 16.Wykładnia językowa a rola tekstu prawnego w prawie administracyjnym
§ 17.Koncepcje języka w wykładni prawa administracyjnego
§ 18.Koncepcje języka prawnego a odrębność wykładni językowej prawa
administracyjnego
§ 19.Teorie wykładni językowej
§ 20.Główne problemy zintegrowanej teorii wykładni językowej na gruncie prawa
administracyjnego
§ 21.Ideologie wykładni - ius interpretandi
§ 22.Wykładnia językowa a inne typy wykładni. Interpretatio cessat in claris
Rozdział V. Wykładnia systemowa przepisów prawa administracyjnego
§ 23.Reguły systemowe w wykładni prawa administracyjnego
I.System prawa a wykładnia prawa administracyjnego
II.Reguły systemowe w wykładni prawa
§ 24.Wykładnia systemowo-strukturalna
I.Systematyka aktu normatywnego a wykładnia przepisów
II.Rodzaje przepisów prawnych aktu a wykładnia systemowa
III.Reguły związane ze strukturą poziomą systemu przepisów prawnych
IV.Reguły związane ze strukturą pionową systemu przepisów prawnych
§ 25.Wykładnia systemowo-aksjologiczna
I.Wykładnia systemowo-aksjologiczna a zasady prawa
II.Wykorzystanie zasad prawa w wykładni prawa administracyjnego
III.Miejsce reguł systemowo-aksjologicznych w wykładni prawa administracyjnego
IV.Reguły systemowo-aksjologiczne w rekonstrukcji poszczególnych rodzajów norm
Rozdział VI. Wykładnia celowościowo-funkcjonalna przepisów prawa
administracyjnego
§ 26.Reguły celowościowe i funkcjonalne w wykładni prawa administracyjnego
I.Miejsce reguł celowościowych i funkcjonalnych w wykładni prawa
II.Cel w wykładni prawa administracyjnego
III.Funkcja w wykładni prawa administracyjnego
§ 27.Wykładnia cełowościowa
I.Rodzaje reguł celowościowych wykładni
II.Źródła ustalania celu prawodawczego
III.Zastosowanie reguł celowościowych
IV.Szczególne role wykładni celowościowej w administracyjnym typie decyzyjnym
§ 28.Wykładnia funkcjonalna
I.Przebieg wykładni funkcjonalnej
II.Reguły funkcjonalne a inne reguły wykładni
III.Zastosowanie reguł funkcjonalnych
IV.Szczególne role wykładni funkcjonalnej w administracyjnym typie decyzyjnym
Rozdział VII. Interpretacyjna rola kryteriów otwartych i innych decyzji
stosowania prawa
§ 29.Wykładnia generalnych klauzul odsyłających prawa administracyjnego
I.Kryteria otwarte w stosowaniu i wykładni prawa administracyjnego.
Wprowadzenie
II.Reguły wykładni generalnych klauzul odsyłających
III.Wykładnia kryteriów otwartych prawa administracyjnego. Kilka przykładów
IV.Sposób ustalania treści kryteriów otwartych. Elementy modelu optymalizacyjnego
§ 30.Kryteria otwarte w wykładni przepisów prawa administracyjnego
I.Wpływ kryteriów otwartych na przebieg wykładni
II.Kryteria otwarte w poszczególnych regułach wykładni
III.Kryteria otwarte w rekonstrukcji różnych rodzajów norm
IV.Wnioski końcowe. Elementy modelu optymalizacyjnego
§ 31.Zwroty ocenne w wykładni prawa administracyjnego
I.Pojęcie zwrotu ocennego. Występowanie w prawie administracyjnym
II.Wykładnia zwrotów ocennych
III.Wpływ zwrotów ocennych na rekonstrukcję normy prawa administracyjnego
§ 32.Inne decyzje stosowania prawa w wykładni prawa administracyjnego
I.Wykładnia zastosowanej decyzji stosowania prawa
II.Wpływ innych decyzji na wykładnię przepisów prawnych
Rozdział VIII. Wybrane zagadnienia szczegółowe i porównawcze
§ 33.Czynniki różnicujące wykładnię prawa administracyjnego
I.Rodzaje czynników
II.Typ stosowania prawa i rodzaje organów decyzyjnych
III.Warunki społecznego otoczenia prawa
§ 34.Wpływ orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na wykładnię
sądów administracyjnych
§ 35.Prawa człowieka i orzecznictwo EuropejsKiego Trybunału Praw Człowieka w wykładni
prawa administracyjnego
T.Prawo administracyjne a regulacje praw człowieka
II.Regulacje praw człowieka w procesach wykładni prawa administracyjnego
III.wykładnia praw człowieka w polskiej praktyce administracyjnej i sądowej
§ 36.Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a wykładnia prawa administracyjnego
§ 37.Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego a wykładnia prawa administracyjnego
Rozdział IX. Reguły kolizyjne i inferencyjne w interpretacji prawa
administracyjnego
§ 38.Postulat spójności prawa administracyjnego
I.Rodzaje sprzeczności
§ 39.Zastosowanie reguł kolizyjnych w dyskursie walidacyjno-interpretacyjnym
I.Charakter i rola reguł kolizyjnych
II.Rodzaje reguł kolizyjnych
§ 40.Zastosowanie reguł inferencyjnych w ustaleniach walidacyjnych
I.Pojęcie i rodzaj wnioskowań prawniczych oraz ich rola w procesie wykładni
II.Typologia wnioskowań prawniczych
Rozdział X. Model zakresu swobody interpretacyjnej prawa administracyjnego
§ 41.Zmiana paradygmatu stosowania prawa. Przejście od modelu sylogistycznego do modelu
argumentacyjnego
I.Sylogistyczny model stosowania prawa
II.Argumentacyjno-interpretacyjny model stosowania prawa
III.Ważenie zasad prawnych jako istota argumentacyjno-interpretacyjnego modelu stosowania
prawa
§ 42.Zakres swobodnego uznania podmiotu stosującego prawo w
argumentacyjno-interpretacyjnym modelu
I.Pojęcie dyskrecjonalności
II.Niedookreślone pojęcia prawne jako źródło władzy dyskrecjonalnej
III.Klauzule generalne a zakres swobodnego uznania
IV.Różnice między dyskrecjonalnością sędziowską a uznaniem administracyjnym
V.Dyskrecjonalność w procesie wykładni jako ważenie dyrektyw i argumentów
VI.Uzasadnianie decyzji interpretacyjnej
Indeks rzeczowy
494 stron, Format: 15.5x23.5cm, oprawa twarda z obwolutą
