W podręczniku ,,Ogólne postępowanie administracyjne" omówiona
została problematyka z zakresu prawa o postępowaniu administracyjnym uregulowana w
Kodeksie postępowania administracyjnego.
W trzecim wydaniu uwzględniono obszerną nowelizację KPA dokonaną ustawą z
3.12.2010 r. oraz zmiany w zakresie wznowienia postępowania wynikające z ustawy o
wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania.
Ponadto omówione zostały zasady odpowiedzialności majątkowej
funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa, a także nowa instytucja
procedury administracyjnej - metryka sprawy.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wykaz podstawowej literatury
Wstęp
Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa o postępowaniu administracyjnym
§ 1.Uwagi wstępne
§ 2.Zarys ewolucji polskiego prawa o postępowaniu administracyjnym oraz polskiego
sądownictwa administracyjnego
§ 3.Zakres obowiązywania Kodeksu postępowania administracyjnego
I.Ogólne postępowanie administracyjne
II.Postępowanie w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami
administracji publicznej w rozumieniu KPA
III.Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń
IV.Postępowanie w sprawach skarg i wniosków
V.Wyłączenia spod zakresu obowiązywania Kodeksu postępowania administracyjnego
Rozdział 2. Organ administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym
§ 4.Zakres podmiotowy ogólnego postępowania administracyjnego
I.Uwagi wstępne
II.Kompetencja procesowa organu administracji publicznej
III.Organy administracji publicznej wydające decyzje administracyjne w sprawach
indywidualnych
1.Organy administracji rządowej
2.Organy jednostek samorządu terytorialnego
3.Inne organy państwowe i inne podmioty wydające decyzje administracyjne w sprawach
indywidualnych
IV.Organy kolegialne w postępowaniu administracyjnym
§ 5.Właściwość organu
I.Pojęcie i źródła właściwości organu
II.Właściwość rzeczowa
III.Właściwość miejscowa
IV.Właściwość instancyjna
1.Pojęcie właściwości instancyjnej
2.Organy wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym
3.Organy naczelne w rozumieniu KPA
V.Zasada obowiązku przestrzegania właściwości z urzędu
VI.Skutki prawne naruszenia przepisów o właściwości
§ 6.Spory o właściwość między organami administracji publicznej
I.Pojęcie i rodzaje sporów między organami administracji publicznej
II.Spory o właściwość
III.Spory kompetencyjne
§ 7.Wyłączenie pracownika i organu administracji publicznej od załatwienia sprawy
I.Uwagi ogólne
II.Wyłączenie pracownika
1.Zakres podmiotowy instytucji wyłączenia pracownika
2.Wyłączenie pracownika z mocy prawa
3.Wyłączenie pracownika na żądanie lub z urzędu
4.Skutki prawne wyłączenia pracownika
5.Skutki prawne naruszenia przepisów o wyłączeniu pracownika
III.Wyłączenie organu administracji publicznej
1.Podstawy wyłączenia organu
2.Skutki prawne wyłączenia organu
IV.Utrata zdolności do prowadzenia postępowania przez organ kolegialny i poszczególnych
jego członków
Rozdział 3. Strona i inni uczestnicy postępowania administracyjnego
§ 8.Strona postępowania administracyjnego
I.Uwagi ogólne
II.Interes prawny w postępowaniu administracyjnym
III.Zdolność administracyjnoprawna
IV.Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych stron postępowania
administracyjnego
1.Uwagi ogólne
2.Zdolność prawna
3.Zdolność do czynności prawnych
4.Przedstawicielstwo w postępowaniu administracyjnym
§ 9.Pełnomocnictwo procesowe
I.Ustanowienie pełnomocnika
II.Zakres umocowania
III.Skutki procesowe ustanowienia pełnomocnika
IV.Pełnomocnictwo domniemane
§ 10.Następstwo procesowe
§ 11.Uczestnicy postępowania na prawach strony
I.Uwagi ogólne
II.Organizacja społeczna w postępowaniu administracyjnym
III.Prokurator
IV.Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka
V.Inni uczestnicy na prawach strony w postępowaniu administracyjnym
Rozdział 4. Zasady ogólne postępowania administracyjnego
§ 12.Uwagi ogólne
I.Pojęcie i charakter zasad ogólnych postępowania administracyjnego
II.Funkcje zasad ogólnych postępowania administracyjnego
III.Inne zasady stosowane w postępowaniu administracyjnym
1.Uwagi wstępne
2.Zasady konstytucyjne
3.Zasady sformułowane przez doktrynę i orzecznictwo
§ 13.Zasada praworządności
§ 14.Zasada prawdy obiektywnej
§ 15.Zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu
obywateli
§ 16.Zasada zaufania do władzy publicznej
I.Uwagi wstępne
II.Kodeksowe gwarancje zasady zaufania do władzy publicznej
III.Obowiązek równego traktowania stron postępowania
IV.Postulat pewności w sferze stosowania prawa
V.Zasada zaufania w orzecznictwie sądowym
VI.Kultura administrowania
§ 17.Zasada obowiązku udzielania informacji stronom i innym uczestnikom postępowania
§ 18.Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu
I.Zakres uprawnień strony w postępowaniu administracyjnym
II.Ograniczenie zasady czynnego udziału strony w postępowaniu
III.Skutki prawne naruszenia zasady czynnego udziału strony w postępowaniu
§ 19.Zasada przekonywania
§ 20.Zasada szybkości i prostoty postępowania
I.Uwagi wstępne
II.Szybkość postępowania i jej gwarancje procesowe
III.Ekonomika procesowa
§ 21.Zasada ugodowego załatwiania spornych spraw administracyjnych
I.Istota ugody administracyjnej
II.Realizacja zasady ogólnej z art. 13 KPA
§ 22.Zasada pisemności postępowania
§ 23.Zasada dwuinstancyjności postępowania
I.Istota i zakres zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego
II.Prawne ograniczenia zasady dwuinstancyjności postępowania
III.Skutki prawne naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania
§ 24.Zasada trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych
I.Pojęcie ostatecznej decyzji administracyjnej
II.Trwałość ostatecznych decyzji administracyjnych
§ 25.Zasada sądowej weryfikacji decyzji ostatecznych
Rozdział 5. Czynności techniczno-procesowe postępowania administracyjnego
§ 26.Uwagi wstępne
§ 27.Doręczenia
I.Uwagi wstępne
1.Pojęcie i skutki prawne doręczenia
2.Zasada oficjalności doręczenia
II.Zakres podmiotowy doręczenia
III.Pokwitowanie odbioru pisma
IV.Doręczenie za pomocą środków komunikacji elektronicznej
V.Doręczenie właściwe (zwykłe)
1.Doręczanie pism osobom fizycznym
2.Doręczanie pism jednostkom organizacyjnym
VI.Doręczenie zastępcze
1.Doręczenie zastępcze w trybie art. 43 KPA
2.Doręczenie zastępcze w trybie art. 44 KPA (doręczenie subsydiarne)
VII.Doręczenia szczególne
VIII.Doręczenie przez ogłoszenie publiczne
§ 28.Wezwania
I.Pojęcie wezwania
II.Zasady dotyczące wzywania osób do udziału w czynnościach procesowych
1.Uwagi ogólne
2.Zakres przedmiotowy i podmiotowy wezwania
3.Elementy wezwania
4.Wezwanie w sprawach niecierpiących zwłoki
5.Obowiązek osobistego stawiennictwa i jego ograniczenia
5.1.Zakres terytorialny obowiązku osobistego stawiennictwa
5.2.Pomoc prawna
5.3.Bezwzględny obowiązek osobistego stawiennictwa
III.Zwrot należności z tytułu zadośćuczynienia wezwaniu
§ 29.Utrwalanie na piśmie czynności procesowych
I.Protokół w postępowaniu administracyjnym
II.Adnotacja
III.Metryka sprawy
§ 30.Udostępnianie akt sprawy administracyjnej
I.Uwagi wstępne
II.Uprawnienia strony postępowania w zakresie dostępu do akt sprawy
III.Granice jawności akt sprawy dla strony postępowania
Rozdział 6. Terminy w postępowaniu administracyjnym
§ 31.Uwagi ogólne
§ 32.Obliczanie terminów w postępowaniu administracyjnym
§ 33.Terminy procesowe dla stron i innych uczestników postępowania
I.Terminy ustawowe i urzędowe
II.Przywrócenie terminu procesowego
1.Uwagi wstępne
2.Przesłanki przywrócenia terminu
3.Właściwość organu w sprawie przywrócenia terminu
4.Orzeczenie w przedmiocie przywrócenia terminu
§ 34.Terminy załatwiania spraw administracyjnych
I.Uwagi wstępne
II.Długość terminów załatwiania spraw
III.Obowiązek sygnalizacji
IV.Bezczynność organu i przewlekłe prowadzenie postępowania
V.Procesowe gwarancje szybkości postępowania administracyjnego
VI.Odpowiedzialność pracownika
Rozdział 7. Wszczęcie postępowania administracyjnego
§ 35.Uwagi wstępne
§ 36.Sposoby wszczęcia postępowania
I.Uwagi wstępne
II.Wszczęcie postępowania na żądanie
III.Wszczęcie postępowania z urzędu
IV.Wszczęcie jednego postępowania w dwu lub więcej sprawach
§ 37.Forma i data wszczęcia postępowania
I.Orzekanie o wszczęciu postępowania
II.Data wszczęcia postępowania
III.Zawiadomienie o wszczęciu postępowania
§ 38.Podania w postępowaniu administracyjnym
I.Przedmiot podania
II.Sposoby wnoszenia podań
III.Wymogi co do formy i treści podania
§ 39.Braki w podaniach
§ 40.Ustalenie właściwości organu
Rozdział 8. Postępowanie wyjaśniające
§ 41.Uwagi wstępne
I.Zakres postępowania wyjaśniającego
II.Pojęcie i przedmiot dowodu
1.Pojęcie dowodu
2.Przedmiot dowodu
3.Uprawdopodobnienie
§ 42.Formy postępowania wyjaśniającego
I.Postępowanie gabinetowe
II.Rozprawa administracyjna
1.Istota rozprawy
2.Przesłanki przeprowadzenia rozprawy
3.Czynności organizujące rozprawę
4.Przebieg rozprawy
§ 43.Środki dowodowe w postępowaniu administracyjnym
I.Zasada otwartego katalogu środków dowodowych
II.Zasada równej mocy środków dowodowych
III.Dowód z dokumentu
1.Pojęcie i rodzaje dokumentów
2.Moc dowodowa dokumentu urzędowego w postępowaniu administracyjnym
IV.Dowód z zeznań świadka
1.Zdolność bycia świadkiem w postępowaniu administracyjnym
2.Prawne ograniczenia w przeprowadzaniu dowodu z zeznań świadka
2.1.Uwagi wstępne
2.2.Prawo odmowy zeznań
2.3.Prawo odmowy odpowiedzi na pytania
3.Tryb przeprowadzania dowodu z zeznań świadka
V.Dowód z opinii biegłego
VI.Oględziny
VII.Dowód z przesłuchania strony
VIII.Inne środki dowodowe
§ 44.Zasady postępowania dowodowego
I.Uwagi wstępne
II.Realizacja zasady prawdy obiektywnej w postępowaniu wyjaśniającym
1.Uwagi wstępne
2.Konstrukcja prawna postępowania dowodowego
3.Obowiązek wyczerpującego zebrania materiału dowodowego
4.Obowiązek wyczerpującego rozpatrzenia materiału dowodowego
5.Zasada bezpośredniości postępowania dowodowego
6.Postanowienie dowodowe
III.Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu dowodowym
IV.Zasada swobodnej oceny dowodów
§ 45.Zawieszenie postępowania administracyjnego
I.Uwagi ogólne
II.Zawieszenie postępowania administracyjnego z urzędu
1.Uwagi wstępne
2.Braki podmiotowe w postępowaniu administracyjnym
3.Zagadnienie prejudycjalne (wstępne)
III.Zawieszenie postępowania administracyjnego na żądanie strony
IV.Podjęcie postępowania
V.Orzeczenie w przedmiocie zawieszenia postępowania
VI.Skutki prawne zawieszenia postępowania
Rozdział 9. Rozstrzygnięcia w postępowaniu administracyjnym
§ 46.Decyzja administracyjna
I.Pojęcie decyzji administracyjnej
1.Decyzja administracyjna w znaczeniu materialnym
2.Decyzja administracyjna w znaczeniu procesowym
II.Struktura decyzji administracyjnej
1.Uwagi wstępne
2.Obligatoryjne składniki decyzji administracyjnej
2.1.Oznaczenie organu administracji publicznej
2.2.Data wydania decyzji
2.3.Oznaczenie strony lub stron
2.4.Powołanie podstawy prawnej
2.5.Rozstrzygnięcie
2.6.Uzasadnienie faktyczne i prawne
2.7.Pouczenie o środkach prawnych
2.8.Podpis
3.Dodatkowe składniki decyzji administracyjnej
III.Rygor natychmiastowej wykonalności
IV.Forma decyzji administracyjnej
V.Zasada związania organu wydaną decyzją
§ 47.Umorzenie postępowania administracyjnego
I.Uwagi wstępne
II.Umorzenie postępowania administracyjnego z urzędu
III.Umorzenie postępowania na żądanie strony
§ 48.Współdziałanie organów przy wydawaniu decyzji
§ 49.Rektyfikacja i wyjaśnianie wątpliwości co do treści decyzji administracyjnej
I.Rektyfikacja decyzji administracyjnej w trybie art. 111 KPA
II.Rektyfikacja decyzji administracyjnej w trybie art. 113 § 1 KPA
III.Wyjaśnianie wątpliwości co do treści decyzji administracyjnej
§ 50.Ugoda administracyjna
I.Przesłanki zawarcia ugody administracyjnej
II.Procedura zawierania ugody
III.Forma i struktura ugody
IV.Zatwierdzenie ugody
V.Wykonalność ugody
VI.Skutki prawne zatwierdzonej ugody
§ 51.Postanowienie organu administracji publicznej
I.Pojęcie postanowienia
II.Rodzaje postanowień
III.Forma i struktura postanowienia
Rozdział 10. Weryfikacja decyzji i postanowień w administracyjnym toku instancji
§ 52.Uwagi wstępne
§ 53.Odwołanie
I.Konstrukcja prawna odwołania
1.Prawo odwołania
2.Przedmiot odwołania
3.Podmiot uprawniony do wniesienia odwołania
4.Treść i forma odwołania
5.Termin do wniesienia odwołania
6.Moc prawna odwołania
II.Organ właściwy do rozpatrzenia odwołania
§ 54.Postępowanie odwoławcze
I.Uwagi wstępne
II.Postępowanie odwoławcze przed organem I instancji
1.Zawiadomienie o wniesieniu odwołania
2.Kontrola decyzji wydanej w I instancji
3.Przekazanie odwołania organowi odwoławczemu
III.Postępowanie przed organem odwoławczym
1.Uwagi ogólne
2.Czynności wstępne postępowania przed organem odwoławczym
2.1.Uwagi ogólne
2.2.Niedopuszczalność odwołania
2.3.Uchybienie terminu do wniesienia odwołania
2.4.Prawna forma zakończenia stadium procesowego czynności wstępnych organu
odwoławczego
3.Wstrzymanie natychmiastowego wykonania decyzji
4.Postępowanie rozpoznawcze przed organem II instancji
5.Cofnięcie odwołania
6.Zakończenie postępowania odwoławczego
6.1.Uwagi ogólne
6.2.Decyzje organu odwoławczego
A.Utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji (art. 138 § 1 pkt 1 KPA)
B.Uchylenie zaskarżonej decyzji w całości albo w części i orzeczenie w tym zakresie
co do istoty sprawy (art. 138 § 1 pkt 2 in principio KPA)
C.Uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania I instancji w całości albo w
części (art. 138 § 1 pkt 2 in fine KPA)
D.Umorzenie postępowania odwoławczego (art. 138 § 1 pkt 3 KPA)
E.Uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego
rozpatrzenia przez organ I instancji (art. 138 § 2 KPA)
F.Uchylenie zaskarżonej decyzji i zobowiązanie organu I instancji do wydania decyzji o
określonej treści (art. 138 § 4 KPA)
7.Zakaz reformationis in peius. 365 § 55.Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy
§ 56.Zażalenie
I.Pojęcie i przedmiot zażalenia
II.Weryfikacja postanowień, na które nie służy zażalenie
III.Podmiot uprawniony do wniesienia zażalenia
IV.Termin do wniesienia zażalenia
V.Moc prawna zażalenia
VI.Postępowanie zażaleniowe
Rozdział 11. Nadzwyczajne środki weryfikacji aktów administracyjnych
§ 57.Uwagi wstępne
§ 58.Wznowienie postępowania administracyjnego
I.Uwagi ogólne
II.Podstawy wznowienia postępowania
1.Uwagi wstępne
2.Katalog podstaw wznowienia postępowania
2.1.Wydanie decyzji na podstawie fałszywych dowodów (art. 145 § 1 pkt 1 KPA)
2.2.Wydanie decyzji w wyniku przestępstwa (art. 145 § 1 pkt 2 KPA)
2.3.Wydanie decyzji przez pracownika lub organ podlegający wyłączeniu (art. 145 § 1
pkt 3 KPA)
2.4.Brak udziału strony w postępowaniu administracyjnym (art. 145 § 1 pkt 4 KPA)
2.5.Wyjście na jaw nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów (art. 145 § 1
pkt 5 KPA)
2.6.Wydanie decyzji bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu (art. 145 §
1 pkt 6 KPA)
2.7.Odmienne rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego przez właściwy organ lub sąd (art.
145 § 1 pkt 7 KPA)
2.8.Zmiana decyzji lub orzeczenia sądu, w oparciu o które wydana została decyzja (art.
145 § 1 pkt 8 KPA)
2.9.Wznowienie postępowania administracyjnego jako skutek orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego (art. 145a KPA)
2.10.Wznowienie postępowania administracyjnego jako skutek naruszenia zasady równego
traktowania (art. 145b KPA)
III.Postępowanie w sprawie wznowienia postępowania
1.Inicjatywa wznowienia postępowania
2.Termin wznowienia postępowania
3.Właściwość organu w sprawie wznowienia postępowania
4.Wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji
5.Przebieg postępowania w sprawie wznowienia postępowania
5.1.Stadium wszczęcia postępowania
5.2.Postępowanie rozpoznawcze przed organem właściwym w sprawie wznowienia
postępowania
5.3.Zakończenie wznowionego postępowania
§ 59.Stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej
I.Uwagi ogólne
II.Podstawy stwierdzenia nieważności decyzji
1.Uwagi ogólne
2.Katalog podstaw stwierdzenia nieważności decyzji
2.1.Wydanie decyzji z naruszeniem przepisów o właściwości (art. 156 § 1 pkt 1 KPA)
2.2.Wydanie decyzji bez podstawy prawnej (art. 156 § 1 pkt 2 KPA)
2.3.Wydanie decyzji z rażącym naruszeniem prawa (art. 156 § 1 pkt 2 KPA)
2.4.Wydanie decyzji w sprawie już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną
(art. 156 § 1 pkt 3 KPA)
2.5.Skierowanie decyzji do osoby niebędącej stroną w sprawie (art. 156 § 1 pkt 4 KPA)
2.6.Wydanie decyzji trwale niewykonalnej (art. 156 § 1 pkt 5 KPA)
2.7.Wydanie decyzji, która w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą (art.
156 § 1 pkt 6 KPA)
2.8.Wydanie decyzji zawierającej wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa (art.
156 § 1 pkt 7 KPA)
III.Okoliczności wyłączające możliwość stwierdzenia nieważności decyzji
IV.Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej
1.Organ właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji
2.Wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji
3.Wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji
4.Stadium rozpoznawcze
5.Zakończenie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji
§ 60.Odpowiedzialność odszkodowawcza organu administracji publicznej
§ 61.Uchylenie lub zmiana ostatecznej decyzji administracyjnej na podstawie art. 154 i
155 KPA
I.Uwagi ogólne
II.Nabycie prawa na podstawie decyzji administracyjnej
III.Uchylenie lub zmiana decyzji administracyjnej w trybie art. 154 KPA
IV.Uchylenie lub zmiana decyzji administracyjnej w trybie art. 155 KPA
§ 62.Inne nadzwyczajne środki weryfikacji decyzji administracyjnych
I.Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji administracyjnej
II.Uchylenie decyzji administracyjnej na podstawie art. 162 § 2 KPA
III.Postępowanie w stanie nagłej konieczności administracyjnej
IV.Uchylenie lub zmiana decyzji administracyjnej na podstawie przepisów szczególnych
Rozdział 12. Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń
§ 63.Pojęcie zaświadczenia
§ 64.Wydawanie zaświadczeń
Rozdział 13. Postępowanie w sprawach skarg i wniosków
§ 65.Uwagi wstępne
I.Prawo wnoszenia petycji, skarg i wniosków
II.Organy prowadzące postępowanie w sprawach petycji, skarg i wniosków
III.Petycja
§ 66.Skarga
I.Przedmiot i treść skargi
II.Właściwość organów w postępowaniu skargowym
III.Skarga złożona w sprawie indywidualnej w rozumieniu art. 1 pkt 1 i 2 KPA
IV.Rozpatrzenie i załatwienie skargi
V.Termin załatwienia skargi
VI.Zawiadomienie o sposobie załatwienia skargi
VII.Postępowanie ze skargą pieniacką
§ 67.Wniosek
§ 68.Organizacja przyjmowania skarg i wniosków
I.Przyjmowanie skarg i wniosków
II.Udział prasy i organizacji społecznych w postępowaniu skargowym
i wnioskowym
§ 69.Nadzór i kontrola nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków
Rozdział 14. Opłaty i koszty postępowania
§ 70.Opłaty administracyjne
I.Uwagi wstępne
II.Opłata skarbowa
III.Inne opłaty administracyjne
§ 71.Koszty postępowania
Indeks rzeczowy
476 stron, B5, oprawa miękka
