Środki penalne we Francji i Polsce
Doktryna, legislacja, praktyka.
Monografia podejmuje problematykę zagranicznych systemów prawa
karnego.
Stanowi cenną, pionierską pozycję w piśmiennictwie polskim. Koncentruje
się na porównawczej analizie francuskiego i polskiego systemu środków penalnych.
System francuski jest bowiem szczególnie rozbudowany, nowoczesny i w tym zakresie
wyróżnia się na tle innych krajów.
Na podkreślenie zasługuje to, że Autor uwzględnia w pracy trzy
komplementarne aspekty analizy tych systemów, tj. doktrynalny, legislacyjny oraz
praktyczny. Tak szeroko pomyślaną analizę porównawczą opiera o szeroki kontekst
historycznych i kulturowo-cywilizacyjnych uwarunkowań polityki kryminalnej, a także
aktualnych tendencji rozwojowych przestępczości we Francji i w Polsce.
Szczególną uwagę Autor poświęca analizie instrumentariów
ograniczania kary pozbawienia wolności. Głównym walorem pracy jest więc ukazanie tych
rozwiązań francuskich w tym zakresie, które dobrze sprawdzają się w praktyce. Mogą
zatem być przydatne dla doskonalenia polskiego prawa karnego.
W zakończeniu pracy Autor formułuje szereg oryginalnych i ważnych
postulatów de lege ferenda, m.in. wprowadzenia do polskiego prawa karnego możliwości
częściowego zawieszenia wykonania kary, a także redukcji na etapie jej wykonywania,
wzorowanych na rozwiązaniach francuskich.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Wykaz najważniejszych aktów prawnych cytowanych i wykorzystanych w pracy
Źródła statystyczne wykorzystane w pracy
Wprowadzenie
Część I. Zagadnienia wstępne
Rozdział 1. Cele, przedmiot i problematyka pracy. Przyjęta metoda
Rozdział 2. Historyczne i kulturowo-aksjologiczne uwarunkowania polityki
kryminalnej we Francji i Polsce a aktualne jej tendencje. Konteksty analizy porównawczej
Rozdział 3. Obraz przestępczości we Francji i w Polsce oraz jego ewolucja
Część II. Systemy środków penalnych
Rozdział 4. Uwagi ogólne. Dualizm systemowy a kary, środki zabezpieczające i
tzw. środki dla bezpieczeństwa
Rozdział 5. Sposób legislacji systemów środków penalnych i budowa sankcji
karnych
Rozdział 6. Katalogi kar i środków karnych
Rozdział 7. Inne środki penalne
Rozdział 8. Zasady stosowania środków penalnych. Ustawowy i sądowy wymiar kar
oraz środków karnych
Rozdział 9. Łagodzenie i obostrzenie wymiaru kary
Część III. Ogólny obraz polityki karnej ostatnich lat w aspekcie
porównawczym
Część IV. Kara pozbawienia wolności i kompleks zagadnień
materialnoprawnych z nią związanych
Rozdział 10. Problem jednolitości kary. Dwie przeciwstawne koncepcje
Rozdział 11. Górne i dolne granice kary. Określenie kary najsurowszej i
najłagodniejszej
Rozdział 12. Porównanie sankcji karnych z karą pozbawienia wolności za wybrane
przestępstwa
Część V. Ograniczanie kary pozbawienia wolności na różnych etapach
postępowania karnego
Rozdział 13. Etap orzekania
§ 1. Ustawowe instrumenty rezygnacji z kary. Odstąpienie od jej wymierzenia
§ 2. Zawieszenie wykonania kary jako uwolnienie od wykonania kary bezwzględnej. Geneza i
rozwój
I. Uwagi o genezie i rozwoju instytucji
II. Regulacje współczesne. Zasady ogólne dla wszystkichrodzajów zawieszeń
§ 3. Współczesne rodzaje zawieszeń oraz kryteria ich zróżnicowania
I. Ze względu na zakres. Zawieszenie całkowite i częściowe
II. Ze względu na jego treść oraz sposób wykonania
1. Zawieszenie proste wykonania kary pozbawienia wolności
2. Zawieszenie połączone z poddaniem sprawcy próbie
3. Zawieszenie połączone z nałożeniem na skazanego obowiązku pracy w interesie
ogólnym
Rozdział 14. Etap wykonawczy. Formy wykonania kary poza zakładem karnym
§ 1. Uwagi ogólne. Cele i zasady wykonania kary. Indywidualizacja a personalizacja
wykonawcza
§ 2. Wstrzymywanie wykonania kary i wykonanie w częściach
§ 3. Francuski system redukcji kary wykonywanej
§ 4. Formy wykonania kary poza zakładem karnym
I. Uwagi ogólne
II. Umieszczenie na zewnątrz zakładu
III. Warunki półwolnościowe
IV. Umieszczenie pod nadzorem (dozorem) elektronicznym
§ 5. Skracanie okresu uwięzienia poprzez zwolnienie warunkowe
I. Przygotowanie do zwolnienia w końcowym okresie kary
II. Warunkowe zwolnienie
III. Pomoc po zwolnieniu i środki kontroli skazanego
Część VI. Stosowanie różnych instrumentów kary pozbawienia wolności na
etapie jej orzekania i wykonywania w świetle statystyk urzędowych
Rozdział 15. Etap orzekania
Rozdział 16. Etap wykonawczy
Część VII. Wygaszanie środków penalnych oraz skutków ich stosowania
Rozdział 17. Uchylenie karalności i darowanie kary
§ 1. Uwagi ogólne
§ 2. Uchylenie karalności ze względu na podeszły wiek i przedawnienie
§ 3. Abolicja a darowanie kary w drodze amnestii i aktów łaski
Rozdział 18. Wygaszanie środków dla bezpieczeństwa
Rozdział 19. Rehabilitacja i zatarcie skazania
Podsumowanie najważniejszych ustaleń. Dyskusja
§ 1. Ogólne cechy francuskiego i polskiego systemu środkówpenalnych. Sposób
posługiwania się nim
I. Potrzeba badań porównawczych
II. Systemowy dualizm środków penalnych
III. Systematyka kar a problem nadmiernej surowości kar za zbrodnie
IV. Rozgraniczenie kar kryminalnych od poprawczych a krzyżowanie się zakresów wymiaru
kary za zbrodnie i występki
V. Sposób określenia i stosowanie kary najsurowszej
VI. Kary poprawcze jako kary o średniej i małej mocy. Brak dolnej granicy ustawowego
zagrożenia karą a wymiar kar
VII. Zastępowalność kary uwięzienia karami wolnościowymi jako zasada systemowa Code
Penal
§ 2. Instrumentarium ograniczania kary pozbawienia wolności na etapie orzekania
I. Ustalenia ogólne
II. Uwolnienie i odraczanie orzeczenia kary
III. Częściowe zawieszenie wykonania kary jako nowoczesny środek prawnokarny
IV. Zawieszenie proste a probacyjne. Bilans zalet i wad
§ 3. Ograniczanie kary pozbawienia wolności na etapie wykonania
I. Ustalenia ogólne. Kontrowersje wokół systemów i programów wykonania kary
II. Problem zwłoki w podejmowaniu procesu wykonawczego
III. Redukcja kary wykonywanej
IV. Możliwości wykonania kary poza zakładem karnym
V. Zwolnienie warunkowe
§ 4. Wygaszanie kar i środków dla bezpieczeństwa
Postulaty de lege ferenda dla ustawodawstwa polskiego
Indeks rzeczowy
478 stron, A5, oprawa miękka
