GOSPODARSTWA WIELKOOBSZAROWE W WIELKOPOLSCE NA RYNKU ZBÓŻ I RZEPAKU PO 2003
ROKU
Podjęte problemy badawcze są autentyczne, a propozycje ich rozwiązań mają
wartość praktyczną z możliwością ich implementacji [...].
Autor za główny cel postawił sobie ocenę relacji podażowo-popytowych i
cenowych na rynku zbóż i rzepaku, ich uwarunkowań regulacyjnych i instytucjonalnych w
Polsce przed integracją z Unią Europejską i po niej oraz zidentyfikowanie czynników
wpływających na sytuację produkcyjno-ekonomiczną gospodarstw z regionu Wielkopolski
uprawiających zboże i rzepak [...].
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż Autor zaprezentował Czytelnikowi materiał
znacznie wykraczający poza zakres postawionych hipotez badawczych. Daje to możliwość
dokonania własnej interpretacji i ocen procesów, ich uwarunkowań i współzależności.
I to jest, moim zdaniem, dodatkową wartością monografii.
Spis treści:
Wstęp 5
Rozdział I. Otoczenie makroekonomiczne rolnictwa i obszarów wiejskich w
Polsce po 1998 roku 13
1. Kształtowanie się poszczególnych wskaźników makroekonomicznych 13
1.1. Tempo zmian PKB 15
1.2. Inflacja i bezrobocie 16
1.3. Wskaźnik nożyc cen i dynamika produkcji globalnej rolnictwa 19
2. Rynek i polityka rolna 22
3. Koniunktura w rolnictwie 28
4. Finansowy wymiar integracji Polski z Unią Europejską dla sektora żywnościowego i
obszarów wiejskich 32
Rozdział II. Sytuacja produkcyjno-ekonomiczna na rynku zbóż i rzepaku w
Polsce po 1998 roku 40
1. Zbiory, powierzchnia zasiewów i wielkość plonowania zbóż oraz rzepaku 40
2. Kształtowanie się wielkości podaży 54
3. Kształtowanie się relacji cenowych na badanym rynku 63
3.1. Przeciętny poziom cen zbóż i rzepaku 63
3.2. Przeciętny poziom cen środków produkcji 72
4. Handel zagraniczny zbożami i rzepakiem 78
Rozdział III. Instytucjonalne zaplecze rynku zbóż i rzepaku w Polsce przed
akcesją i po akcesji do Unii Europejskiej 88
1. Podmioty na rynku zbóż i rzepaku 88
1.1. Gospodarstwa rolne i ich struktura 88
1.2. Zakłady przetwórcze 92
1.3. Rynek hurtowy i giełdy towarowe 96
2. Instytucje państwowe na badanym rynku 101
3. Interwencjonizm na rynku zbóż i rzepaku 108
4. Założenia i kierunki zmian Wspólnej Polityki Rolnej na rynku zbóż i rzepaku 115
5. Fundusze strukturalne jako czynnik wsparcia rozwoju gospodarstw rolnych 120
6. Dopłaty bezpośrednie jako czynnik prodochodowy w gospodarstwach rolnych 125
Rozdział IV. Determinanty zmian na rynku zbóż i rzepaku w Wielkopolsce na
podstawie doświadczeń gospodarstw wielkoobszarowych po 2003 roku
1. Analiza czynnikowa jako metoda badań 130
2. Opis i podstawowe informacje o badanej zbiorowości 135
3. Czynnik główny (F) wg zasobu objaśnianej zmienności wspólnej 144
3.1. Nakłady plonotwórcze 144
3.2. Inwestycje w majątek trwały i obrotowy 145
3.3. Skala produkcji rzepaku 147
3.4. Zasób użytkowanych gruntów 148
4. Czynnik główny (F) - zasób użytkowanych gruntów oraz inwestycje w majątek trwały
i obrotowy - jako czynnik objaśniający zmienność warunków produkcyjno-ekonomicznych
gospodarstw wielkoobszarowych 149
5. Czynnik główny (F}) - zasób pracy - jako czynnik objaśniający zmienność
warunków produkcyjno-ekonomicznych gospodarstw wielkoobszarowych 156
6. Czynnik główny (FĄ) - opłacalność gospodarowania - jako czynnik objaśniający
zmienność warunków produkcyjno-ekonomicznych gospodarstw
wielkoobszarowych 161
7. Ranking czynników objaśniających zmienność warunków produkcyjno-ekonomicznych
gospodarstw wielkoobszarowych w Wielkopolsce po 2003 roku 164
Rozdział V. Wielkotowarowi producenci zbóż i rzepaku w Wielkopolsce i ich
pozycja na skalach wyróżnionych czynników 172
1. Gospodarstwa wielkoobszarowe na skali wartości czynnika głównego {F^) 172
1.1. Gospodarstwa wielkoobszarowe na skali wartości czynnika nakładów plonotwórczych w
2003 roku 172
1.2. Gospodarstwa wielkoobszarowe na skali wartości czynnika inwestycji w majątek
trwały i obrotowy w latach 2004-2005 176
1.3. Gospodarstwa wielkoobszarowe według wartości czynnika skali produkcji rzepaku w
latach 2006-2007 181
1.4. Gospodarstwa wielkoobszarowe na skali wartości czynnika zasobu użytkowanych
gruntów w 2008 roku 184
2. Gospodarstwa wielkoobszarowe na skali wartości czynnika (F2) zasobu użytkowanych
gruntów oraz inwestycji w majątek trwały i obrotowy 186
3. Gospodarstwa wielkoobszarowe na skali wartości czynnika (F ) zasobu pracy 197
4. Gospodarstwa wielkoobszarowe na skali wartości czynnika (FJ opłacalności
gospodarowania 206
5. Pozycja gospodarstw wielkotowarowych w Wielkopolsce na skali ogólnego rozwoju
produkcyjno-ekonomicznego po 2003 roku 213
Zakończenie 222
Bibliografia 228
Spis tabel 239
Spis rysunków 243
Summary 245
247 stron, B5, oprawa twarda
