Monografia została oparta na uzupełnionej i zaktualizowanej rozprawie
doktorskiej przygotowanej pod kierunkiem prof. dr hab. Roberta Zawłockiego.
Stanowi ona próbę systematycznego i kompleksowego ujęcia złożonej
problematyki odpowiedzialności karnej za czyny oparte na zagrożeniu chronionych dóbr,
dokonaną przy wykorzystaniu efektywnego wglądu w literaturę oraz orzecznictwo polskie i
niemieckie.
W ośmiu rozdziałach pracy poruszono takie problemy, jak: znaczenie
zagrożenia dóbr prawnych jako podstawy odpowiedzialności karnej, zasadność
kryminalizacji zachowań związanych z zagrożeniem dóbr prawnych, zgodność takich
regulacji z Konstytucją, wykładnia i stosowanie prawa w zakresie przestępstw
zagrożenia dóbr prawnych.
Dzięki temu praca może stanowić interesującą lekturę nie tylko dla teoretyków
prawa karnego, ale także dla osób zajmujących się przedstawioną problematyką w
ramach praktyki zawodowej.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Literatura
Wstęp
Rozdział I. Kształtowanie się idei przestępstw zagrożenia
§ 1.Wprowadzenie
§ 2.Rys historyczny
§ 3.Podział przestępstw zagrożenia w doktrynie niemieckiej
I.Wprowadzenie
II.Podział przestępstw zagrożenia
III.Przestępstwa abstrakcyjnego zagrożenia
1.Przesłanki wprowadzenia przestępstw abstrakcyjnego zagrożenia do porządku prawnego
2.Ocena prawdopodobieństwa naruszenia dobra prawnego
A.Pozytywna weryfikacja abstrakcyjnego zagrożenia
B.Ujęcie niemieckiego Federalnego Sądu Najwyższego (Bundesgerichtshof)
C.Propozycja rozwiązania według niemieckiego ustawodawcy
3.Problematyka dobra prawnego przy przestępstwach abstrakcyjnego zagrożenia
A.Zarys problematyki
B.Koncepcja przeciwdowodu braku zagrożenia
C.Naruszenie obiektywnych zasad bezpieczeństwa
IV.Przestępstwa "zdatności" do realnego zagrożenia lub naruszenia chronionych
dóbr w ujęciu niemieckim (Eignungsdelikte)
V.Wyjątkowy charakter kryminalizacji abstrakcyjnego zagrożenia
VI.Przestępstwa konkretnego (realnego) zagrożenia
1.Zagrożenie a naruszenie dobra prawnego
2.Abstrakcyjne a konkretne zagrożenie dobra prawnego
VII.Przestępstwa zagrożenia innego typu
1.Wprowadzenie do problematyki
2.Przestępstwa konkretnie niebezpiecznego zachowania (konkret gefahrliches Verhalten)
3.Przestępstwa sprowadzenia konkretnie niebezpiecznego stanu (konkret gefahrlicher
Zustand)
4.Przestępstwa narażenia na niebezpieczeństwo konkretnego rodzaju (konkrete
Gefahrlichkeitsdelikte)
§ 4.Przestępstwa zagrożenia (narażenia na niebezpieczeństwo) w ujęciu polskiej
doktryny
I.Formy zagrożenia a konstrukcja czynu zabronionego
II.Koncepcja przestępstw konkretnego i abstrakcyjnego zagrożenia
III.Inne propozycje podziału przestępstw zagrożenia
1.Przestępstwa indywidualnego i powszechnego zagrożenia
2.Przestępstwa zagrożenia życia i zdrowia oraz pozostałych dóbr prawnych
3.Przestępstwa "zdatności" do wywołania zagrożenia w ujęciu polskim
IV.Uzasadnienia karalności zagrożenia dóbr prawnych
V.Przestępstwa zagrożenia w kontekście naruszenia reguł ostrożności
§ 5.Zakres problematyki objętej badaniem w ramach niniejszej pracy
Rozdział II. Podstawowe pojęcia związane z problematyką przestępstw
zagrożenia
§ 1.Wprowadzenie
§ 2.Pojęcie "niebezpieczeństwa" w polskim prawie karnym
I.Pojęcie "niebezpieczeństwa" w języku powszechnym i w prawie karnym
II.Społeczne niebezpieczeństwo a społeczna szkodliwość
III."Niebezpieczeństwo" jako ustawowe znamię czynu zabronionego i jako
okoliczność wyłączająca przestępstwo
§ 3.Cechy niebezpieczeństwa
I.Możliwość a konieczność naruszenia chronionego dobra
II.Atypowość sytuacji
III.Bezpośredniość niebezpieczeństwa
IV.Konkretność i abstrakcyjność niebezpieczeństwa w ujęciu leksykalnym
§ 4."Niebezpieczeństwo" i "narażenie na niebezpieczeństwo" a
pojęcia zbliżone
I.Zagrożenie
II.Ryzyko
§ 5.Rekonstrukcja zagrożenia
I.Zagrożenie a naruszenie reguł ostrożności
II.Perspektywa dla oceny zaistnienia zagrożenia
§ 6.Podsumowanie
Rozdział III. Przestępstwa zagrożenia w świetle funkcji prawa karnego
§ 1.Wprowadzenie
§ 2.Funkcja ochronna a przestępstwa zagrożenia
I.Wprowadzenie
II.Realizacja funkcji ochronnej przy przestępstwach zagrożenia
1.Funkcja ochronna na etapie kryminalizacji zagrożenia dóbr społecznych
2.Funkcja ochronna na etapie wykładni i stosowania prawa
§ 3.Funkcja regulacyjna a przestępstwa zagrożenia
I.Wprowadzenie
II.Realizacja funkcji regulacyjnej przy przestępstwach zagrożenia
§ 4.Relacja między ochronną i regulacyjną funkcją prawa karnego
§ 5.Funkcja sprawiedliwościowa a przestępstwa zagrożenia
§ 6.Funkcja kompensacyjna a przestępstwa zagrożenia
§ 7.Funkcja gwarancyjna a przestępstwa zagrożenia
§ 8.Podsumowanie
Rozdział IV. Kryminalizacja a konkretne i abstrakcyjne zagrożenie
§ 1.Wprowadzenie
§ 2.Czyny zagrażające społecznym dobrom a przesłanki ich kryminalizacji
§ 3.Zasady kryminalizacji a zagrożenie dóbr społecznych
I.Zasada kryminalizacji zachowań szczególnie społecznie niebezpiecznych
II.Zasada subsydiarności
III.Zasada in dubiopro libertate
§ 4.Konstytucyjna zasada proporcjonalności a przestępstwa zagrożenia
I.Źródło zasady proporcjonalności w polskim prawie
II.Przestępstwa zagrożenia w kontekście zasady proporcjonalności
1.Etapy badania zgodności regulacji prawnej z zasadą proporcjonalności
2.Zasada przydatności a przestępstwa zagrożenia
3.Zasada konieczności a przestępstwa zagrożenia
4.Zasada proporcjonalności w znaczeniu ścisłym a przestępstwa zagrożenia
§ 5.Kryminalizacja uproszczona a przestępstwa zagrożenia
§ 6.Klauzule niepodlegania karze a brak zagrożenia chronionego dobra
§ 7.Pozostałe problemy związane z kryminalizacja
I.Klarowność regulacji prawnej
II.Przekształcanie regulacji wykroczeniowych w karne
§ 8.Podsumowanie
Rozdział V. Ustawowa treść i konstrukcja czynów zabronionych a zagrożenie
chronionych dóbr
§ 1.Wprowadzenie
§ 2.Konstrukcja typu czynu zabronionego a zagrożenie chronionego dobra
I.Czyn formalny konkretnego zagrożenia
II.Czyn formalny abstrakcyjnego zagrożenia
III.Czyn materialny konkretnego zagrożenia
IV.Czyn materialny abstrakcyjnego zagrożenia
§ 3.Formy stadialne a czyny abstrakcyjnego i konkretnego zagrożenia
I.Usiłowanie a zagrożenie dobra prawnego
1.Zagrożenie jako cecha usiłowania
2.Usiłowanie udolne przestępstw zagrożenia
3.Usiłowanie nieudolne przestępstw zagrożenia
4.Odstąpienie od usiłowania
II.Przygotowanie a zagrożenie dobra prawnego
1.Zagrożenie jako cecha przygotowania
2.Przygotowanie przestępstw abstrakcyjnego i konkretnego zagrożenia
3.Odstąpienie od przygotowania
§ 4.Postacie zjawiskowe a czyny abstrakcyjnego i konkretnego zagrożenia
I.Niesprawcze postacie współdziałania a czyny zagrożenia chronionych dóbr
II.Sprawcze postacie współdziałania a czyny zagrożenia chronionych dóbr
§ 5.Jedność i wielość czynów a zagrożenie chronionych dóbr
I.Zbieg przestępstw
1.Czyny współukarane
2.Przestępstwa wieloczynowe, przestępstwa złożone i przestępstwa trwałe
II.Czyn ciągły
III.Zbieg przepisów
1.Zasada specjalności
2.Zasada subsydiarności
A.Subsydiarność ustawowa
B.Subsydiarność milcząca
3.Zasada konsumpcji
§ 6.Podsumowanie
Rozdział VI. Wykładnia i stosowanie prawa przy czynach zagrożenia
§ 1.Wprowadzenie
§ 2.Wykładnia znamion czynu zagrożenia chronionych dóbr
I.Cel i przedmiot wykładni
II.Dyrektywy wykładni
III.Kompleksowość wykładni przy odtwarzaniu treści normy prawnej
1.Wykładnia językowa i systemowa a czyny zagrożenia
2.Wykładnia funkcjonalna a czyny zagrożenia
3.Wpływ wykładni funkcjonalnej na treść czynu zabronionego
4.Zasadność tworzenia dodatkowych podziałów przestępstw zagrożenia
§ 3.Stosowanie prawa przy przestępstwach zagrożenia
I.Zrozumiałość normy prawnej
II.Weryfikacja zagrożenia przedmiotu ochrony
III.Rodzaj zagrożenia chronionego dobra a stosowanie regulacji prawnej
IV.Związek przyczynowy i normatywne przypisanie skutku a zagrożenie przedmiotu ochrony
1.Związek przyczynowy i normatywne przypisanie skutku w ramach strony przedmiotowej
2.Związek przyczynowy i normatywne przypisanie zagrożenia a przedmiot ochrony
V.Przewidywalność zagrożenia
§ 4.Podsumowanie
Rozdział VII. Sprowadzenie zagrożenia a cechy przestępne czynu zabronionego
§ 1.Wprowadzenie
§ 2.Sprowadzenie zagrożenia jako podstawa odpowiedzialności karnej
§ 3.Okoliczności wyłączające przestępność czynu zagrożenia
I.Prawne konsekwencje zgody na sprowadzenie zagrożenia przedmiotu ochrony
II.Inne okoliczności wyłączające przestępność sprowadzenia zagrożenia chronionego
dobra
1.Okoliczności wyłączające bezprawność
2.Okoliczności wyłączające karygodność
3.Okoliczności wyłączające winę
§ 4.Podsumowanie
Rozdział VIII. Środki reakcji prawnokarnej a przestępstwa zagrożenia
§ 1.Wprowadzenie
§ 2.Dyrektywy wymiaru kary
§ 3.Środki karne i zabezpieczające
§ 4.Wyłączenie karalności zachowania sprawcy
§ 5.Rezygnacja z egzekwowania wymierzonej sprawcy kary
§ 6.Podsumowanie
Wnioski końcowe
Indeks rzeczowy
329 stron, A5, oprawa miękka
