Podręcznik oddany do rąk studentów pierwszego roku prawa zawiera
materiał niezbędny do złożenia egzaminu z historii ustroju państwa.
Jego uzupełnieniem jest książka Andrzeja Gulczyńskiego, Bogdana Lesińskie-go,
Jerzego Walachowicza i Jacka Wiktorowskiego pt. Historia państwa i prawa - Wybór
tekstów źródłowych (Poznań 2002), obejmująca najpotrzebniejsze źródta z tego
przedmiotu.
Praca jest próbą ujęcia historii prawa publicznego wykładanej i
egzekwowanej w wybranych zakresach rzeczowych na Wydziale Prawa i Administracji w
Poznaniu. Zamiar wydania podręcznika z tego przedmiotu powstał w poznańskiej Katedrze
Historii Ustroju Państw już dawniej, a jego pierwsza realizacja sformułowana została w
niezwykle krótkim terminie, Z potrzeby, którą określić można mianem nagiej. Wzrost
zainteresowania młodzieży studiami prawa, ogromna liczba studiujących w systemie
stacjonarnym i zaocznym oraz brak pomocy naukowych sktonit nas późnym latem 1993 roku do
podjęcia decyzji o napisaniu podręcznika. Obecne wydanie zostało poprawione i
uprzystępnione studiującym dzięki, jak sądzimy - lepszej redakcji technicznej.
W pracy nad tym tomem korzystaliśmy Z opracowań historii państwa i prawa oraz z
podręczników profesorów:
Karola Koranyiego; Iwona Jaworskiego; Michała Sczanieckiego; Jana Baszkiewicza;
Juliusza Bardacha, Bogusława Leśnodorskiego i Michała Pietrzaka; Wtadystawa
Bojarskiego, Janusza Justyńskiego, Mariana Kallasa i Ryszarda Łaszewskiego; Stanisława
Płazy; Grzegorza Górskiego i Stanisława Salmonowicza; Stanisława Grodziskiego;
Tadeusza Maciejewskiego;
Krystyny Kamińskiej i Andrzeja Gacy; autorów 5-tomowej Historii państwa i prawa
Polski oraz własnych doświadczeń naukowych i dydaktycznych.
Materiał staraliśmy się ująć w sposób jak najbardziej zwięzły, systematyczny i
dostępny dla studentów. Dla ułatwienia studiowania przedstawiliśmy tez materię
wykładu wszędzie, gdzie tylko było to możliwe, w ramach sześciu punktów
zawierających następujące elementy: rudymenta historyczne, głowa państwa, ustrój
centralny, ustrój terenowy, organizacja wymiaru sprawiedliwości i stosunek państwa do
wyznań. Zrezygnowaliśmy z konstrukcji teoretycznej typu państwa, uważając, ze
została ona oparta na kryterium społeczno-gospodarczym, podczas gdy przedmiotem naszych
studiów jest ustrój państwa, a nie społeczeństwa czy gospodarki. Przy klasyfikowaniu
form państwowych przyjęliśmy kryterium prawnoustrojowe, starając się odpowiedzieć
przede wszystkim na pytanie, czy przedstawiane państwo miafo charakter patrymonialny czy
publicznoprawny. Pozwolito to na ograniczenie objętości podręcznika, zapobiegło
nadmiernemu szufladkowaniu i dato w efekcie wykład bardziej strukturalny, niż byto to
dotąd praktykowane. W zakresie państwa konstytucyjnego układ przedstawia się nieco
inaczej. Autorzy ukazali tu jego ewolucję ustrojową na przykładzie poszczególnych
państw, odstępując - poza zagadnieniami ogólnymi i podsumowaniem jeszcze na razie od
prób syntetyzowania. Znajdzie ono miejsce w przygotowywanej dalszej wersji podręcznika.
Podręcznik posiada czworo autorów. Część dotyczącą państwa antycznego i
feudalnego napisał Jerzy Walachowicz. Opracowaniem państwa
konstytucyjnego zajęli się: Krzysztof Krasowski, Marek Krzymkowski, Krystyna
Sikorska-Dzięgielewska i Jerzy Walachowicz.
424 strony, B5, oprawa miękka