Dlaczego ludzie kłamią i jak można wykrywać kłamstwa?
Istnieje bogata literatura psychologiczna poświęcona tym fundamentalnym pytaniom, a
niniejsza publikacja szczegółowo omawia istotną wiedzę oraz przedstawia wskazówki
mające pomóc w jak najlepszym wykrywaniu oszukiwania.
Aldert Vrij opisał analizy różnic indywidualnych (związanych z płcią,
wiekiem i osobowością) w zachowaniu kłamców.
Zaprezentował także interesujące badania dotyczące sposobów, w jakie
oszukiwanie odzwierciedla się zarówno w rzeczywistym obiektywnym zachowaniu
niewerbalnym, jak i w postrzeganych wskazówkach niewerbalnych, które mogą pomóc
obserwatorowi wykrywającemu oszustwo lub wprowadzić go w błąd. Książka zawiera nie
tylko bogate omówienie fizjologicznych aspektów oszukiwania i poligrafu jako metody
wykrywania kłamstw, ale także dokładne omówienie obecnego stanu wiedzy w zakresie
analizy treści i oceny wiarygodności wypowiedzi werbalnych i spisanych zeznań. Kończą
ją rozważania na temat tego, jak pracodawcy mogą poprawić swoją umiejętność
wykrywania oszukiwania poprzez koncentrację na kluczowych aspektach zachowania kłamcy
oraz przez świadomość i kontrolę ich własnego zachowania.
Wykrywanie kłamstw i oszukiwania:
- zawiera analizę wszystkich trzech aspektów oszukiwania – wskazówek
niewerbalnych, omówionych i spisanych zeznań oraz reakcji fizjologicznych
- koncentruje się na zachowaniu i postrzeganiu obserwatora, które mogą przeszkodzić w
procesie wykrywania oszukiwania
- jest oparta na mistrzowskim omówieniu badań i argumentów przez autora, jak również
na jego praktycznym doświadczeniu i związkach z służbami policyjnymi kilku krajów
Książka przeznaczona jest dla studentów, naukowców i zawodowców w dziedzinie
psychologii i kryminologii, policjantów oraz prawników.
Bez wątpienia książka ta stanowi jedno z najważniejszych w ostatnich latach
osiągnięć w zakresie teorii i praktyki wykrywania kłamstw. Po raz pierwszy badania
dotyczące werbalnych, niewerbalnych i fizjologicznych korelatów mówienia prawdy i
oszukiwania zostały obszernie omówione w jednym tekście.
Franz Willem Winkel, Free University of Amsterdam,
Prezes EAPL (Europejskiego Stowarzyszenia Psychologii i Prawa)
Spis treści:
O autorze
Przedmowa
Podziękowania
1. Społeczna psychologia kłamania i wykrywania oszukiwania
Słabi w wykrywaniu kłamstw
Definicja oszukiwania
Dlaczego ludzie kłamią?
Różne typy kłamstwa
Różnice indywidualne w mówieniu kłamstw
CZĘŚĆ I
ZACHOWANIE NIEWERBALNE A OSZUKIWANIE
2. Zachowanie niewerbalne podczas oszukiwania
Znaczenie zachowania niewerbalnego podczas oszukiwania
Procesy, których kłamcy mogą doświadczyć podczas oszukiwania
Zachowanie kłamcy
Czynniki wpływające na zachowanie kłamcy
Wniosek
3. Percepcja zachowania niewerbalnego podczas oszukiwania
Jak, zdaniem ludzi, zachowują się kłamcy?
Czy kłamcy zachowują się tak, jak spodziewają się obserwatorzy?
Skąd biorą się różnice miedzy obiektywnymi a subiektywnymi wskaźnikami oszukiwania?
Zdolność ludzi do wykrywania kłamstw
Czynniki wpływające na umiejętność wykrywania oszukiwania
Dlaczego ludzie nie potrafią wykryć kłamstw?
Szkolenie ludzi w zakresie wykrywania oszukiwania
Zalecenia
CZĘŚĆ II
WERBALNE CECHY OSZUKIWANIA
4. Wstępne badania dotyczące cech werbalnych
Emocje
Złożoność treści
Próby kontroli
Omówienie obiektywnych i subiektywnych werbalnych kryteriów oszukiwania
Wniosek
5. Ocena Wiarygodności Zeznań
Historia Oceny Wiarygodności Zeznań
Ocena Wiarygodności Zeznań (SVA)
Co mówią ludzie prawdomówni?
Wykrywanie prawdy za pomocą CBCA
Ocena Kontrolnej Listy Wiarygodności
Problemy związane ze stosowaniem SVA
Co mówią osoby prawdomówne?
Ocena
Dalsze badania dotyczące SVA
6. Monitorowanie Rzeczywistości
Wgląd w ludzką pamięć
Monitorowanie Rzeczywistości a oszukiwanie
Monitorowanie Rzeczywistości jako narzędzie służące do wykrywania kłamstw
Ograniczenia stosowalności metody Monitorowania Rzeczywistości
Wniosek
CZĘŚĆ III
PROFESJONALNE WYKRYWANIE OSZUKIWANIA
7. Poligraf
Co to jest poligraf?
Technika istotne/nieistotne
Poligraf: jak to działa?
Poligraf: czy to działa?
Przeciwdziałanie
Osobowość a poligraf
Wniosek
8. Wskazówki i konsekwencje dla wykrywania kłamstw w praktyce zawodowej
Kim są dobrzy kłamcy?
Trzy sposoby wykrywania kłamstw
Porównanie trzech sposobów wykrywania oszukiwania
Wskazówki dotyczące tego, jak złapać kłamcę
Uwaga końcowa
Bibliografia
Indeks
246 stron, B5, miękka oprawa
