W 18 lat po uwolnieniu się Polski od komunizmu nie ma już wątpliwości ani
ograniczeń we włączaniu człowieka-pracownika w proces nowoczesnego zarządzania
wszelkimi organizacjami. Kluczem do tego jest niewątpliwie psychologia. Skuteczność i
efektywność funkcjonowania organizacji to pole działania każdego menedżera, któremu
jednak brakuje niekiedy wiedzy na temat podejmowania decyzji, motywacji pracowników,
efektywnego przywództwa, stresów w organizacji czy konfliktów organizacyjnych.
Wychodząc naprzeciw tym zapotrzebowaniom, w książce omówiono aspekty
psychologiczne funkcjonowania organizacji, przedstawiając jednocześnie trudności i
problemy w obszarze stosunków międzyludzkich występujące we współczesnych
organizacjach.
Zaproponowano też szereg wskazówek praktycznych, mogących ułatwić
menedżerom skuteczne zarządzanie i efektywne rozwiązywanie problemów interpersonalnych
w organizacji.
Spis treści:
Przedmowa
Rozdział 1. Analiza psychologiczna pracy w organizacji
1. Definicje i charakterystyka pracy
1.1. Definicje pracy
1.2. Charakterystyka pracy
2. Rodzaje pracy w organizacji
3. Analiza pracy
4. Analiza stanowiska pracy
4.1. Zastosowanie analizy stanowiska pracy
4.2. Metody analizy stanowiska pracy
Rozdział 2. Podejmowanie decyzji w organizacji
1. Model analityczny podejmowania decyzji
2. Style decyzyjne: różnice indywidualne w podejmowaniu decyzji
3. Różnice kulturowe w podejmowaniu decyzji
4. Różnorodność decyzji w organizacji
4.1. Decyzje programowe versus nieprogramowe
4.2. Decyzje pewne versus niepewne
5. Indywidualne podejmowanie decyzji
5.1. Model „racjonalno-ekonomiczny”: w poszukiwaniu
decyzji idealnej
5.2. Model administracyjny: badanie możliwości ludzkiej
racjonalności
5.3. Teoria obrazu: podejście intuicyjne do podejmowania
decyzji
5.4. Błędy w procesie indywidualnym podejmowania
decyzji
5.4.1. Efekt ujęcia problemu
5.4.2. Poleganie na heurystykach
5.4.3. Skłonność do wybierania wariantu
uprzywilejowanego
5.4.4. Narastanie zaangażowania
6. Bariery organizacyjne w decyzjach operatywnych
6.1. Przymus czasu
6.2. Presja „zachowania twarzy”
6.3. Zobowiązania do dyskrecji
7. Decyzje grupowe
7.1. Zalety i wady decyzji grupowych
7.2. Metody grupowe a indywidualne rozwiązywania
problemów
7.3. Myślenie grupowe
7.3.1. Natura myślenia grupowego
7.3.2. Strategie unikania myślenia
grupowego
7.3.3. Techniki usprawniania efektywności
decyzji grupowych
7.3.4. Trening jednostek w celu
ulepszenia grupowego rozwiązywania problemów
7.3.5. Technika delfijska: konsens
ekspertów
7.3.6. Technika grupy nominalnej:
ustruktualizowane spotkanie grupy
7.3.7. Technika drabiny: systematyczne
włączanie nowego członka
8. Analiza przypadku: „Pochopne decyzje”
Rozdział 3. Motywacja w organizacji
1. Charakterystyka procesów motywacyjnych
2. Motywacyjne teorie potrzeb
2.1. Teorie hierarchii potrzeb
2.1.1. Teoria hierarchii potrzeb Maslowa
2.1.2. Teoria ERG
2.1.3. Zastosowanie teorii potrzeb
w zarządzaniu
3. Teorie stawiania celów
3.1. Teoria stawiania celów Locka i Lathama
3.2. Wskazówki dla menedżerów co do stawiania celów
4. Teorie sprawiedliwości
4.1. Teoria sprawiedliwości Adamsa
4.2. Wykorzystanie teorii sprawiedliwości w praktyce
menedżerskiej
5. Teorie oczekiwania
5.1. Podstawowe elementy teorii oczekiwania
5.2. Zastosowanie teorii oczekiwania w zarządzaniu
6. Projektowanie pracy: struktualizacja zadań dla uzyskania większej
motywacji
6.1. Rozszerzenie pracy
6.2. Wzbogacanie pracy
6.2.1. Charakterystyczny model pracy
6.3. Techniki dla projektowania pracy motywującej:
wskazówki praktyczne
7. Wykorzystanie systemów nagradzania do kształtowania motywacji
Rozdział 4. Przywództwo i jego wpływ na organizację
1. Przywództwo: charakterystyka
2. Przywódcy versus menedżerowie
3. Cechy i zachowania przywódców
3.1. Teorie cech a efektywne przywództwo
3.2. Zachowanie przywódców zezwalające versus
autokratyczne
3.3. Przywódcy zorientowani na ludzi versus przywódcy
zorientowani na produkcję
3.4. Rozwijanie zachowań przywódców: trening sieci
4. Przywódcy i ich zwolennicy
4.1. Model wymiany „przywódca–członek”
4.2. Podejście atrybucyjne: wyjaśnianie przez przywódców
zachowań zwolenników
4.3. Przywództwo charyzmatyczne
4.4. Przywództwo reformatorskie
4.5. Przewodzenie zespołom
5. Teorie efektywności przywództwa
5.1. Model relacji „sytuacja–styl kierowania” Fiedlera:
dopasowanie przywódców do zadań
5.2. Teoria sytuacyjna przywództwa: dopasowanie stylu przywództwa do
sytuacji
5.3. Teoria ścieżki do celu: przywódcy jako przewodnicy do
wartościowych celów
5.4. Teoria normatywna decyzji
5.5. Substytuty przywództwa: kiedy przywódca jest zbędny
6. Analiza przypadku: „cechy przywódcy”
Rozdział 5. Stres w organizacji
1. Stres w organizacji a praca
2. Stres w organizacji i jego następstwa
2.1. Stres w organizacji a wykonanie zadań
2.2. Stres w organizacji a agresja
2.2.1. Przyczyny agresji w organizacji
2.2.2. Zapobieganie agresji
w organizacji
2.3. Stres w organizacji a wypalenie zawodowe
2.3.1. Wypalenie zawodowe: definicje i
charakterystyka
2.3.2. Wypalenie zawodowe: główne
przyczyny
2.3.3. Wypalenie zawodowe: czy może
być odwracalne?
2.4. Stres w organizacji a zdrowie
3. Cechy osobowości a stres w organizacji
4. Zarządzanie stresem w organizacji: niektóre efektywne techniki
4.1. Osobiste podejście do zarządzania stresem w
organizacji
4.2. Organizacyjne strategie zarządzania stresem
4.2.1. Praktyki pomocy rodzinie: pomoc
w redukcji konfliktu „praca–dom”
4.2.2. Program zarządzania stresem
w organizacji
5. Analiza przypadków
5.1. Przypadek pierwszy: „Stres a odpowiedzialność
społeczna menedżera”
5.2. Przypadek drugi: „Codzienne stresy polskiego
przedsiębiorcy”
Rozdział 6. Postawy wobec pracy, organizacji i ludzi
1. Ogólna charakterystyka postaw
2. Zadowolenie z pracy: postawa wobec pracy
2.1. Pomiar zadowolenia z pracy
2.1.1. Skale ocen i kwestionariusze
2.2. Teorie zadowolenia z pracy
2.2.1. Teoria dwuczynnikowa Herzberga
2.2.2. Teoria wartości Locka
2.3. Zadowolenie z pracy a zachowania organizacyjne
2.4. Zwiększanie zadowolenia z pracy
3. Zaangażowanie w organizację: przynależność do organizacji
3.1. Rodzaje zaangażowania organizacyjnego
3.2. Konsekwencje niskiego zaangażowania organizacyjnego
3.3. Jak zwiększać zaangażowane organizacyjne?
4. Uprzedzenia: negatywne postawy wobec ludzi
4.1. Funkcje i rodzaje uprzedzeń
5. Analiza przypadku: „‘Indeks szczęścia’ jako ocena zadowolenia
z pracy”
Rozdział 7. Funkcjonowanie grup w organizacji i praca
zespołowa
1. Czym jest grupa?
2. Typy grup w organizacji
2.1. Grupy formalne i nieformalne
3. Dlaczego ludzie przyłączają się do grup?
4. Stadia w rozwoju grup
5. Struktura grup roboczych
6. Role organizacyjne
7. Normy: niepisane zasady grupowe
8. Status: prestiż przynależności do grupy
9. Spójność grupy
10. Dynamika działań indywidualnych w grupie
11. Zespoły jako specjalny rodzaj grup
11.1. Typy zespołów
11.2. Zasady praktyczne tworzenia zespołów
11.3. Efektywność działania zespołów
11.4. Dlaczego niektóre zespoły zawodzą?
11.5. Jak budować wysoko efektywne zespoły?
Rozdział 8. Zachowania prospołeczne, kooperacja i konflikt
w organizacji
1. Zachowania prospołeczne: pomoc innym przy pracy
1.1. Zachowania obywatelskie w organizacji
1.1.1. Efekty zachowań obywatelskich
w organizacji
1.2. Dawanie sygnałów ostrzegawczych
2. Kooperacja: wzajemna pomoc w warunkach pracy
2.1. Czynniki indywidualne a kooperacja
2.2. Czynniki organizacyjne a kooperacja
2.3. Kooperacja między organizacjami
3. Konflikty organizacyjne: charakterystyka, przyczyny i następstwa
3.1. Integracja i dystrybucja: podstawowe
wymiary konfliktów organizacyjnych
3.2. Główne przyczyny konfliktów organizacyjnych
3.3. Skutki konfliktów organizacyjnych
3.4. Zarządzanie konfliktami organizacyjnymi:
Zwiększanie korzyści i minimalizowanie kosztów
3.4.1. Negocjacje: proces uniwersalny
3.4.2. Mediacje i arbitraż
3.4.3. Zachowania asertywne jako forma
rozstrzygania konfliktów organizacyjnych
Rozdział 9. Patologie związane z pracą w organizacji:
pracoholizm i mobbing
1. Pracoholizm
1.1. Objawy pracoholizmu i charakter tego uzależnienia
1.2. Charakterystyka osób uzależnionych od pracy
1.3. Rodzaje pracoholizmu
1.4. Następstwa pracoholizmu
1.5. Jak walczyć z pracoholizmem?
1.6. Analiza przypadku: „Codzienne życie pracoholika”
2. Mobbing w miejscu pracy
2.1. Definicja i objawy mobbingu
2.2. Rodzaje mobbingu
2.3. Charakterystyka osób poszkodowanych i mobberów
2.4. Kategorie mobbingu
2.5. Zapobieganie mobbingowi
Zakończenie – kilka uwag o kulturze organizacyjnej
Bibliografia
Aneks
320 stron, miękka oprawa