Podstawowe zasady i przykłady z praktyki klinicznej z opisami Arthura Freemana,
Franka Dattilia i Tullia Scrim
W języku polskim opublikowano kilka tłumaczeń uznanych podręczników tej szybko
rozwijającej się dziedziny psychoterapii. (…) Książka Andrzeja Kokoszki, będąc
dobrym podręcznikiem terapii-behawioralnej, nie usiłuje z nimi konkurować, wydaje się
ich naturalnym uzupełnieniem. (..) Mimo stosunkowo niewielkiej objętości, zawiera
właściwie wszystkie informacje potrzebne zarówno początkującemu terapeucie, jak i
studentowi, psychologowi lub psychiatrze chcącemu zapoznać się z teorią i praktyką
terapii poznawczo-behawioralnej.
Moim zdaniem, książka Andrzeja Kokoszki jest interesującą lekturą zarówno dla
studentów psychologii, medycyny, lekarzy, psychologów, jak i osób pragnących
poszerzyć swoją wiedzę o metodzie psychoterapii, która w znaczący sposób wpływa na
myślenie i postrzeganie świata w rozwiniętych społeczeństwach XXI wieku.
Z przedmowy prof. Tomasza Wolańczyka
W książce znajdują się opisy terapii prowadzonych przez moich wybitnych nauczycieli.
Artur Freeman szczegółowo przedstawił cały proces terapii pacjenta z depresją,
omawiając dokładnie przebieg większości sesji terapeutycznych. Tullio Scrimali opisał
i zilustrował opracowaną przez niego metodę poznawczej terapii schizofrenii, Frank
Dattilio – terapii małżeńskiej.
Z wprowadzenia autora książki
Spis treści
O autorach, 11
Przedmowa (Tomasz Wolańczyk), 13
Od autora, 17
Wstęp, 21
CZĘŚĆ I. HISTORIA I ZASADNICZE ZAŁOŻENIA TERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ, 25
1. Definicje terapii behawioralnej, poznawczej i poznawczo-behawioralnej, 25
2. Kontekst odkrycia i rozwoju terapii poznawczo-behawioralnej, 31
3. Źródła współczesnej terapii poznawczo-behawioralnej, 38
4. Aksjomaty terapii poznawczej, 45
5. Zakres skuteczności terapii poznawczej/poznawczo-behawioralnej, 51
6. Historia terapii poznawczo-behawioralnej w Polsce, 53
CZĘŚĆ II. PODSTAWY TERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ, 57
Wstęp, 57
1. Warunki wstępne terapii poznawczo-behawioralnej, 57
1.1. Związek terapeutyczny, 58
1.2. Metoda sokratejskiego dialogu, 61
1.3. Konieczne przekonania terapeuty jako warunek skutecznego prowadzenia terapii
poznawczo-behawioralnej, 67
1.4. Poczucie wpływu na źródło stresu jako warunek stosowania mechanizmów
skoncentrowanych na zadaniu, 71
1.5. Wywiad wzmacniający motywację – WWM, 72
2. Behawioralne podstawy terapii poznawczo-behawioralnej, 75
3. Główne cechy terapii poznawczo-behawioralnej, 83
3.1. Zasady konceptualizacji problemów terapeutycznych, 84
3.2. Cechy procesu terapii poznawczo-behawioralnej, 91
3.3. Mechanizmy rozumienia i terapii głównych zaburzeń psychicznych, 96
4. Modyfikacje terapii poznawczo-behawioralnej, 106
4.1. Konstruktywistyczna terapia poznawczo-behawioralna, 106
4.2. Terapia „zorientowana na schemat”, 106
4.3. Trzecia gala terapii behawioralnej, 108
CZĘŚĆ III. PRAKTYCZNA ILUSTRACJA, 113
Wstęp, 113
1. Zaburzenia lękowe z napadami lęku i współistniejącymi objawami
depresyjnymi: opis terapii – Andrzej Kokoszka, 114
2. Depresyjna postać zaburzeń adaptacyjnych: opis terapii – Andrzej Kokoszka, 125
3. Poznawcza terapia depresji: opis procesu – Arthur Freeman, 135
4. Poznawcze i kompleksowe podejście do terapii schizofrenii: entropia umysłu i entropia
negatywna – Tullio Scrimali, 166
5. Przepracowanie dysfunkcjonalnych schematów rodzinnych: podejście
poznawczo-behawioralne – Frank M. Dattilio, 196
CZĘŚĆ IV. ZASADY POZNAWCZO-BEHAWIORALNEGO ROZUMIENIA WŁASNYCH PRZEZYĆ I
ZACHOWAŃ ORAZ INNYCH OSÓB, 211
1. Ogólne założenia niezbędne do skutecznego stosowania
poznawczo-behawioralnego podejścia w terapii i w życiu codziennym, 213
1.1. Model człowieka mającego możliwość aktywnego kształtowania siebie
oraz wpływu na otaczającą go rzeczywistość, 213
1.2. Stosunek do stresu w życiu: traktowanie przyczyn stresu jako wyzwania, a nie
nieszczęścia, 213
2. Rozwijanie rozumienia siebie za pomocą metod poznawczo-behawioralnych o
szerokim zakresie stosowania, 216
3. Poznawczo behawioralne strategie rozumienia stresujących reakcji oraz sposobów
radzenia sobie ze stresem, 217
3.1. Mechanizmy radzenia sobie ze stresem, 217
3.2. Poczucie wpływu na źródło stresu jako warunek stosowania mechanizmów
skoncentrowanych na zadaniu, 219
3.3. Ogólna strategia radzenia sobie ze stresem, 219
3.4. Rozwijanie poczucia wpływu na stres warunkiem jego skutecznego łagodzenia, 223
4. Założenia metody GROW jako podstawa poznawczego podejścia do problemów
życia codziennego, 224
4.1. Przykład stosowania metody GROW, 224
5. Poznawcze podejście do problemów życia codziennego – podsumowanie,
226
CZĘŚĆ V. RELAKSACJA, 229
1. Wstęp; skorzystanie z relaksacji wymaga dobrego opanowania tej
umiejętności, 229
2. Teoretyczne podstawy relaksacji, 230
3. Ogólna teoria relaksacji: relaksacja jako kulturowy mechanizm ochronny, 231
4. Integrujący model głównych stanów świadomości, 233
5. Koncepcja mechanizmów obronnych metabolizmu informacyjnego, 237
6. Klasyfikacja zjawisk relaksacyjnych, 242
7. Wielopoziomowy model stanów świadomości w relaksacji, 246
8. Model relaksacji z zalecaną nauką pod fachowym kierunkiem, 248
9. Metody relaksacji możliwe do samodzielnego opanowania, 257
Epilog: O możliwościach rozwijania umiejętności poznawczo-behawioralnych,
261
Bibliografia, 265
Indeks osób, 289
Indeks rzeczowy, 291
298 stron, B5, oprawa miekka
