Podstawowym celem rachunkowości, jako uniwersalnego systemu
informacyjno-kontrolnego, jest tworzenie wiarygodnego obrazu działalności jednostek
gospodarczych prezentowanego w postaci sprawozdania finansowego oraz ocen i opinii z nim
związanych. W historycznym rozwoju rachunkowości obserwuje się kompromisowe łączenie
głównych jej funkcji, a zwłaszcza akcentowanie funkcji informacyjnej bądź funkcji
kontrolnej.
W dobie kryzysu zaufania do informacji pochodzących z systemu rachunkowości,
spowodowanego ujawnionymi ostatnio oszustwami i malwersacjami finansowymi, również z
udziałem księgowych i biegłych rewidentów, środowisko to poszukuje przyczyn i
możliwości rozwiązania tej niekorzystnej sytuacji. Procesowi temu towarzyszyć winna
dyskusja i podejmowanie stosownych prac badawczych w zakresie kontrolnej funkcji
rachunkowości.
Wyrazem tego nurtu jest opracowanie, które jest zbiorem problemów
badawczych zespołu Katedry Rachunkowości Finansowej. Uwzględniają one szerokie
podejście do istoty rachunkowości, które włącza w jej zakres zagadnienia analizy oraz
badania sprawozdania finansowego. Uniwersalność rachunkowości sprawia zaś, że
tematyka opracowania dotyczy różnych branż.
Spis treści:
Wstęp
CZĘŚĆ I
1. Funkcje współczesnej rachunkowości
Bronisław Micherda
Wprowadzenie
1.1. Wiarygodność systemu rachunkowości
1.2. Funkcje systemu rachunkowości
1.3. Struktura systemu rachunkowości
Podsumowanie
Bibliografia
2. Kontrola finansowo-księgowa narzędziem realizacji gospodarności jednostki
Ewa Babuśka
Wprowadzenie
2.1. Istota kontroli finansowo-księgowej w jednostce gospodarczej
2.2. Rola kontroli finansowo-księgowej jako narzędzia realizacji gospodarności
jednostki
Podsumowanie
Bibliografia
3. Kontrolna funkcja sprawozdania finansowego
Danuta Krzywda
Wprowadzenie
3.1. Istota, cel i znaczenie sprawozdań finansowych
3.2. Realizacja funkcji kontrolnej sprawozdania finansowego
Podsumowanie
Bibliografia
4. Kontrolna funkcja polityki rachunkowości
Paweł Zieniuk
Wprowadzenie
4.1. Polityka rachunkowości i jej związek z kontrolną funkcją rachunkowości
4.2. Kontrola jako jeden z celów polityki rachunkowości
4.3. Dokumentacja polityki rachunkowości i jej znaczenie w procesie kontroli
4.4. Rola polityki rachunkowości w badaniu sprawozdań finansowych
4.5. Uproszczony model badania polityki rachunkowości
4.6. Kontrola zastosowanych instrumentów polityki rachunkowości
4.7. Wyzwania i kontrowersje związane z badaniem polityki rachunkowości
Podsumowanie
Bibliografia
5. Inwentaryzacja a kontrolna funkcja rachunkowości
Jerzy Hejnar
Wprowadzenie
5.1. Istota i cele inwentaryzacji
5.2. Znaczenie inwentaryzacji w wycenie bilansowej aktywów i pasywów
Podsumowanie
Bibliografia
6. Funkcja kontrolna rachunku kosztów
Bogusława Bek-Gaik
Wprowadzenie
6.1. Funkcje kontrolne systemu rachunkowości
6.2. Rachunek kosztów jako integralna część systemu rachunkowości
6.3. Walory kontrolne wybranych modeli rachunku kosztów
Podsumowanie
Bibliografia
7. Kontrolna funkcja rachunku wyników
Konrad Stępień
Wprowadzenie
7.1. Wynik finansowy jako podstawowy miernik opłacalności działalności gospodarczej
7.2. Istota i znaczenie rachunku zysków i strat
7.3. Warianty sporządzania rachunku zysków i strat
7.4. Potencjał informacyjny rachunku wyników
Podsumowanie
Bibliografia
8. Kontrola w procesie świadczenia usług ze szczególnym uwzględnieniem
outsourcingu finansowo-księgowego
Katarzyna Świetla
Wprowadzenie
8.1. Cel wykorzystania outsourcingu w działalności gospodarczej
8.2. Kontrola usług finansowo-księgowych
Podsumowanie
Bibliografia
9. Funkcja kontrolna rachunkowości w działalności rad nadzorczych spółek
publicznych – zarys problemu
Magdalena Śliwińska-Grzegorczyk
Wprowadzenie
9.1. Funkcje rachunkowości w ujęciu systemowym
9.2. Funkcja kontrolna rachunkowości – ustalenia definicyjne
9.3. Kontrola korporacyjna na przykładzie funkcjonowania rad nadzorczych
spółek publicznych
Podsumowanie
Bibliografia
CZĘŚĆ II
10. Wskaźniki kontroli procesu kreowania wartości w przedsiębiorstwie
Marcin Kędzior
Wprowadzenie
10.1. Zarządzanie wartością w przedsiębiorstwie
10.2. Wskaźniki kreowania wartości w przedsiębiorstwie
10.2.1. Ekonomiczna wartość dodana (EVA)
10.2.2. Rynkowa wartość dodana (MVA)
10.2.3. Wartość dodana dla akcjonariuszy (SVA)
10.2.4. Wskaźnik całkowitego zwrotu dla akcjonariuszy (TSR)
10.2.5. Indeks tworzenia wartości (VCI)
10.3. Badania empiryczne w zakresie tworzenia wartości w przedsiębiorstwie
Podsumowanie
Bibliografia
CZĘŚĆ III
11. Kontrola a doradztwo w rewizji finansowej
Łukasz Górka, Małgorzata Szulc
Wprowadzenie
11.1. Przedmiot i zakres rewizji finansowej
11.2. Cele i funkcje rewizji finansowej
Podsumowanie
Bibliografia
12. Niezależność biegłego rewidenta w realizacji kontrolnej funkcji rewizji
finansowej
Konrad Grabiński
Wprowadzenie
12.1. Niezależność i bezstronność biegłego rewidenta w regulacjach prawnych
12.2. Uwarunkowania kulturowe i ich wpływ na niezależność biegłego rewidenta
12.3. Niezależność biegłego rewidenta i jakość audytu w badaniach empirycznych
12.4. Ograniczanie zjawiska zarządzania zyskami jako nowe podejście do niezależności
biegłego rewidenta
Podsumowanie
Bibliografia
13. Poziomy kontroli w procesie badania sprawozdania finansowego
Ewa Grabowska-Kaczmarczyk
Wprowadzenie
13.1. Wymogi badania sprawozdania finansowego
13.2. Organizacyjne instrumenty kontroli badania sprawozdania finansowego
13.2.1. Kontrola wewnętrzna w procesie badania
13.2.2. Wewnętrzna weryfikacja pracy biegłych rewidentów
13.2.3. Nadzór samorządu zawodowego w procesie badania sprawozdań finansowych
13.2.4. Nadzór publiczny jako niezależny poziom kontroli w procesie badania sprawozdania
finansowego
Podsumowanie
Bibliografia
14. Kontrolna funkcja rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego
Mariusz Andrzejewski, Anna Mazurczak
Wprowadzenie
14.1. Rodzaje opinii i zakres informacji ujawnianych w raporcie biegłego rewidenta
14.2. Metodologia badań oraz prezentacja uzyskanych wyników
14.3. Analiza informacji ujawnianych w opiniach bez zastrzeżeń z objaśnieniami
14.4. Wyniki analizy jakościowej opinii z zastrzeżeniami
14.5. Wybrane problemy ujawniane w opiniach biegłych rewidentów badających jednostki
zainteresowania publicznego
Podsumowanie
Bibliografia
CZĘŚĆ IV
15. Kontrolna funkcja rachunkowości podatkowej
Witold Furman
15.1. Istota i funkcje rachunkowości
15.2. Rachunkowość podatkowa jednostki gospodarczej
15.3. Funkcja kontrolna rachunkowości podatkowej
Podsumowanie
Bibliografia
16. Kontrolna funkcja rachunkowości bankowej
Joanna Krasodomska
16.1. Bank jako podmiot rachunkowości
16.2. Istota kontrolnej funkcji rachunkowości
16.3. Inwentaryzacja jako wyraz kontrolnej funkcji rachunkowości w banku
16.4. Kontrola w procesie badania sprawozdań finansowych banku
Podsumowanie
Bibliografia
17. Ustawowe normatywy wypłacalności w kontroli bezpieczeństwa finansowego
ubezpieczyciela
Anna Szkarłat-Koszałka
Wprowadzenie
17.1. System wypłacalności zakładów ubezpieczeń Solvency I.
17.2. Środki własne, margines wypłacalności i kapitał gwarancyjny
17.3. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe
17.4. Aktywa zakładu ubezpieczeń na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
17.5. Rachunkowość jako system informacyjny a kontrola bezpieczeństwa prowadzonej
działalności ubezpieczeniowej
Podsumowanie
Bibliografia
18. Bezpieczeństwo funkcjonowania Otwartych Funduszy Emerytalnych – aspekty
formalne i prawne
Krzysztof Jonas
Wprowadzenie
18.1. Wymogi kapitałowe
18.2. Limity inwestycyjne
18.3. Stopa zwrotu i średnia ważona stopa zwrotu
18.4. Obowiązki informacyjne wobec członków
18.5. Obowiązki informacyjne wobec organu nadzoru
Podsumowanie
Bibliografia
19. Dyscyplina finansowa w jednostkach służby zdrowia
Bartłomiej Wrona
Wprowadzenie
19.1. Regulacje prawne dotyczące jednostek służby zdrowia
19.2. Dyscyplina finansowa w jednostkach ochrony zdrowia
19.3. Czyny powodujące naruszenie dyscypliny finansowej
Podsumowanie
Bibliografia
328 stron, B5, oprawa miękka
