System polityczny Łotwy
i jego związki ze sferą gospodarczą w dobie trzeciej fali demokratyzacji
System polityczny Republiki Łotwy na przestrzeni minionych kilkudziesięciu lat
ewoluował w sposób zasadniczy. Od systemu demokratycznego przez okres rządów
dyktatury, rozwiązań instytucjonalnych tożsamych dla państw anektowanych przez ZSRR po
system parlamentarno-gabinetowy. Wraz z przekształceniami systemu politycznego
zachodziły zmiany gospodarcze. Co więcej, Łotwa do niedawna uważana była za
„tygrysa bałtyckiego"; stawiano ją za przykład krajom Europy Środkowej i
Wschodniej, które transformowały swoje gospodarki. Transformacja systemowa na Litwie,
Łotwie i w Estonii rozpoczęła się bowiem w 1991 roku, a więc dwa lata później niż
w Polsce. Jako republiki ZSRR, silnie skorelowane z radykalną, centralnie planowaną
gospodarką radziecką teoretycznie trudniej powinny przejść transformację, pomimo to
tempo wzrostu gospodarczego było szybsze aniżeli w Polsce. W obecnej dobie, w wyniku
światowego kryzysu finansowego, który ujawnił się pod koniec 2008 roku, Łotwa
stanęła na skraju bankructwa. Jakie konsekwencje jej grożą? Czy jest to moment odwrotu
od trzeciej fali demokratyzacji? W chwili obecnej już widać bardzo poważne zmiany
polityczne - po raz pierwszy od momentu odzyskania niepodległości przez Łotwę merem
Rygi został Rosjanin z Partii Zgody. Jakie będą dalsze zmiany i następstwa? Nasuwa
się także pytanie, czy kierunki, zakres i głębokość transformacji gospodarki Łotwy
były słuszne?
Spis treści:
WSTĘP
Rozdział 1
POJĘCIE PAŃSTWA DEMOKRATYCZNEGO ORAZ SYSTEMU POLITYCZNEGO
1.1.Istota procesu demokratyzacji
1.2.Koncepcje przyczynowe oraz geneza pierwszej i drugiej fali demokratyzacji
1.2.1.Koncepcje przyczynowe
1.2.2.Geneza pierwszej oraz drugiej fali demokratyzacji
1.3.Kierunek trzeciej fali demokratyzacji oraz jej determinanty
1.4.Pojęcie transformacji, przemieszczenia i zastąpienia
1.5.Zjawisko polaryzacji i fragmentaryzacji głównych uczestników procesu przemian
1.6.Fazy transformacji
1.7.Znaczenie konkurencyjnych wyborów dla procesu demokratyzacji
1.8.Tranzycja, transformacja właściwa oraz konsolidacja jako kolejne etapy procesu
demokratyzacji po rozpadzie autorytarnych rządów
Rozdział 2
KSZTAŁTOWANIE SIĘ SYSTEMU POLITYCZNEGO I GOSPODARCZEGO W OKRESIE PIERWSZEJ FALI
DEMOKRATYZACJI
2.1.Ustanowienie państwowości opartej na deklaracji niepodległości
2.2.Polityka państwa w dobie odwrotu od pierwszej fali
2.3.Radziecki model systemu polityczno-gospodarczego
2.4.Działalność opozycyjna krajów bałtyckich
Rozdział 3
LIBERALIZACJA REŻIMU JAKO SYMPTOM TRZECIEJ FALI. REFORMY WEWNATRZSYSTEMOWE LAT 80
3.1.Narodziny opozycji - wnioski
3.2.Dynamika przemian 1985-1991 - łotewski model "kroku za krokiem" ku
transformacji
3.3.Przemiany systemowe lat 90. jako droga do tranzycji systemu
Rozdział 4
ZNACZENIE SYSTEMU PARTYJNEGO DLA TRZECIEJ FALI DEMOKRATYZACJI
4.1.Zasada pluralizmu politycznego jako wyraz konsolidacji i dojrzewania
demokracji
4.2.Konsolidacja systemu partyjnego
4.3.Znaczenie mniejszości narodowych dla systemu politycznego
4.4.Wpływ wyników wyborów parlamentarnych na charakter systemu politycznego
4.5.Rozwiązania formalnoprawne w zakresie funkcjonowania systemu partyjnego
Rozdział 5
KORELACJE WYSTĘPUJĄCE POMIĘDZY PROCESEM DEMOKRATYZACJI A WPROWADZENIEM WOLNEGO
RYNKU
5.1.Główne koncepcje transformacji gospodarczej w krajach Europy Środkowej i
Wschodniej
5.2.Geneza transformacji gospodarczej na Łotwie
5.3.Przekształcenia systemu gospodarczego w okresie transformacji
5.3.Konsolidacja gospodarcza jako kolejne stadium procesu uruchomienia wolnego rynku
5.4.Główne kierunki działań oraz reformy gospodarcze w okresie konsolidacji
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
312 stron, A5, oprawa miękka
