Monografia jest jedyną publikacją na
rynku krajowym oraz europejskim przedstawiającą na gruncie ustawy o
podatku od towarów i usług zagadnienie podmiotowości prawnopodatkowej organów
władzy publicznej w przypadku realizacji przedsięwzięć w ramach partnerstwa
publiczno-prywatnego.
"Do najważniejszych walorów pracy zaliczam:
- oryginalne, nowatorskie i szerokie ujęcie tematyki z wielowątkową prezentacją i
rzetelną analizą oraz oceną zarówno wspólnotowych, jak i polskich regulacji prawnych;
- wysoki merytoryczny poziom rozważań Autorki, niepomijanie przez Nią, a wręcz
przeciwnie - świadome eksponowanie trudnych i kontrowersyjnych zagadnień;
- konstruktywne, często krytyczne, konkluzje końcowe wieńczące rozprawę i zgłoszone
konkretne propozycje zmian zarówno w przepisach Unii Europejskiej, jak i polskiej ustawy
podatkowej;
- solidną podbudowę źródłową rozprawy w postaci bogatej literatury, w tym w znacznej
mierze obcojęzycznej, imponującego przeglądu orzecznictwa ETS (97 orzeczeń), a także
orzeczeń krajowych sądów;
- wyjątkową dbałość o jasność i precyzję wywodów, o język i styl opracowania, co
sprawia, że recenzowaną rozprawę poświęconą zawiłej problematyce czyta się z
prawdziwym zainteresowaniem i przyjemnością".
Z recenzji prof. dr hab. Alicji Pomorskiej
Adresaci:
- praktycy prawa, tj. doradcy podatkowi, radcowie prawni, sędziowie;
- podmioty sektora publicznego, w tym ministerstwa i jednostki samorządu terytorialnego;
- przedsiębiorcy, którzy zawierają transakcje z podmiotami z sektora publicznego.
Wykaz skrótów
str. 13
Wprowadzenie
str. 17
Rozdział I
Organy władzy publicznej jako podatnicy w świetle przepisów dyrektywy 2006/112/WE w
sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
str. 23
1. Przesłanki warunkujące uznanie organu władzy publicznej za podatnika podatku od
wartości dodanej
str. 23
1.1. Uwagi wprowadzające
str. 23
1.2. Definicja podatnika podatku od wartości dodanej
str. 24
1.3. Działalność gospodarcza a status podatnika
str. 31
1.4. Uznanie za działalność gospodarczą transakcji wykonywanych okazjonalnie
str. 39
1.5. Osoby dokonujące dostawy nowego środka transportu jako podatnicy podatku od
wartości dodanej
str. 41
2. Rodzaje działalności podejmowanych przez organy władzy publicznej
str. 43
2.1. Uwagi wprowadzające
str. 43
2.2. Działalność podejmowana w ramach władztwa publicznego
str. 45
2.3. Działalność wykonywana w zakresie użyteczności publicznej
str. 49
2.4. Działalność natury komercyjnej
str. 52
3. Kryteria wyłączeń organów władzy publicznej z grupy podatników podatku od wartości
dodanej
str. 53
3.1. Podstawowa zasada: opodatkowanie czy wyłączenie z opodatkowania?
str. 53
3.2. Posiadanie statusu organu władzy publicznej
str. 57
3.3. Publicznoprawny charakter czynności wykonywanych przez organy władzy publicznej
str. 59
4. Kryteria decydujące o uznaniu organów władzy publicznej za podatników podatku od
wartości dodanej
str. 63
4.1. Naruszenie zasad konkurencji na rynku wspólnotowym
str. 63
4.1.1. Zasada ochrony konkurencji
str. 63
4.1.2. Cele europejskiego prawa konkurencji
str. 66
4.1.3. Znaczące zakłócenia konkurencji w następstwie działań organów władzy
publicznej
str. 68
4.2. Wykonywanie czynności wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2006/112/WE w
sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
str. 73
5. Prawne i ekonomiczne skutki przepisów dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego
systemu podatku od wartości dodanej w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych
przez organy władzy publicznej
str. 77
5.1. Konsekwencje natury prawnej
str. 77
5.2. Konsekwencje natury ekonomicznej
str. 82
6. Podsumowanie
str. 85
Rozdział II
Organy władzy publicznej jako podatnicy w świetle przepisów ustawy o podatku od
towarów i usług
str. 88
1. Przesłanki warunkujące uzyskanie statusu podatnika podatku od towarów i usług
str. 88
1.1. Uwagi wprowadzające
str. 88
1.2. Definicja podatnika podatku od towarów i usług
str. 90
1.2.1. Podatnik a podmiot zobowiązany do zapłaty podatku
str. 90
1.2.2. Podmiotowy zakres pojęcia "podatnik" w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy
o podatku od towarów i usług
str. 92
1.3. Prowadzenie działalności gospodarczej jako niezbędna przesłanka posiadania
statusu podatnika podatku od towarów i usług
str. 95
1.3.1. Podmiotowy i przedmiotowy zakres pojęcia "działalność gospodarcza"
str. 95
1.3.2. Czynności wykonywane sporadycznie a działalność gospodarcza
str. 98
1.3.3. Samodzielność prowadzenia działalności gospodarczej
str. 102
1.3.4. Cel i rezultat działalności gospodarczej
str. 104
2. Szczególne regulacje dotyczące uznania organów władzy publicznej za podatników
podatku od towarów i usług
str. 105
2.1. Definicja organów władzy publicznej
str. 105
2.2. Historyczne kształtowanie się zasad dotyczących przyznania organom władzy
publicznej statusu podatnika podatku od towarów i usług
str. 109
2.3. Przesłanki warunkujące wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii
podatników podatku od towarów i usług
str. 116
2.3.1. Posiadanie statusu organu władzy publicznej
str. 116
2.3.2. Działalność publiczna organów władzy publicznej jako niepodlegająca
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług
str. 118
2.3.3. Czynności organów władzy publicznej wykonywane na podstawie zawartych umów
cywilnoprawnych
str. 122
3. Podmiotowość prawnopodatkowa organów władzy publicznej
str. 126
3.1. Rozbieżności w podejściu do podmiotowości prawnopodatkowej organów władzy
publicznej
str. 126
3.2. Przyczyny rozbieżności w zakresie podmiotowości prawnopodatkowej organów władzy
publicznej
str. 128
3.3. Gmina czy urząd gminy podatnikiem podatku od towarów i usług?
str. 131
4. Wpływ prawa ochrony konkurencji na przyznanie organom władzy publicznej statusu
podatnika podatku od towarów i usług
str. 136
4.1. Brak znaczącego zakłócenia konkurencji jako przesłanka wyłączająca organy
władzy publicznej z kręgu podatników podatku od towarów i usług
str. 136
4.2. Adresaci norm prawa ochrony konkurencji
str. 138
4.2.1. Przedsiębiorcy jako adresaci norm prawa ochrony konkurencji
str. 138
4.2.2. Definicja pojęcia przedsiębiorcy
str. 139
4.2.3. Organ władzy publicznej jako przedsiębiorca
str. 143
5. Podsumowanie
str. 145
Rozdział III
Podmiotowość prawnopodatkowa w podatku od towarów i usług w przypadku realizacji
przedsięwzięć w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego
str. 149
1. Partnerstwo publiczno-prywatne jako forma realizacji zadań organów władzy publicznej
str. 149
1.1. Definicja partnerstwa publiczno-prywatnego
str. 149
1.2. Partnerstwo publiczno-prywatne jako instrument realizacji polityki organów władzy
publicznej
str. 153
1.3. Zarys historyczny przedsięwzięć realizowanych w ramach partnerstwa
publiczno-prywatnego na świecie
str. 155
1.4. Stopień realizacji przedsięwzięć w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego w
Polsce
str. 160
1.5. Prawne aspekty partnerstw publiczno-prywatnych
str. 167
1.5.1. Prawne podstawy funkcjonowania partnerstwa publiczno-prywatnego w Europie
str. 167
1.5.2. Prawne podstawy funkcjonowania partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce
str. 169
2. Kryteria klasyfikacji przedsięwzięć realizowanych w ramach partnerstwa
publiczno-prywatnego
str. 171
3. Znaczenie posiadania przez organ władzy publicznej statusu podatnika podatku od towarów
i usług dla realizacji przedsięwzięć w ramach partnerstwa publicznoprywatnego
str. 175
4. Formy wynagradzania partnera prywatnego w umowach o partnerstwie publiczno-prywatnym a
status organu władzy publicznej jako podatnika podatku od towarów i usług
str. 178
4.1. Formy wynagradzania partnera prywatnego jako kluczowy element umów o partnerstwie
publiczno-prywatnym
str. 178
4.1.1. Płatność za dostępność usługi dla użytkowników końcowych
str. 179
4.1.2. Bezpośredni pobór opłat od użytkowników końcowych
str. 192
4.1.3. Płatność według rzeczywistego wykorzystania (tzw. myto ukryte lub opłaty
ukryte)
str. 197
5. Wpływ posiadania przez organ władzy publicznej statusu podatnika na uznawanie podatku
od towarów i usług za wydatek
kwalifikowany
str. 199
6. Podsumowanie
str. 204
Rozdział IV
Zakres harmonizacji polskich przepisów dotyczących przyznania organom władzy publicznej
statusu podatnika podatku od towarów
i usług z przepisami dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości
dodanej
str. 207
1. Przyczyny i podstawy prawne wprowadzenia wspólnego systemu podatku od wartości
dodanej
str. 207
1.1. Idea harmonizacji systemu podatków pośrednich w Unii Europejskiej
str. 207
1.2. Zobowiązanie Polski do dostosowania ustawodawstwa w zakresie podatku od towarów i
usług do regulacji wspólnotowych
str. 212
2. Rozbieżności polskich przepisów z prawem wspólnotowym w zakresie uznania organu władzy
publicznej za podatnika podatku od towarów i usług
str. 215
2.1. Uwagi wprowadzające
str. 215
2.2. Pojęcie "organy władzy publicznej" w ustawie o podatku od towarów i usług
a sformułowanie "krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty
prawa publicznego" w dyrektywie 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od
wartości dodanej
str. 216
2.3. Zwolnienie z opodatkowania czynności wykonywanych w ramach zadań publicznych przez
jednostki samorządu terytorialnego
str. 218
2.4. Otrzymywanie przez organy władzy publicznej wynagrodzenia z tytułu wykonywania
czynności, dla potrzeb których zostały one powołane
str. 223
2.5. Przyznanie organom władzy publicznej statusu podatnika podatku od towarów i usług
a wykonywanie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych
str. 225
2.6. Kryterium "znaczącego zakłócenia konkurencji"
str. 226
2.7. Brak implementacji uregulowań nakazujących traktowanie organów władzy publicznej
jako podatników w przypadku wykonywania czynności wymienionych w załączniku I do
dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
str. 227
2.8. Nieuznawanie za podatników podatku od towarów i usług organów władzy publicznej
wykonujących czynności zwolnione przedmiotowo z opodatkowania
str. 228
3. Prawo podatników podatku od towarów i usług do bezpośredniego stosowania przepisów
dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
str. 229
4. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa na skutek niewłaściwej transpozycji normy
prawa wspólnotowego
str. 234
5. Podsumowanie
str. 239
Rozdział V
Kierunki zmian legislacyjnych w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez
organy władzy publicznej
str. 242
1. Opodatkowanie czynności wykonywanych przez organy władzy publicznej na przykładzie
wybranych państw
str. 242
1.1. Rozwiązania prawne obowiązujące w Kanadzie
str. 243
1.2. Rozwiązania prawne obowiązujące w Norwegii
str. 245
1.3. Rozwiązania prawne obowiązujące w Australii i Nowej Zelandii
str. 246
1.4. Rozwiązania prawne obowiązujące w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej
str. 247
1.5. Rozwiązania prawne obowiązujące w Chińskiej Republice Ludowej
str. 249
1.6. Rozwiązania prawne obowiązujące w Danii, Finlandii, Szwecji, Holandii, Wielkiej
Brytanii
str. 250
2. Przesłanki przemawiające za nowelizacją art. 13 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego
systemu podatku od wartości dodanej
str. 252
2.1. Zapewnienie realizacji zasady neutralności opodatkowania podatkiem od wartości
dodanej
str. 252
2.2. Eliminacja zakłóceń konkurencji pomiędzy podmiotami z sektora publicznego i
prywatnego
str. 256
2.3. Wzrost jakości świadczonych usług należących do zadań organów władzy
publicznej
str. 258
2.4. Usunięcie wątpliwości w zakresie przypisywania organom władzy publicznej statusu
podatnika podatku od wartości dodanej
str. 259
3. Propozycje zmian legislacyjnych dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu
podatku od wartości dodanej oraz ich skutki
str. 260
3.1. Wprowadzenie mechanizmu zwrotu podatku od wartości dodanej
str. 260
3.2. Wprowadzenie zasady pełnego opodatkowania czynności wykonywanych przez organy
władzy publicznej
str. 265
4. Propozycje zmian legislacyjnych w polskich przepisach dotyczących podatku od towarów
i usług oraz ich skutki
str. 270
5. Podsumowanie
str. 274
Zakończenie
str. 279
Załączniki
str. 285
Bibliografia
str. 289
B6, 312 stron, twarda oprawa