Na długo zanim psychologia społeczna stała się jednym z dominujących
nurtów nauki, za sprawą Gustava Le Bon pojawia się w psychologii nowy sposób myślenia
o człowieku. Przełamując obowiązujące wówczas postrzeganie istoty ludzkiej jako
niezależnie funkcjonującego bytu, oderwanego od wpływów środowiskowych, zauważył
on, jak radykalnie potrafi zmienić się zachowanie ludzi, gdy stają się częścią
tłumu.
Tłum w jego ujęciu to coś więcej niż tylko gromadzące się na wiecach i
manifestacjach masy. Tłum to zbiorowość w jakiej żyjemy na co dzień, w wielkich,
uprzemysłowionych miastach i środowisku sztucznego tłoku na stale kurczącej się
przestrzeni. To, co dziś ciągle fascynuje nas w tej książce, to niezwykle trafnie
oddana mentalność współczesnego człowieka i jego ewoluujący sposób myślenia,
dokonywanie trwałych przewartościowań wszystkich dziedzin życia, gdzie przestaje mieć
znaczenie tradycja, kultura, a do głosu dochodzą pierwotne instynkty.
Książka odczytywana współcześnie znakomicie puentuje zarówno historię,
jak i wydarzenia bieżące. Jej oddziaływanie jest nie do przecenienia, położyła
bowiem podwaliny pod wiele gałęzi wiedzy, w tym marketing polityczny, reguły relacji
społecznych, psychologię społeczną oraz inżynierię socjalną. Pesymistyczne prognozy
autora znalazły wielokrotne odzwierciedlenie w dziejach ludzkości i nie raz jeszcze
będziemy mieli okazję przekonać się, że nadal nie tracą na aktualności.
Gustave Le Bon (1841 – 1931) francuski socjolog i psycholog, prawdziwy człowiek
renesansu. W 1866 roku ukończył studia medyczne i pracował przez lata jako lekarz. Był
także zapalonym podróżnikiem oraz autorem licznych prac z dziedziny archeologii i
antropologii. Sławę przyniosła mu koncepcja psychologii tłumu i poświęcona jej
książka, a także kolejne prace psychologiczne, w tym Psychologia socjalizmu i
Psychologia rozwoju narodów.
Spis treści:
Przedmowa (5)
Wprowadzenie (11)
Epoka tłumów (11)
Księga I. Umysł tłumów (19)
1. Ogólne cechy tłumów - psychologiczna zasada ich jedności umysłowej (21)
2. Sentymenty i moralność tłumów (30)
- 1. Impulsywność, zmienność i drażliwość tłumów (30)
- 2. Podatność na sugestię i łatwowierność tłumów (33)
- 3. Przesada i prostota w sentymentach tłumów (42)
- 4. Nietolerancja, autorytaryzm i konserwatyzm tłumów (45)
- 5. Moralność tłumów (47)
3. Idee, moc rozsądku i wyobraźnia tłumów (51)
- 1. Idee tłumów (51)
- 2. Siła rozsądku tłumów (55)
- 3. Wyobraźnia tłumów (57)
4. Religijny kształt wszystkich przekonań tłumów (61)
Księga II. Opinie i przekonania tłumów (67)
5. Odległe czynniki wpływające na opinie i przekonania tłumów (69)
- 1. Rasa (70)
- 2. Tradycje (71)
- 3. Czas (73)
- 4. Instytucje społeczne i polityczne (75)
- 5. Edukacja (78)
6. Czynniki bezpośrednie wpływające na opinię tłumów (88)
- 1. Obrazy, słowa i sformułowania (88)
- 2. Iluzje (94)
- 3. Doświadczenie (95)
- 4. Rozsądek (97)
7. Przywódcy tłumów i ich metody perswazji (101)
- 1. Przywódcy tłumów (101)
- 2. Sposoby działania przywódców: afirmacja, powtarzanie, zaraźliwość (106)
- 3. Prestiż (111)
8. Ograniczenia różnorodności poglądów i opinii tłumów (122)
- 1. Poglądy trwałe (122)
- 2. Zmienne opinie tłumów (127)
Księga III. Klasyfikacja i opis różnych rodzajów tłumów (135)
9. Klasyfikacja tłumów (137)
- 1. Tłumy heterogeniczne (138)
- 2. Tłumy homogeniczne (139)
10. Tłumy uważane za zbrodnicze (141)
11. Sądy przysięgłych (146)
12. Tłumy wyborców (154)
13. Zgromadzenia parlamentarne (163)
184 strony, oprawa miękka