ZADŁUŻENIE JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WALCZAK P. RED. Księgarnia

Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego

Wyzwania w obliczu nowej perspektywy finansowej UE

Książka stanowi wielopłaszczyznowy przegląd zagadnień związanych z zaciąganiem, ewidencją, sprawozdawczością i spłatą przez samorząd zobowiązań dłużnych,

prezentując w szczególności kwestie dotyczące:

prawnych uwarunkowań zaciągania zobowiązań dłużnych (kredyty, pożyczki, obligacje) oraz zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji;
prezentowania kwoty długu i jego spłaty w wieloletniej prognozie finansowej JST;
wyłączeń z ograniczenia spłaty zobowiązań (art. 243 ustawy o finansach publicznych);
reguł określających sposób sporządzania sprawozdań Rb-Z i Rb-UZ;
inwentaryzacji zobowiązań tworzących dług;
odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
w związku z zaciąganiem i spłatą długu;
„przenoszenia” długu JST poza sektor publiczny;
oceny sytuacji finansowej JST i jej zdolności do zaciągania zobowiązań dłużnych oraz alternatywnych sposobów finansowania zadań publicznych.

Dzięki książce dowiedzą się Państwo także:

jak skorzystać z zamówień uzupełniających i prawa opcji udzielając zamówienia publicznego na kredyt;
jakie kompetencje w zakresie monitorowania zadłużenia ma RIO;
jak optymalizować wydatki, by zapewnić stabilną sytuację finansową i zachowanie wskaźników;
dlaczego tak ważne jest monitorowanie przez JST sytuacji w obszarze ochrony zdrowia;
jakie ryzyka należy uwzględnić zarządzając długiem;
jakie są propozycje zmian w zakresie przepisów limitujących zadłużanie się JST.

Noty biograficzne

Wykaz skrótów

Wprowadzenie

1. Pojęcie długu. Statystyka długu publicznego. Metodologia ustalania zadłużenia
1.1. Podstawowe regulacje prawne dotyczące długu publicznego w Polsce i w Unii Europejskiej
1.2. Pojęcie długu
1.3. Dług przed konsolidacją i po
1.4. Dług PDP a metodologia unijna - różnice
1.5. Zadłużenie samorządów
1.6. Problemy związane z zadłużeniem spółek komunalnych

2. Komponenty długu publicznego
2.1. Pojęcie długu publicznego
2.2. Wyemitowane papiery wartościowe opiewające na wierzytelności pieniężne
2.3. Kredyty i pożyczki
2.3.1. Zobowiązania kredytowe stanowiące państwowy dług publiczny
2.3.2. Pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska oraz z Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
2.3.3. Pożyczki na wyprzedzające finansowanie zadań współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej
2.3.4. Pożyczki naprawcze z budżetu państwa
2.4. Papiery wartościowe zaliczane do kategorii kredytów i pożyczek
2.5. Zobowiązania stanowiące dług publiczny zaliczane do kategorii kredytów i pożyczek, których spłata dokonuje się przez wydatki publiczne
2.6. Przyjęte depozyty
2.7. Wymagalne zobowiązania
2.8. Podsumowanie

3. Prawne instrumenty ograniczające poziom zadłużenia JST
3.1. Uwagi wprowadzające
3.2. Procedury ostrożnościowe i sanacyjne zawarte w FinPublU
3.3. Ogólne zasady zaciągania zobowiązań finansowych przez JST
3.4. Regulacje prawne wyznaczające granice zadłużenia JST
3.5. Działalność opiniodawcza RIO, jako narzędzie kontroli i oddziaływania na poziom zadłużenia JST

4. Wskaźnik spłaty zobowiązań - art. 243 FinPublU
4.1. Uwagi wprowadzające
4.2. Charakter ograniczenia wynikającego z art. 243 FinPublU
4.3. Relacja określona w art. 243 FinPublU
4.4. Roczny wskaźnik spłat zobowiązań
4.5. Maksymalny wskaźnik spłat zobowiązań
4.5.1. Dochody bieżące
4.5.2. Wydatki bieżące
4.5.3. Dochody ze sprzedaży majątku
4.5.4. Obliczenie relacji
4.6. Wyłączenia ze wskaźnika spłaty zobowiązań
4.7. Prognoza długu w WPF
4.8. Prognoza kwoty długu we wzorze WPF
4.9. Program postępowania
4.10. Przesłanki opracowania i uchwalenia programu postępowania naprawczego
4.11. Wezwanie JST do opracowania i uchwalenia programu postępowania naprawczego
4.12. Program postępowania naprawczego
4.13. Uchwalenie budżetu i WPF
4.14. Ograniczenia w okresie realizacji programu postępowania naprawczego

5. Optymalizacja wydatków, jako sposób obniżenia wskaźnika spłaty zobowiązań
5.1. Restrukturyzacja i optymalizacja wydatków
5.1.1. Konsekwencje rozumienia restrukturyzacji wydatków wyłącznie jako maksymalnej możliwej redukcji poziomu wydatków
5.1.2. Określenie celów restrukturyzacji
5.1.3. Analiza poprzedzająca restrukturyzację wydatków
5.2. Optymalizacja sposobu realizacji zadań pod kątem zadłużenia JST
5.2.1. Możliwe sposoby realizacji zadań
5.2.2. Dokonanie wyboru sposobu realizacji zadania
5.2.3. Realizacja zadań przez jednostki organizacyjne a zadłużenie JST
5.2.3. Realizacja zadań w drodze umów z innymi podmiotami a zadłużenie JST
5.2.4. Formy realizacji zadań we współpracy z JST a zadłużenie
5.3. Podsumowanie
5.3.1. Wpływ rożnych form aktywności obywatelskiej na zadłużenie JST
5.3.2. Inicjatywa lokalna
5.3.3. Fundusz sołecki
5.3.4. Budżety obywatelskie

6. Zasady zaciągania zobowiązań z tytułu kredytów, pożyczek i papierów wartościowych przez zarządy JST
6.1. Uwagi wprowadzające
6.2. Podstawy prawne
6.3. Katalog sytuacji umożliwiających finansowanie zwrotne
6.3.1. Zobowiązania zaciągane na sfinansowanie przejściowego deficytu
6.3.2. Zobowiązania zaciągane na sfinansowanie planowanego deficytu
6.3.3. Zobowiązania zaciągane na spłatę długu
6.3.4. Zobowiązania zaciągane na wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
6.3.5. Pożyczki zaciągane w państwowym funduszu celowym na finansowanie wydatków na inwestycje i zakupy inwestycyjne ujęte w ramach przedsięwzięć
6.4. Limit zobowiązań dłużnych w uchwale budżetowej
6.5. Warunki zaciągnięcia zobowiązań
6.6. Kredyt konsolidacyjny

7. Zasady zaciągania zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji
7.1. Uwagi wprowadzające
7.2. Poręczenia i gwarancje w WPF
7.3. Charakter prawny poręczeń i gwarancji
7.4. Zakres podmiotowy poręczeń i gwarancji
7.5. Kompetencje organów JST w zakresie udzielania gwarancji i poręczeń
7.6. Procedura udzielenia poręczenia (gwarancji)
7.7. Wskaźnik spłaty zobowiązań a zobowiązania z tytułu poręczeń (gwarancji)
7.8. Dochodzenie zwrotu kwot wypłaconych z budżetu w związku z udzielonym poręczeniem (gwarancją)
7.9. Zasada jawności finansów publicznych w odniesieniu do udzielonych przez JST poręczeń i gwarancji

8. Sprawozdawczość w zakresie długu publicznego oraz udzielonych poręczeń i gwarancji
8.1. Uwagi wprowadzające
8.2. Szczegółowość i obieg sprawozdań
8.3. Terminy przekazywania sprawozdań
8.4. Formy sporządzania i przekazywania sprawozdań
8.5. Naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie sprawozdawczości
8.6. Szczegółowe zasady sporządzania sprawozdania Rb-Z
8.7. Szczegółowe zasady sporządzania sprawozdania Rb-UZ
8.8. Najczęściej popełniane błędy przy sporządzaniu sprawozdań Rb-Z i R-UZ
8.8.1. Nieprawidłowości występujące w sprawozdaniu Rb-Z
8.8.2. Nieprawidłowości występujące w sprawozdaniu Rb-UZ

9. Ewidencja pożyczek i kredytów w JST
9.1. Wycena kredytów i pożyczek
9.2. Zasady ogólne ewidencji kredytów i pożyczek w księgach JST
9.3. Koszty obsługi długu publicznego
9.4. Zasady ewidencji kredytów bankowych w księgach budżetów JST
9.5. Zasady ewidencji pożyczek w księgach budżetów JST
9.6. Zasady ewidencji odsetek od kredytów i pożyczek w księgach urzędu JST
9.7. Sposób udokumentowania/forma urządzenia ewidencyjnego
9.8. Powiązanie ze sprawozdaniami finansowymi, budżetowymi i klasyfikacją budżetową

10. Ewidencja zobowiązań dłużnych - wybrane zagadnienia
10.1. Ewidencja księgowa odsetek od kredytów i pożyczek w bilansie JST - rozliczenia międzyokresowe
10.1.1. Uwagi wprowadzające
10.1.2. Zasady ewidencjonowania odsetek od kredytów i pożyczek naliczonych w okresie bilansowym z terminem płatności w roku następnym
10.1.3. Zasady prowadzenia szczegółowej ewidencji do konta 909
10.1.4. Sporządzenie bilansu z uwzględnieniem naliczonych odsetek - aktywa
10.1.5. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości przy prowadzeniu konta 909 i sporządzaniu bilansu z wykonania budżetu JST
10.1.6. Wzór sprawozdania finansowego Bilans z wykonania budżetu
10.2. Ewidencja księgowa pożyczek na wyprzedzające finansowanie
10.2.1. Uwagi wprowadzające
10.2.2. Reguły wyprzedzającego finansowania
10.2.3. Rachunki bankowe
10.2.4. Stosowane rozwiązania
10.2.5. Powiązanie rachunku środków własnych z ewidencją księgową budżetu JST
10.2.7. Ewidencjonowanie operacji księgowych na rachunku środków własnych otwartym przy budżecie JST

11. Wpływ PPP na dług publiczny samorządów
11.1. Znaczenie PPP dla JST
11.2. Ujęcie PPP w przepisach unijnych
11.3. PPP w przepisach krajowych
11.4. Księgowe i statystyczne ujęcie PPP
11.5. Wpływ na zadłużenie projektów hybrydowych PPP
11.6. Wątpliwości w zakresie PPP
11.7. Zadania sytuacyjne

12. Spółki prawa handlowego - przeniesienie zadłużenia poza JST
12.1. Gospodarcze tło "przenoszenia" długu JST na spółki
12.2. Ograniczenia możliwości "przenoszenia" długu JST na spółki
12.2.1. Zawiązywanie spółek kapitałowych przez JST
12.2.2. Zobowiązania spółek zawiązywanych przez JST a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (general government)
12.3. Umowy wsparcia
12.3.1. Umowa wsparcia - zagadnienia ogólne
12.3.2. Znaczenie pojęcia "potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych poręczeń oraz gwarancji"
12.3.3. Konstrukcja poręczenia i gwarancji jako umów zabezpieczających
12.3.4. Kwalifikacja określonego zobowiązania jako poręczenia
12.3.5. Kwalifikacja określonego zobowiązania jako gwarancji w rozumieniu FinPublU
12.3.6. Kwestia wstąpienia poręczyciela i gwaranta w prawa wierzyciela
12.3.7. Stosowane w umowach wsparcia instrumenty wzmacniania wiarygodności kredytowej spółki a gwarancje w rozumieniu FinPublU
12.3.8. Umowy wsparcia zobowiązujące JST do okresowych płatności na rzecz społki
12.3.9. Zawieranie umów wsparcia a działanie in fraudem legis
12.3.10. Przesłanki skuteczności umów wsparcia

13. Obowiązki w zakresie kontroli zarządczej w związku z zarządzaniem długiem JST
13.1. Zarządzanie długiem JST
13.2. Kontrola zarządcza w JST
13.3. Odpowiedzialność w zakresie kontroli zarządczej w związku z zarządzaniem długiem JST

14. Ocena sytuacji finansowej oraz zdolności JST do zaciągania i obsługi długu
14.1. Uwagi wprowadzające
14.2. Znaczenie projekcji finansowych w procesie oceny zdolności kredytowej JST
14.3. Stosowane przez agencje ratingowe metodyki oceny wiarygodności kredytowej jednostek władzy terytorialnej
14.3.1. Ocena środowiska instytucjonalnego
14.3.2. Ocena czynników ryzyka indywidualnego
14.3.3. Ocena czynników ryzyka indywidualnego w zakresie gospodarki finansowej (wyniki finansowe, elastyczność dochodów i wydatków budżetu, płynność, dług, zobowiązania warunkowe)
14.3.4. Ocena czynników ryzyka indywidualnego w zakresie zarządzania finansowego
14.4. Wskaźniki powszechnie wykorzystywane w analizie kondycji finansowej JST w Polsce
14.4.1. Wskaźniki związane z wynikami finansowymi
14.4.2. Wskaźniki inwestowania
14.4.3. Wskaźniki związane z zadłużeniem

15. Przekształcenia w systemie ochrony zdrowia i ich wpływ na zadłużenie JST
15.1. Umiejscowienie długu samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w strukturze długu JST
15.2. Dług SPZOZ - skala problemu
15.3. Artykuł 243 FinPublU a zobowiązania związane z przekształceniami w systemie ochrony zdrowia
15.4. Instrumenty wsparcia samorządu przewidziane w ustawie o działalności leczniczej
15.5. Schemat przekształcenia SPZOZ w spółkę kapitałową
15.6. Analiza przypadku przejęcia zobowiązań SPZOZ w odniesieniu do wskaźnika spłaty zobowiązań
15.7. Program zarządzania zobowiązaniami po zlikwidowanym SPZOZ
15.8. Zobowiązania zlikwidowanego SPZOZ w budżecie i wieloletniej prognozie finansowej, ewidencja i sprawozdawczość

16. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych związana z zaciąganiem i spłatą długu
16.1. Uwagi wprowadzające
16.2. Czyny naruszające dyscyplinę finansów publicznych
16.3. Odpowiedzialność za przekroczenie upoważnień do zaciągania zobowiązań, dokonywania wydatków i kontrolę wstępną
16.4. Niewykonanie zobowiązania przez JST
16.5. Zamówienia publiczne
16.6. Odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości - inwentaryzacja i sprawozdawczość
16.7. Kontrola zarządcza
16.8. Podmiotowy zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

17. Udzielanie zamówień publicznych na usługi kredytu lub pożyczki
17.1. Uwagi
17.2. Wystąpienie przesłanek zaciągnięcia kredytu lub pożyczki. Szacowanie wartości zamówienia
17.3. Nieprawidłowości związane z szacowaniem zamówienia
17.4. Opinia RIO o możliwości spłaty kredytu (pożyczki)
17.5. Wybór trybu udzielenia zamówienia publicznego
17.6. Opis przedmiotu zamówienia
17.7. Zakaz istotnej zmiany umowy
17.8. Zamówienia uzupełniające
17.9. Prawo opcji

18. Inwentaryzacja zobowiązań tworzących dług publiczny
18.1. Podstawy prawne inwentaryzacji
18.2. Terminy inwentaryzacji zobowiązań, szczególne momenty inwentaryzacji
18.3. Metody inwentaryzacji zobowiązań
18.4. Inwentaryzacja zobowiązań stanowiących dług publiczny
18.4.1. Kredyty i pożyczki
18.5. Obligacje
18.6. Poręczenia i gwarancje
18.7. Zobowiązania wymagalne
18.8. Inne zobowiązania stanowiące dług publiczny

19. Analiza sytuacji finansowej JST w oparciu o dane sprawozdawczości budżetowej i finansowej - wolne środki
19.1. Uwagi wprowadzające
19.2. Definicje językowe i normatywne pojęcia wolnych środków
19.2.1. Wolne środki sensu largo
19.2.2. Wolne środki sensu stricte
19.3. Inne koncepcje definiujące wolne środki
19.4. Metody wyliczania wolnych środków
19.4.1. Ustalenia kwoty wolnych środków metodą pasywów
19.4.2. Ustalenia kwoty wolnych środków metodą aktywów i pasywów
19.4.3. Metoda oparta na sprawozdaniu Rb-NDS
19.5. Sprawozdanie Rb-NDS - o nadwyżce/deficycie JST
19.5.1. Reguły sporządzania sprawozdania Rb-NDS w zakresie wartości wykazywanych w pozycji "D" finansowanie

20. Odpowiedzi na pytania
20.1. Zastaw rejestrowy a wskaźniki
20.2. Relacja między uchwałą budżetową a WPF
20.3. Obliczanie wskaźnika spłaty zadłużenia - art. 243 FinPublU
20.4. Zmiany w zakresie limitów wydatków i limitu zobowiązań na przedsięwzięcie ujęte w uchwale w sprawie WPF
20.5. Finansowanie deficytu budżetu przychodami z tytułu spłacanych na rzecz JST pożyczek
20.6. Klasyfikacja wydatków z tytułu odszkodowań za grunty przejęte pod inwestycje drogowe
20.7. Pożyczka dla samorządowego zakładu budżetowego
20.8. Klasyfikacja wpływów do budżetu z tytułu zbycia udziałów w spółce jawnej
20.9. Zaciąganie zobowiązań przez jednostkę budżetową
20.10. Odsetki od kredytu, jako koszty realizowanej inwestycji
20.11. Limity zobowiązań w uchwale budżetowej
20.12. Spełnienie relacji wskazanej w art. 243 FinPublU
20.13. Potrącenie wzajemnych należności
20.14. Zaciąganie zobowiązań przez jednostkę budżetową
20.15. Zaciąganie zobowiązań wieloletnich przez samorządową instytucję kultury
20.16. Zasady zaciągania zobowiązań
20.17. Zasady zaciągania zobowiązań
20.18. Wydatek z tytułu odszkodowania za grunt nabyty z mocy decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
20.19. Limit zobowiązań dłużnych w uchwale budżetowej
20.20. Wyłączenia z ograniczenia wskazanego w art. 243 ust. 1 FinPublU
20.21. Wydatki z tytułu umowy sprzedaży na raty a wskaźnik spłaty zobowiązań określony w art. 243 FinPublU

21. Orzecznictwo RIO i sądów administracyjnych w zakresie zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego
21.1. Uwagi wprowadzające
21.2. Naruszenia prawa związane z przekroczeniem ustawowych wskaźników zadłużenia
21.3. Naruszenia prawa dotyczące prawidłowości kwoty długu wykazywanej przez JST oraz realistyczności prognozy długu, jako elementu WPF
21.4. Naruszenia dotyczące ogólnych zasad zaciągania zobowiązań przez JST (Rozdział FinPublU)
21.5. Naruszenia prawa związane z limitami zobowiązań z tytułu zaciąganych zobowiązań określanymi w uchwałach budżetowych JST (art. 212 ust. 1 pkt 6 FinPublU) oraz z przekroczeniem przez organ wykonawczy upoważnień do zaciągania zobowiązań zawartych w uchwale budżetowej JST (art. 212 ust. 2 pkt 1 FinPublU)
21.6. Naruszenia prawa związane z wymogiem dotyczącym bezwzględnej większości głosów przy podejmowaniu przez organy JST uchwał dotyczących zobowiązań finansowych
21.7. Naruszenia związane z brakiem podstaw prawnych do podjęcia uchwały przez organy JST

22. Instrumenty finansowe niewliczane do długu publicznego (alternatywne sposoby pozyskiwania środków) - obligacje przychodowe
22.1. Uwagi wprowadzające
22.2. Obligacje przychodowe

23. Regulacje prawne w zakresie zaciągania i obsługi przez JST w Polsce - zalety i wady
23.1. Ograniczenia prawne zadłużenia sektora samorządowego w krajach Unii Europejskiej
23.2. Silne i słabe strony regulacji prawnych długu JST w Polsce
23.3. Wady konstrukcji indywidualnego wskaźnika zadłużenia JST
23.4. Rekomendacje w zakresie stworzenia warunków do bezpiecznego zadłużania się JST
23.5. Podsumowanie

484 strony, Format: 16.5x24.0cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.