Gospodarowanie nieruchomościami w jednostkach sektora finansów publicznych
Praktyczne wskazówki, pomocne przy podejmowaniu często trudnych
i kontrowersyjnych decyzji w zakresie gospodarowania mieniem publicznym
Gospodarowanie nieruchomościami to pojęcie, które od
czasu transformacji politycznej i gospodarczej z końca lat osiemdziesiątych
i początku lat dziewięćdziesiątych XX w. w Polsce nabierają coraz
większego znaczenia i podlegają zarówno teoretycznym, jak i praktycznym
przeobrażeniom. Pierwszy raz w kontekście rynkowym odniesiono się do tych pojęć
w ustawie z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U.
z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), regulując jednocześnie
w jej treści zasady i przepisy prawa, w oparciu o które
to gospodarowanie jest właściwe i zgodne również z zasadami
współżycia społecznego.
O ile gospodarowanie nieruchomością stanowiącą
własność prywatną z założenia podlegać powinno tylko gospodarce wolnorynkowej
i ulegać wpływom i relacjom płynącym z aktualnej sytuacji ekonomicznej,
a w efekcie stanowić jedynie źródło przychodu, o tyle celem
gospodarowania nieruchomościami publicznymi obok najważniejszego celu – uzyskania
przychodu – powinno być również uwzględnianie interesu lokalnych społeczności.
Z uwagi na nierozłączność tych elementów
i bezwzględne ich połączenie w przypadku gospodarowania mieniem publicznym,
w tym publicznym zasobem nieruchomości, nie od dziś kwestie te powodują spore
trudności. Bo jak z jednej strony traktować zasób publiczny jako źródło
przychodu i wpływów, i tym samym jako istotny element składowy budżetu tych
organów, z drugiej zaś kierować się dobrem i względami społecznymi, które
z definicji często wymagają niejednokrotnie decyzji o zaniechaniu bądź
odstąpieniu od procedur zagwarantowanych przepisami prawa?
W niniejszej publikacji przedstawiono praktyczne
wskazówki, pomocne przy podejmowaniu często trudnych i kontrowersyjnych decyzji
w zakresie gospodarowania mieniem publicznym.
Wprowadzenie
Notki biograficzne
Wykaz skrótów
1. Cywilnoprawne prawne formy gospodarowania nieruchomościami JST Anna
Zołotar
1.1. Uwagi wstępne
1.2. Cywilnoprawne formy gospodarowania nieruchomościami samorządowymi
1.3. Sprzedaż
1.3.1. Procedura sprzedaży nieruchomości JST
1.4. Użytkowanie wieczyste
1.4.1. Treść umowy
1.4.2. Procedura oddawania nieruchomości w użytkowanie wieczyste
1.5. Darowizna
1.6. Zamiana
1.6.1. Zamiana w świetle przepisów GospNierU
1.6.2. Tryb zawarcia umowy
1.7. Nieruchomość jako aport do spółki
1.8. Prawne formy korzystania z nieruchomości (najem, dzierżawa, użyczenie,
użytkowanie)
1.8.1. Najem, dzierżawa, użyczenie i użytkowanie w świetle KC
1.8.2. Najem, dzierżawa, użyczenie i użytkowanie w GospNierU
1.9. Inne prawne formy gospodarowania nieruchomościami JST
1.9.1. Ograniczone prawa rzeczowe
1.9.2. Przekazywanie nieruchomości w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego
1.9.3. Wyposażenie w nieruchomości samorządowych osób prawnych i jednostek
organizacyjnych bez osobowości prawnej
1.9.4. Wyposażenie fundacji
1.9.5. Zrzeczenie
1.9.6. Inne prawne formy gospodarowania nieruchomościami JST
1.10. Nieruchomości wpisane do rejestru zabytków
2. Administracyjnoprawne formy obrotu nieruchomościami skarbowymi i
samorządowymi Katarzyna Zagrodnik
2.1. Wstęp
2.2. Rodzaje administracyjnoprawnych form obrotu nieruchomościami skarbowymi i
samorządowymi
2.2.1. Oddawanie w trwały zarząd
2.2.2. Podziały nieruchomości
2.2.3. Scalenie i podział nieruchomości
2.2.4. Wywłaszczenie nieruchomości
2.2.5. Zwrot wywłaszczonych nieruchomości
3. Prawo pierwokupu, odkupu, wykupu i pierwszeństwo Jerzy Krawiec,
Dariusz Pęchorzewski
3.1. Wstęp
3.2. Prawo pierwokupu
3.3. Prawo odkupu
3.4. Prawo wykupu
3.5. Prawo pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości
3.6. Orzecznictwo
4. Dochody JST związane z gospodarowaniem nieruchomościami Rafał
Trykozko
5. Nieprawidłowości w gospodarowaniu nieruchomościami w świetle orzecznictwa
RIO, orzeczeń GKO i orzeczeń sądowych
Urszula Głod-van de Sanden
5.1. Orzecznictwo sądów w zakresie kompetencji organów jednostek samorządu
terytorialnego w zakresie zarządzania mieniem
5.2. Orzecznictwo sądów z zakresu gospodarowania nieruchomościami gminnymi
5.3. Orzecznictwo organów nadzoru z zakresu opłaty planistycznej i adiacenckiej
5.4. Orzecznictwo GKO w zakresie ustalania i realizacji dochodów z mienia jednostek
samorządu terytorialnego oraz odpowiedzialności za nieprawidłowe gospodarowanie
należnościami
6. Gospodarowanie nieruchomościami a skuteczny system kontroli zarządczej Urszula
Głod-van de Sanden
6.1. Pojęcie i zakres kontroli zarządczej
6.2. Kontrola zarządcza według standardów określonych przez Ministra Finansów
6.3. Skuteczny system kontroli zarządczej w gospodarowaniu nieruchomościami
6.3.1. Zarządzanie mieniem komunalnym
6.3.2. Wycena nieruchomości
6.3.3. Zarządzanie nieruchomościami
6.3.4. Identyfikacja ryzyka
6.3.5. Procedury kontroli
6.3.6. Dochody z gospodarowania mieniem
6.3.7. Ocena systemu kontroli zarządczej
6.3.8. Audyt wewnętrzny
6.3.9. Podsumowanie
7. Kształtowanie ładu przestrzennego na terenach jednostek samorządu
terytorialnego Jerzy Krawiec
7.1. Wprowadzenie
7.2. Polityka przestrzenna a zadania własne jednostek samorządu terytorialnego
7.3. Akty prawa miejscowego
7.4. Zasady prawa zagospodarowania przestrzennego
7.5. Skutki finansowe
7.5.1. Koszty opracowań planistycznych
7.5.2. Obciążenia publicznoprawne
7.5.3. Opłata (renta) planistyczna jako danina publiczna
7.5.4. Roszczenia odszkodowawcze
7.6. Zagwarantowanie "ładu przestrzennego" w sytuacji braku planu miejscowego
7.7. Akt administracyjny - decyzja administracyjna
7.8. Wytyczne, definicja i orzeczenia
8. Zaspokajanie podstawowych potrzeb zbiorowości lokalnych a gospodarka
nieruchomościami publicznymi w inwestycjach celu publicznego
Jerzy Krawiec
8.1. Wstęp
8.2. Zakres i podstawy prawne świadczenia usług powszechnie dostępnych oraz wsparcie
inicjatyw społecznych w działalności jednostek finansów publicznych
8.3. Prawo do dysponowania nieruchomością w realizacji inwestycji celu publicznego oraz
źródła ich finansowego wsparcia
8.4. Orzeczenia
9. Odpowiedzialność organów administracji publicznej za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych w procesie gospodarowania nieruchomościami publicznymi
Jerzy Krawiec
9.1. Wprowadzenie
9.2. Działania i zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem
prawa, zagrożone karą za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
9.3. Przedawnienie oraz zatarcie ukarania, orzecznictwo sądowo-administracyjne
9.4. Orzecznictwo
10. Gospodarowanie zasobem nieruchomości Skarbu Państwa i JST a pomoc publiczna Dariusz
Pęchorzewski
10.1. Wprowadzenie
10.2. Orzecznictwo
11. Sporządzanie operatów szacunkowych na potrzeby gospodarowania
nieruchomościami publicznymi Dariusz Pęchorzewski
11.1. Wprowadzenie
11.2. Orzecznictwo dodatkowe
12. Wywłaszczenia, zwroty i roszczenia w kontekście wydatków i wpływów do
budżetu JST Dariusz Pęchorzewski
12.1. Wprowadzenie
12.2. Orzecznictwo dodatkowe
330 stron, Format: 16.5x23.8cm, oprawa miękka
