Giełda to miejsce zetknięcia się sił popytu i podaży na papiery wartościowe.
Często jednak zapominamy, że giełda to także miejsce zetknięcia się sił popytu i
podaży na informacje o spółkach, których papiery wartościowe są przedmiotem
transakcji kupna/sprzedaży. Informacje te są niezbędne do ograniczania ryzyka
inwestycyjnego, jakie ponoszą uczestnicy rynku kapitałowego. Celem, który Autor sobie
postawił, była przede wszystkim analiza stanu aktualnego w zakresie ujawniania
informacji przez spółki giełdowe w Polsce. Na podkreślenie zasługuje fakt,
że problematyka ta została zobrazowana rozwiązaniami stosowanymi w takich
krajach, jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja czy Niemcy. W opracowaniu
podkreślono rolę i znaczenie rachunkowości w dostarczaniu informacji o spółkach
giełdowych. W części obrazującej wyniki badań empirycznych, Czytelnik ma możliwość
zapoznania się z kilkudziesięcioma przypadkami polskich spółek giełdowych, które w
ciągu ostatnich kilku lat miały problemy lub dopuściły się nieprawidłowości w
zakresie ujawniania informacji. Efektem przeprowadzonych badań są wnioski, w
których Autor zawarł propozycje zmian regulacji prawnych określających zakres
ujawniania informacji przez spółki giełdowe w Polsce.
Mariusz Andrzejewski jest absolwentem Akademii Ekonomicznej w
Krakowie, specjalność: rachunkowość, a także absolwentem Akademii Górniczo-Hutniczej
w Krakowie, gdzie ukończył dwa fakultety: automatykę i robotykę oraz informatykę.
Obecnie pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Rachunkowości Finansowej w AE w
Krakowie oraz jako asystent w Katedrze Zarządzania Finansami Wydziału Zarządzania AGH.
Jest też członkiem Zarządu Oddziału Terenowego w Krakowie Stowarzyszenia Księgowych w
Polsce. Swoje zainteresowania naukowe Autor koncentruje wokół problematyki związanej z
informacyjną funkcją rachunkowości.
Treść książki została przedstawiona w pięciu rozdziałach. W rozdziale
pierwszym dokonano podziału informacji ujawnianych przez spółki giełdowe na te,
których źródłem jest system rachunkowości danego przedsiębiorstwa i pozostałe.
Podział ten był podstawą do określenia zmian w zakresie ujawniania informacji, jakie
zostały zaproponowane w ostatnim rozdziale pracy.
W rozdziale drugim przedstawiono charakterystykę dwóch najważniejszych
modeli rachunkowości - anglosaskiego i kontynentalnego, jako tych, których znajomość
należy uznać za najbardziej przydatną w poszukiwaniu nowych rozwiązań dla polskiego
systemu rachunkowości. Rozważając model anglosaski wybrano USA oraz Wielką
Brytanię. Stany Zjednoczone mają najwyżej rozwinięty rynek kapitałowy świata oraz
dostosowany do niego najszerszy zakres ujawniania informacji przez spółki giełdowe.
Jednocześnie informacje te oceniane są jako najbardziej wiarygodne w świecie.
Przygotowywane są według zasad ustalanych przez prywatną instytucję - Radę ds.
Standardów Rachunkowości Finansowej (Financial Accounting Standard Board - FASB). Rada
ta cieszy się pełną akceptacją Komisji Papierów Wartościowych (Securities and
Exchange Comission - SEC), która w rzadkich przypadkach zgłasza sprzeciw wobec
proponowanych standardów przez FASB.
Podobnie jak w przypadku USA, także wybór Wielkiej Brytanii do badań nie był
przypadkowy. W Europie właśnie ten kraj ma najwyżej rozwinięty rynek kapitałowy, a
proces ustalania standardów rachunkowości podobny jest do tego, jaki stosowany jest w
USA. London Stock Exchange jest największą giełdą w Europie. Oznacza to, że jeden i
drugi kraj należą do liderów światowych jeżeli chodzi o rynek kapitałowy, stąd
czerpanie wzorców ze stosowanych tam rozwiązań także w przypadku zakresu ujawniania
informacji przez spółki giełdowe jest uzasadnione.
Wybór Francji do badań był zdeterminowany tym, że w trakcie odradzania się
polskiego rynku kapitałowego na początku lat 90. minionego stulecia skorzystano z pomocy
przedstawicieli właśnie giełdy paryskiej. Położenie geograficzne i sposób
stanowienia zasad rachunkowości jest przyczyną, dla której wśród omawianych krajów
nie mogło zabraknąć rozwiązań stosowanych przez naszych zachodnich sąsiadów,
Niemców.
W rozdziale drugim omówiono także struktury rocznych raportów spółek
giełdowych z wyżej wymienionych krajów. Analiza tych sprawozdań stanowi
podstawę porównań sprawozdań finansowych polskich spółek giełdowych z tymi, które
działają w krajach o najwyżej rozwiniętych rynkach kapitałowych.
Rozdziały pierwszy i drugi stanowiły tło dla przedstawienia charakterystyki
polskiego rynku kapitałowego w rozdziale trzecim. Zawiera on omówienie
struktury tego rynku oraz instytucji tworzących go. Szczególny nacisk położono w nim
na spółki giełdowe, a zwłaszcza na akty prawne, które mają największy wpływ na
zakres ujawniania informacji przez spółki notowane na GPW: - ustawę - Kodeks spółek
handlowych z 15 września 2000 r., - ustawę o rachunkowości z 29 września 1994 r. oraz
jej nowelizację z 9 listopada 2000 r., - ustawę - Prawo o publicznym obrocie papierami
wartościowymi z 21 sierpnia 1997 r. wraz z jej nowelizacją z 8 grudnia 2000 r.
Czwarty rozdział poświęcono przedstawieniu badań empirycznych obejmujących
lata 1998-2001. Ich przedmiotem były nieprawidłowości i trudności w
funkcjonowaniu rynku kapitałowego w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem tych
problemów, które wymagają możliwie najszybszych zmian.
Rozdział piąty zawiera próbę wskazania kierunków modyfikacji wymagań w
zakresie ujawniania informacji przez spółki giełdowe w Polsce.
Przygotowanie rozprawy wymagało: analizy prawnej regulacji określających zasady
ujawniania informacji przez spółki giełdowe, monitoringu polskiego rynku kapitałowego
pod kątem uchybień i nieprawidłowości jakich dopuszczają się podmioty notowane na
GPW w Warszawie, oraz wykorzystania następujących metod badawczych: metody dedukcji,
wywiadu bezpośredniego, metody analizy przypadków, metody porównań.
Biorąc pod uwagę tempo zmian zachodzących we współczesnym świecie, autor ma
świadomość, że przyniosą one nowe zmiany i nowe wyzwania. Dotyczyć to będzie także
zakresu ujawniania informacji przez spółki giełdowe. W przyszłości autor zamierza
kontynuować podjęte badania, ze szczególnym zwróceniem uwagi na znaczenie dla Polski
decyzji podjętej na szczycie Unii Europejskiej w marcu 2001 r. w sprawie powołania do
2003 roku Europejskiej Komisji Papierów Wartościowych oraz utworzenia do 2005 roku
wspólnego europejskiego rynku kapitałowego.
193 strony, miękka oprawa