"Czym tak naprawdę jest kreatywna księgowość a czym fałszowanie
sprawozdań finansowych? Jakie są przyczyny tych zjawisk, czy i jak należy im
zapobiegać? Odpowiedź na te pytania, a także przykłady najgłośniejszych nadużyć w
sprawozdawczości finansowej ostatnich lat, znaleźć można w książce Kreatywna
księgowość a fałszowanie sprawozdań księgowych. Przyczyny, przykłady, zapobieganie.
Szeroko omówiono w niej także problematykę publicznego nadzoru nad sprawozdaniami
finansowymi. Ponadto książka zawiera analizę nowej Ósmej Dyrektywy UE w sprawie
badania sprawozdań finansowych ze szczególnym uwzględnieniem jej wpływu na wykonywanie
badań ustawowych. Warto zapoznać się z jej treścią".
Prof. dr hab. Aldona Kamela-Sowińska, profesor w Katedrze Rachunkowości
Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Rektor Wyższej Szkoły Handlu i Rachunkowości w
Poznaniu
Piotr Gut jest doktorem nauk ekonomicznych, absolwentem Wydziału
Zarządzania Akademii Ekonomicznej w Poznaniu oraz studiów doktoranckich w Katedrze
Rachunkowości tejże uczelni. Zawodowo zajmuje się praktyką stosowania prawa
podatkowego i bilansowego. Jest wykładowcą w Wyższej Szkole Handlu i Rachunkowości w
Poznaniu, autorem licznych publikacji z dziedziny rachunkowości i podatków.
Spis treści
Wprowadzenie
Przedmowa
Wykaz skrótów ?
Rozdział l. Kreatywna i agresywna księgowość
1.1. Geneza kreatywnej księgowości (rachunkowości)
1.2. Definicje pojęć: "kreatywna" i "agresywna księgowość
(rachunkowość)"
1.3. Źródła i przesłanki agresywnej księgowości i rachunkowości w teorii
przedsiębiorstwa
1.3.1. Krytyka tradycyjnej teorii przedsiębiorstwa
1.3.2. Teoria agencji
1.3.3. Menedżerskie teorie przedsiębiorstwa
1.4. Standardy rachunkowości i polityka rachunkowości a kreatywna księgowość
1.4.1. Standardy i zasady rachunkowości
1.4.2. Polityka rachunkowości a kreatywna księgowość
1.5. Odpowiedzialność za rzetelność sprawozdań finansowych w Polsce
1.5.1. Odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości i jakość sprawozdań finansowych
1.5.1.1. Odpowiedzialność na podstawie ustawy o rachunkowości
1.5.1.2. Odpowiedzialność na podstawie Kodeksu karnego
1.5.1.3. Odpowiedzialność karna skarbowa
1.5.2. Odpowiedzialność za badanie sprawozdania finansowego
1.6. Podsumowanie
Rozdział 2. Przykłady agresywnej księgowości
2.1. Agresywna księgowość a zasady rachunkowości
2.2. Fałszowanie sprawozdań finansowych w Polsce i za granicą - wybrane przykłady
2.2.l. Agresywna rachunkowość w Stanach Zjednoczonych
2.2.2. Agresywna rachunkowość w europejskich spółkach publicznych
2.2.3. Dyskusyjne praktyki księgowe w wybranych spółkach publicznych notowanych na
Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
2.4. Podsumowanie
Rozdział 3. System zapobiegania i wykrywania nieprawidłowości księgowych
3.1. System kontroli i nadzoru nad rachunkowością
3.2. Kontrola wewnętrzna
3.2.l. Pojęcie systemu kontroli wewnętrznej
3.2.2. Środowisko kontroli wewnętrznej
3.2.2.1. Struktura organizacyjna
3.2.2.2. Nadzór kierownictwa
3.2.2.3. Wykształcenie i doświadczenie zawodowe kadry pracowniczej
3.3. Audyt wewnętrzny
3.3.1. Istota i zadania audytu wewnętrznego
3.3.2. Miejsce audytu wewnętrznego w strukturze organizacyjnej
3.4. Audyt zewnętrzny
3.4.l. Potrzeba i przedmiot badania sprawozdań finansowych
3.4.2. Istota i cel badania sprawozdań finansowych
3.4.3. Etapy badania sprawozdań finansowych
3.4.4. Opinia i raport z badania sprawozdania finansowego
3.4.5. Odpowiedzialność biegłego rewidenta za wykrywanie oszustw w sprawozdaniach
finansowych. Przyszłość rewizji finansowej
3.5. Analiza możliwości poprawy funkcjonującego powszechnie systemu kontroli i nadzoru
nad rachunkowością
3.5.1. Analiza możliwości poprawy kontroli wewnętrznej
3.5.2. Analiza możliwości poprawy audytu wewnętrznego
3.5.3. Analiza możliwości poprawy niezależnej, zewnętrznej rewizji finansowej
3.5.3.1. Zmiany w procedurach i standardach badania sprawozdań finansowych
3.5.3.2. Rzeczywiste możliwości i uprawnienia audytora
3.5.3.3. Niezależność i odpowiedzialność audytora
3.5.3.4. Zakres podmiotowy badania sprawozdań finansowych
3.5.4. Czynnikludzki
3.6. Podsumowanie propozycji zmian w systemie nadzoru i kontroli nad rachunkowością
Rozdział 4. Nowe instytucje kontroli i nadzoru
4.1. Kontrola wzajemna w ramach (peer revision) samorządu zawodowego biegłych
rewidentów na przykładzie rozwiązań niemieckich i polskich
4.1.1. Istota wzajemnej kontroli w Niemczech
4.1.2. Kontrola wzajemna w Polsce
4.1.3. Ocena skuteczności wzajemnej kontroli sprawozdań finansowych
4.1.4. Propozycje poprawy skuteczności nadzoru i kontroli nad sprawozdaniami finansowymi
w Niemczech
4.2. Funkcjonowanie Zespołu ds. Przeglądu Sprawozdań Finansowych (Financial Reporting
Review Panel) w Wielkiej Brytanii
4.2.1. Zespół ds. Przeglądu Sprawozdawczości Finansowej (Financial Reporting Review
Panel) jako część Financial Reporting Council
4.2.2. Cele FRRP
4.2.3. Formalne kompetencje w zakresie sprawozdań finansowych
4.2.4. Zakres podmiotowy działalności FRRP
4.2.5. Postępowanie w sprawach związanych z jakością sprawozdań finansowych
4.3. Rada Nadzoru nad Rachunkowością Spółek Publicznych (Public Company Accounting
Oversight Board) jako element reformy rachunkowości spółek publicznych w USA
4.3.1. Rada Nadzoru nad Rachunkowością Spółek Publicznych i jej kompetencje
4.3.2. Zmiany w funkcjonowaniu firm audytorskich wprowadzone przez Sarbanes-Oxley Act
4.3.3. Odpowiedzialność kierownictwa spółek publicznych za sprawozdawczość
finansową i ujawniane informacje
4.3.4. Efektywność reformy rachunkowości spółek publicznych w USA
4.4. Ocena poszczególnych koncepcji organizacyjno-prawnych publicznych instytucji
kontroli i nadzoru nad sprawozdaniami finansowymi i audytem
4.5. Podsumowanie
Rozdział 5. Przyszłość kontroli i nadzoru nad sprawozdaniami finansowymi i
ich badaniem w Polsce i Europie
5.1. Nowa VIII Dyrektywa w sprawie badania sprawozdań finansowych
5.1.1. Standardy rewizji finansowej
5.1.2. Etyka zawodowa
5.1.3. Rozróżnienie pojęć "biegły rewident", "firma audytorska" i
"sieć"
5.1.4. Rejestracja biegłych rewidentów i możliwość świadczenia usług w innych
państwach Unii Europejskiej
5.1.5. Badanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych
5.1.6. Świadczenie usług audytorskich i doradczych a niezależność biegłego rewidenta
5.1.7. Powoływanie audytora, ochrona przed bezzasadnym odwołaniem i obowiązkowa rotacja
5.1.8. System zapewniania jakości
5.1.9. Publiczny nadzór
5.1.10. Specjalne wymogi odnośnie do podmiotów o szczególnym znaczeniu publicznym
5.2. Analiza możliwości powołania do życia publicznej instytucji nadzoru i kontroli
nad sprawozdaniami finansowymi oraz audytem w warunkach polskich
5.2.1. Prewencyjna rola nadzoru publicznego
5.2.2. Polski model publicznego nadzoru
5.2.3. Podmioty publicznego zainteresowania
5.2.4. Źródła finansowania publicznego nadzoru a ekonomiczna zasadność jego
funkcjonowania
5.2.5. Nowe możliwości dla firm audytorskich
5.2.6. Obowiązek implementacji dyrektywy
5.3. Założenia koncepcyjne funkcjonowania publicznej instytucji kontroli i nadzoru nad
sprawozdaniami finansowymi i ich badaniem w warunkach polskich 5.3.1. Misja i zadania Rady
Kontroli Sprawozdań Finansowych i ich Badania
5.3.2. Uprawnienia członków Rady oraz pracowników komórek organizacyjnych i terenowych
oddziałów
5.3.3. Działania kontrolne
5.3.4. Organizacja Rady
5.4. Podsumowanie
Indeks rzeczowy
291 stron, miękka oprawa