Dostępne jest nowe wydanie tej publikacji:
Działalność ludzka podlega różnego rodzaju ocenom, które powinny być obiektywne,
a więc i oparte na obiektywnych przesłankach. W działalności o charakterze
gospodarczym występują zjawiska opisywane językiem cyfr. Dziedziną, która umożliwia
skwantyfikowanie operacji gospodarczych jest rachunkowość finansowa.
Rachunkowość jest systemem informacyjno-kontrolnym występującym w różnego rodzaju
jednostkach, w tym i podmiotach gospodarczych. Celem tego systemu jest odzwierciedlenie
procesu reprodukcji kapitału własnego (głównie założycielskiego, wnoszonego przy
rozpoczynaniu działalności gospodarczej). Działanie tego systemu informacyjnego polega
na systematycznym i ciągłym obserwowaniu, gromadzeniu, pomiarze, przetwarzaniu oraz
archiwowaniu danych, co pozwala na dostarczanie informacji dla potrzeb zarządzania.
Przedmiotem zainteresowania rachunkowości finansowej są aktywa i pasywa oraz związki
między nimi zachodzące w postaci przepływów wielkości strumieniowych (kosztów,
przychodów, strat, zysków). Stosownie do powyższego występuje różnorodne pole
strukturalne pojęć, które pozwala na wyróżnienie różnego rodzaju odmian
rachunkowości.
Przedmiotem zainteresowania niniejszego opracowania jest rachunkowość
rzeczowych aktywów obrotowych w części dotyczącej materiałów i towarów. Z
punktu widzenia materiałów i towarów ważne znaczenie należy przypisać pojęciu
"aktywa". Wg ustawy o rachunkowości aktywa to kontrolowane przez jednostkę
zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych
zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
W tym określeniu występują 4 atrybuty pojęcia "aktywu", tj.:
1) kontrola przez jednostkę zasobu majątkowego nie tylko w sensie własnościowym,
ale i w takim, że jednostka ponosi ryzyko i uzyskuje korzyści z dysponowania tym
zasobem,
2) wiarygodnie określona wartość zasobu,
3) zaistnienie zasobu w wyniku zaszłych operacji gospodarczych,
4) spowodowanie w przyszłości wpływu do jednostki korzyści ekonomicznych w wyniku
posiadania zasobu.
Tak więc na materiały i towary należy spoglądać obecnie poprzez pryzmat
powyższych atrybutów. Ustawa o rachunkowości precyzuje jeszcze bardziej omawiane
pojęcia, gdyż zalicza je do rzeczowych aktywów obrotowych. Można więc powiedzieć,
że materiały i towary są to kontrolowane przez jednostkę obrotowe zasoby majątkowe o
charakterze rzeczowym, o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych
zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
Powyższe sformułowanie jest z natury rzeczy bardzo ogólne i dla bliższej
charakterystyki materiałów i towarów dalece niewystarczające.
W pierwszej części książki przedstawiono więc potrzebne elementy do właściwego
scharakteryzowania materiałów i towarów oraz ich zagospodarowania (rozdziały l, 2, 3).
W rozdziale 4 omówiono dokumentację obrotu materiałowo-towarowego w aspekcie
zarówno rachunkowym, jak i podatkowym.
Rozdział 5 traktuje o bieżącej i bilansowej wycenie materiałów i towarów.
W rozdziałach 6 i 7 zobrazowano organizację ewidencji materiałów i towarów, w tym
i ich sposoby inwentaryzacji.
Rozdziały 8 i 9 są poświęcone szczegółowej prezentacji ewidencji materiałów i
towarów. Na końcu opracowania umieszczono pytania i zadania do samodzielnego
przerobienia. Ich rozwiązania przebiegają w analogiczny do przedstawionych w
podręczniku sposób. Stąd też przy ich rozwiązywaniu należy nawiązywać do ćwiczeń
z odpowiednich rozdziałów książki.
Książka jest przeznaczona dla służb księgowo-finansowych różnych podmiotów
gospodarczych, słuchaczy różnych kursów o tematyce księgowej, studentów związanych
z rachunkowością oraz dla wszystkich osób zainteresowanych rozliczaniem materiałów i
towarów.
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
Rozdział l. ZNACZENIE MATERIAŁÓW I TOWARÓW W DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1.1 Określenie i rodzaje materiałów
1.2 Określenie i rodzaje towarów
1.3 Zapasy materiałów i towarów a ruch okrężny aktywów obrotowych
1.4 Pytania testowe
Rozdział 2. GOSPODARKA MATERIAŁOWA W PRZEDSIĘBIORSTWIE
2.1 Zasady gospodarki materiałowej
2.2 Pytania testowe
Rozdział 3. CHARAKTERYSTYKA OBROTU TOWAROWEGO
3.1 Formy obrotu towarowego
3.2 Ceny i marże w obrocie towarowym
3.3 Specjalne problemy obrotu towarowego
3.3.1 Reklamacje towarowe
3.3.2 Przerób handlowy
3.3.3 Opakowania wysyłkowe
3.3.4 Przerób gastronomiczny
3.3.5 Obrót wewnątrzwspólnotowy
3.3.6 Eksport oraz import w systemie VAT
3.4 Pytania testowe
Rozdział 4. DOKUMENTACJA OBROTU MATERIAŁOWEGO I TOWAROWEGO
4.1 Rodzaje dokumentacji
4.2 Dokumenty prawno-księgowe
4.3 Urządzenia ewidencyjne
4.4 Ogólna charakterystyka dowodów księgowych
4.5 Dowody obrotu materiałowego oraz ich obieg
4.6 Dowody obrotu towarowego oraz ich obieg
4.7 Specyficzne dokumenty w systemie podatkowym VAT
4.7.1 Dokumenty finansowe
4.7.1.1 Obowiązek wystawiania faktur VAT
4.7.1.2 Podmioty wystawiające pierwotne faktury VAT
4.7.1.3 Elementy faktur VAT
4.7.1.4 Faktury korygujące
4.7.1.5 Duplikaty
4.7.1.6 Dowody (faktury) specyficzne
4.7.1.7 Noty korygujące
4.7.1.8 Rachunki
4.7.1.9 Faktury wewnętrzne
4.7.2 Dokumenty statystyczne
4.7.3 Dokumenty podatkowe
4.8 Dowody księgowe a stosowanie kas rejestrujących
4.9 Archiwowanie dowodów księgowych obrotu materiałowo-towarowego
4.10 Pytania testowe
Rozdział 5. WYCENA MATERIAŁÓW I TOWARÓW
5.1 Ogólne zasady wyceny materiałów i towarów
5.2 Wycena przychodów materiałów
5.3 Wycena rozchodu materiałów
5.4 Wycena towarów
5.5 Wycena niedoborów i nadwyżek materiałów i towarów
5.6 Wycena bilansowa materiałów i towarów
5.7 Pytania testowe
Rozdział 6. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ORGANIZACJI EWIDENCJI MATERIAŁÓW I TOWARÓW
Rozdział 7. INWENTARYZACJA MATERIAŁÓW I TOWARÓW
7.1 Zasady przeprowadzania inwentaryzacji
7.2 Pytania testowe
Rozdział 8. EWIDENCJA MATERIAŁÓW
8.1 Charakterystyka ogólna kont obrotu materiałowego
8.2 Rozliczenie zakupu materiałów
8.3 Ewidencja nabycia materiałów spoza terytorium kraju
8.3.1 Wewnątrzwspólnotowe nabycie materiałów
8.3.2 Import materiałów
8.4 Ewidencja przychodów i rozchodów materiałów
8.4.1 Ewidencja przychodów i rozchodów na koncie 311 - "Materiały na
składzie"
8.4.2 Ewidencja materiałów na koncie 318 "Materiały poza przedsiębiorstwem"
8.4.3 Materiały w przerobie
8.4.4. Zapasy obce w przedsiębiorstwie
8.5 Ewidencja sprzedaży materiałów
8.5.1. Określenie przychodów wg ustawy o rachunkowości
8.5.2. Rozliczenie sprzedaży materiałów
8.6 Ewidencja niedoborów i nadwyżek materiałów
8.7 Ewidencja odpisów aktualizujących wartość materiałów
8.8 Pytania testowe
Rozdział 9. EWIDENCJA TOWARÓW
9.1 Charakterystyka ogólna kont obrotu towarowego
9.2 Ewidencja zakupu i sprzedaży towarów w handlu hurtowym w kraju
9.3 Ewidencja nabycia towarów spoza terytorium kraju
9.3.1 Ewidencja wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów
9.3.2 Ewidencja zakupu i sprzedaży towarów importowanych
9.4 Ewidencja sprzedaży towarów poza terytorium kraju
9.4.1 Ewidencja wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT)
9.4.2 Eksport towarów
9.5 Ewidencja towarów w handlu detalicznym
9.6 Ewidencja towarów w obrocie tranzytowym
9.7 Ewidencja obrotu komisowego
9.7.1 Sprzedaż komisowa na zlecenie osób prywatnych
9.7.2 Sprzedaż komisowa na zlecenie jednostek gospodarczych
9.8 Ewidencja obrotu barterowego
9.9 Ewidencja reklamacji towarów
9.10 Ewidencja niedoborów i nadwyżek towarów w handlu detalicznym
9.11 Ewidencja przerobu handlowego
9.12 Ewidencja przerobu gastronomicznego
9.13 Ewidencja opakowań
9.14 Ewidencja ulgi w podatku VAT z tytułu wprowadzenia kasy rejestrującej
9.15 Pytania testowe
Pytania i zadania do samodzielnego rozwiązania
Klucz do rozwiązania pytań testowych
Literatura
Wykaz kont wykorzystanych w opracowaniu
Wykaz schematów zamieszczonych w opracowaniu
Wykaz przykładów zamieszczonych w opracowaniu
Wykaz wzorów dokumentów zamieszczonych w opracowaniu
289 stron, B5, miękka oprawa