Eigen-Sinn
Życie codzienne, podmiotowość i sprawowanie władzy w XX wieku
Na początku było pytanie o to, dlaczego w 1933 roku władzę przejęli w Niemczech
naziści i dlaczego nazistowska polityka spotkała się z tak dużym przyzwoleniem
społecznym. Jak pokazują zebrane w tym tomie teksty, mechanizmy pozyskiwania,
stabilizowania i kontestowania władzy można zrozumieć jedynie dzięki analizie
codziennych praktyk wykonywanych w danym hic et nunc. Władza nie jest mianowicie ani
abstrakcyjną siłą, ani wytworem charyzmatycznego przywódcy, lecz splotem relacji
istniejących między rządzącymi i rządzonymi. O ile polityka rządzących daje się
dość łatwo zrekonstruować, o tyle działania, zachowania i postawy rządzonych trudno
uchwycić za pomocą tradycyjnych narzędzi badawczych. Eigen-Sinn, czyli samo-wola, to
koncepcja, która pozwala dostrzec i wyjaśnić szerokie spektrum praktyk społecznych, za
pomocą których ludzie przyswajają sobie dane okoliczności. Ten stworzony przez Alfa Lüdtkego
i spopularyzowany przez Thomasa Lindenbergera termin jest znakiem firmowym
(zachodnio)niemieckiej historii życia codziennego, i zarazem jedną z najbardziej
innowacyjnych koncepcji europejskiej historiografii ostatnich lat. Zamieszczone w tym
tomie teksty Lüdtkego i Lindenbergera oraz innych autorów pokazują, dlaczego
analizując historyczny szczegół, nie można tracić z oczu społecznego ogółu.
Thomas Lindenberger, Alf Lüdtke, Eigen-Sinn: praktyki społeczne i sprawowanie
władzy. Wprowadzenie . 7
CZĘŚĆ PIERWSZA KONFIGURACJE SPOŁECZNE WOKÓŁ FASZYZMU: PRACA JAKOŚCIOWA,
DOŚWIADCZENIA BIOGRAFICZNE I NOWE ROZUMIENIE POLITYCZNOŚCI
Alf Lüdtke, Władza jako praktyka społeczna [1991] 49
Alf Lüdtke, Pieniądze, przerwy i przytyki. Samo-wola i polityka niemieckich robotników
fabrycznych u progu XX wieku [1993] . 103
Alf Lüdtke, Co się stało z „czerwonym żarem”? Robotnicze doświadczenia i
niemiecki faszyzm [1989] 141
Alf Lüdtke, Historia i samo-wola [1994] 207
Heiko Arndt, „Stan permanentnej walki”. Codzienność i narodowy socjalizm w Bad Münder
[2014] . 229
Alf Lüdtke, Pisanie czasu – używanie przestrzeni. Notatnik robotnika z zakładów
Kruppa (przykład z lat 1920.) [2013] 259
CZĘŚĆ DRUGA WŁADZA W DYKTATURZE SOCJALISTYCZNEJ: STRATEGIE AKCEPTOWANIA,
PRZYSWAJANIA I UNIKANIA
Alf Lüdtke, „Przodownicy pracy” i codzienny mozół. O apatycznej lojalności
robotników przemysłowych w NRD [1994] 277
Thomas Lindenberger, Tezy o społecznej historii dyktatury komunistycznej [2015] . 311
Dagmar Langenhann, „Trzymaj się z dala od komunistów! Im się nie chce pracować!”.
Kolektywizacja rolnictwa i chłopska samo-wola na przykładzie dolnołużyckich wsi w
latach 1950. i 1960. [1999] . 327
Thomas Lindenberger, Posterunkowy jako rolnik. Rola Niemieckiej Policji Ludowej w
kolektywizacji rolnictwa [1999] . 395
Patrice G. Poutrus, „…na polityce to ja kur nie wyhoduję”. Kombinat Tuczu Przemysłowego
we wspomnieniach pani Knut [1999] . 451
Thomas Reichel, „Jugosłowiańskie porządki”? Brygady pracy socjalistycznej i afera
wokół „syndykalizmu” (1959-1962) [1999] 493
Annegret Schüle, „Republika Babska”. O brygadach pracy w Państwowych Zakładach
Przemysłu Bawełnianego w Lipsku [2003] 537
Jan Palmowski, Poznawanie reguł gry. Lokalni działacze wobec Heimatu [2009] 567
Andrew I. Port, Wschodnioniemieccy robotnicy i „ciemna strona” samo-woli. Podziały
społeczne w zakładach przemysłowych a porażka rewolucji z 17 czerwca 1953
roku [2014] 599
Nota od tłumaczy . 621
Eigen-Sinn i historia życia codziennego. Alf Lüdtke i Thomas Lindenberger w rozmowie z
Kornelią Kończal . 623
Biogramy autorek i autorów . 647
Glosariusz . 651
Lista pierwodruków 653
Wykaz skrótów 657
Indeks osobowy 663
684 strony, Format: 15.0x21.0cm, oprawa twarda