Bruno Kreisky
Polityka zagraniczna i dyplomacja wobec PRL (1959-1983)
Dyplomacja Brunona Kreisky’ego wobec Polski w latach 1959-1983 miała przynosić
korzyści obu stronom. Działając zgodnie z przekonaniem wypełniania obowiązku wobec
swojego kraju, wzmacniając Wiedeń i przygotowując go do roli międzynarodowego centrum
politycznego, wspomagał on zarazem rozwój państw sąsiednich. Zwracał uwagę, że w
interesie Wiednia leży, by kierunek zmian na obszarze wschodnim miał charakter
wyłącznie ewolucyjny.
Dzięki Polsce Kreisky zmieniał swe podejście do innych krajów Europy Środkowej.
Choć negatywnie oceniał polskie doświadczenia związane z kształtowaniem demokracji w
przeszłości, już podczas pierwszej wizyty w 1960 r. przekonał się, że z Warszawy
wychodził silny impuls do pozostałych państw regionu, zachęcający do otwarcia na Zachód.
Kreisky przewidywał, że emancypacja społeczeństw za żelazną kurtyną może
następować wyłącznie za przyzwoleniem Moskwy. Jakakolwiek ingerencja, zachęta i
presja na obywateli państw wschodnich, mobilizująca ich do zrywów rewolucyjnych skazana
była, jak sądził, na porażkę. Jednakże zawsze, kiedy do tych zrywów dochodziło -
na Węgrzech, w Czechosłowacji czy Polsce - Austria pomagała poszkodowanym. Kanclerz
konsekwentnie sprzeciwiał się przy tym sankcjom międzynarodowym wobec władz
komunistycznych, gdyż uważał, ze godzą one przede wszystkim w zwykłych obywateli.
Polskie władze wykorzystywały to podejście propagandowo.
Wykaz skrótów 9
Wstęp 13
I. Stosunki polsko-austriackie w powojennej rzeczywistości (1945–1958) 31
1. Sytuacja międzynarodowa Austrii. Od alianckiej okupacji do statusu neutralności 33
2. Wznowienie polsko-austriackich stosunków dyplomatycznych 5 marca 1946 r. Ustanowienie
przedstawicielstw w Wiedniu i Warszawie 61
3. Charakter relacji Wiednia z komunistyczną Polską do roku 1958 77
4. Wnioski 89
II. Dyplomacja Bruno Kreisky’ego, ministra spraw zagranicznych Austrii, wobec
PRL (1959–1966) 93
1. Kariera polityczna Bruno Kreisky’ego. Droga do urzędu ministra spraw zagranicznych
Austrii 95
2. Miejsce PRL w austriackiej koncepcji „dobrego sąsiedztwa” 112
3. Polityczny aspekt relacji Wiedeń–Warszawa. Wizyta Kreisky’ego w Polsce w 1960 r.
138
4. Charakter współpracy gospodarczej 157
5. Rola kultury w kształtowaniu stosunków dwustronnych 168
6. Wnioski 180
III. Polityka kanclerza Bruno Kreisky’ego wobec Polski w okresie „dekady
Edwarda Gierka” (1970–1980) 185
1. Stosunki polityczne. Cztery wizyty kanclerza w Polsce 187
2. Umowy gospodarcze i ich realizacja 211
3. Popieranie spraw polskich na forum międzynarodowym 231
4. Wnioski 245
IV. Ostatnie lata kanclerstwa Bruno Kreisky’ego. Kryzys w stosunkach
austriacko-polskich (1981–1983) 249
1. Wiedeń wobec próby reform polityczno-społecznych i gospodarczych w Polsce 251
2. Reakcja na wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. 275
3. Pomoc humanitarna Austrii 291
4. Kanclerz Kreisky wobec polskich zabiegów o normalizację stosunków dwustronnych 299
5. Wnioski 314
V. Bruno Kreisky i jego polityka zagraniczna w polskim dyskursie publicznym 317
1. Metahistoria i adaptacja społecznych narzędzi badawczych w naukach humanistycznych
319
2. Badanie polityki zagranicznej w dyskursie publicznym. Polskie wizerunki Bruno Kreisky’ego
325
3. Wnioski 357
Zakończnie 363
Zusammenfassung. Bruno Kreisky. Diplomatie und Außenpolitik gegenüber der VR Polen (1959–1983)
371
Summary. Bruno Kreisky. Foreign policy and diplomacy towards Poland (1959–1983) 375
Wykaz źródeł i literatury 377
Indeks osobowy 407
Od redakcji 419
420 stron, Format: 24.5x17.1, oprawa miękka