Błądzę, więc myślę
Co to jest błędna reprezentacja?
Autorka prezentuje podstawy systematycznej koncepcji myśli mających treść, czyli
reprezentacji umysłowych. Wykorzystuje przy tym przykłady z praktyki naukowej
kognitywistów: psychologów, neuronaukowców, specjalistów od sztucznej inteligencji czy
filozofów umysłu. Uzasadnia przyjęte rozstrzygnięcia teoretyczne, posługując się
listą wymagań wobec koncepcji reprezentacji umysłowych – najważniejsza jest tu, jej
zdaniem, możliwość stwierdzenia, że dana reprezentacja jest błędna, oraz ustalenia,
na czym ten błąd polega. Ponieważ żadna z dotychczas zaproponowanych koncepcji nie
spełnia tego wymogu w sposób zadowalający, autorka broni własnej koherencyjnej
koncepcji błędności reprezentacji.
Czym są myśli?
Dzięki czemu mogą mieć treść?
Co to znaczy, że odpowiadają rzeczywistości?
Na te fundamentalne pytania próbują szukać odpowiedzi filozofowie umysłu, a od
niedawna także kognitywiści – przedstawiciele interdyscyplinarnej grupy dyscyplin
naukowych badających procesy poznawcze.
Autorka dokonuje systematycznego przeglądu dotychczasowych koncepcji reprezentacji
umysłowych pod kątem przedstawionych wymagań oraz praktyki kognitywistycznej, zatem
publikacja może też posłużyć jako podręcznik dla osób zainteresowanych współczesną
filozofią umysłu i kognitywistyką.
Podziękowania
.
11
Wprowadzenie
.
13
Rozdział 1
Rola pojęcia reprezentacji umysłowej
33
1.1.1. Filozofi czne pojęcie intencjonalności
34
1.1.2. Filozofi czne pojęcie przekonań i pragnień a pluralizm reprezentacji umysłowych
36
1.2. Doniosłość pojęcia intencjonalności
37
1.3. Nastawienie intencjonalne
40
1.4. Strategia intencjonalna a racjonalność
. 48
1.5. Osobowy i subosobowy poziom opisu
52
1.6. Ograniczenia strategii intencjonalnej
56
1.7. Podsumowanie
60
CZĘŚĆ I FUNKCJONALNE NIETELEOSEMANTYCZNE KONCEPCJE REPREZENTACJI: OD
INTERNALIZMU DO EKSTERNALIZMU
Rozdział 2
Internalistyczne jednoczynnikowe koncepcje reprezentacji
67
2.1. Filozoficzne pojęcie intensji i ekstensji
. 67
2.2. Semantyka ról pojęciowych w wersji naturalistycznej .
69
2.2.1. W poszukiwaniu treści wąskiej. Poznawczy charakter treści 69
2.2.2. Teza o determinacji treści wąskiej jako teza o superweniencji . 71
2.3. Solipsyzm metodologiczny Fodora
. 72
2.3.1. Wprowadzenie do solipsyzmu Fodora. Motywacje . 72
2.3.2. Treść wąska w solipsyzmie metodologicznym 74
2.3.3. Wrodzoność pojęć
. 76
2.3.4. Solipsyzm metodologiczny a stanowisko formalistyczne 78
2.4. Argumenty przeciw stanowisku formalistycznemu .
81
2.4.1. Eksperyment myślowy z chińskim pokojem . 81
2.4.2. Odpowiedź systemowa
. 82
2.4.3. Eksperyment myślowy z chińskim pokojem w nowej wersji . 83
2.5. Internalizm a determinacja intensji w wyniku uczenia 84
2.6. Zastosowanie koncepcji Fodora do przykładów z etologii i psychologii 86
2.7. Podsumowanie
.
88
Rozdział 3
Internalistyczna dwuczynnikowa koncepcja Blocka
. 90
3.1. Dwa czynniki
91
3.2. Specyfi ka treści wąskiej
92
3.3. Rola pojęciowa
.
93
3.4. Zalety i wady koncepcji dwuczynnikowej
97
3.4.1. Dwuczynnikowa koncepcja treści a formalistyczne ujęcie Fodora 97
3.4.2. Treść wąska w koncepcji dwuczynnikowej a zachowania 97
3.4.3. Zarzuty wobec dwuczynnikowej koncepcji Blocka 98
3.5. Zastosowanie koncepcji do przykładów z etologii i psychologii 102
3.6. Podsumowanie
.
106
Rozdział 4
Eksternalistyczne koncepcje reprezentacji
109
4.1. Semantyka informacyjno-przyczynowa
109
4.1.1. Wprowadzenie do semantyki informacyjno-przyczynowej. Motywacje
.
109
4.1.2. Ustalanie odniesienia i problem jego determinacji . 111
4.1.3. Problem alternatywy
. 111
4.1.4. Problem trywializacji
114
4.1.5. Rozwiązania problemu determinacji odniesienia. Warunki normalne
.
115
4.1.6. Rozwiązania problemu determinacji odniesienia. Nauczyciel lub ekspert
117
4.1.7. Zastosowanie koncepcji na przykładach
119
4.2. Koncepcja zależności asymetrycznej Fodora
. 121
4.2.1. Wprowadzenie do koncepcji zależności asymetrycznej Fodora. Motywacje
121
4.2.2. Wady i zalety koncepcji asymetrycznej .
124
4.2.3. Zastosowanie koncepcji do przykładów z etologii i psychologii . 127
4.3. Podsumowanie
129
Rozdział 5
Semantyka warunków prawdziwości
130
5.1. Czysto ekstensjonalna koncepcja znaczenia jako warunków prawdziwości
.
131
5.1.1. Wprowadzenie do koncepcji. Motywacje . 132
5.1.2. Zarzuty wobec czysto ekstensjonalnej koncepcji warunków prawdziwości
133
5.1.3. Zastosowanie koncepcji do przykładów z etologii i psychologii . 137
5.1.2. Podsumowanie
139
5.2. Znaczenie jako warunki prawdziwości a działanie
139
5.2.1. Założenia Davidsona
140
5.2.2. Błąd reprezentacyjny wykrywalny przez system 141
5.2.3. Zarzuty
142
5.2.4. Zastosowanie koncepcji do przykładów z psychologii i etologii 143
5.2.5. Podsumowanie
145
5.3. Wnioski: nieteleosemantyczny eksternalizm .
146
CZĘŚĆ II TELEOSEMANTYCZNE KONCEPCJE REPREZENTACJI
Rozdział 6
Dretskego koncepcja błędnej reprezentacji jako dysfunkcji
157
6.1. Wprowadzenie do koncepcji Dretskego. Motywacje 157
6.2. Koncepcja funkcji reprezentowania jako funkcji wskazywania . 158
6.3. Reprezentacja umysłowa
162
6.3.1. Błędna reprezentacja umysłowa
165
6.4. Przykład błędnego reprezentowania: błędne reprezentowanie u żaby 166
6.5. Problem alternatywy w koncepcji Dretskego .
167
6.6. Podsumowanie
168
Rozdział 7
Millikan koncepcja błędnej reprezentacji
170
7.1. Funkcja właściwa
170
7.2. Funkcja właściwa reprezentowania
175
7.3. Błędna reprezentacja jako dysfunkcja
185
7.4. Podsumowanie
.
186
Rozdział 8
Teleosemantyka i błąd wykrywalny przez system: model interaktywistyczny
Bickharda
. 187
8.1. Idea błędu dla systemu w dotychczas omawianych koncepcjach 187
8.2. Bickharda koncepcja reprezentacji umysłowych .
191
8.3. Antycypacyjna funkcja reprezentowania
. 193
8.4. Minimalny interaktywistyczny model reprezentowania . 199
8.5. Pełny interaktywistyczny model reprezentowania
200
8.6. Dezyderaty Bickharda. Czy Bickhard jest internalistą? . 202
8.7. Podsumowanie
.
205
Rozdział 9
Koherencyjna koncepcja błędu reprezentacyjnego
207
9.1. Dysfunkcja reprezentowania, czyli błąd reprezentacyjny 207
9.2. Błąd reprezentacyjny dla systemu
. 208
9.3. Przykłady wykrywania błędu reprezentacyjnego .
212
9.4. Wykorzystywanie błędów w uczeniu
. 213
9.5. Proponowana koncepcja błędu dla systemu a inne teleosemantyczne koncepcje błędu
reprezentacyjnego 215
9.6. Zastosowanie koncepcji do przykładów z etologii i psychologii 216
9.7. Zarzuty wobec zaproponowanej koncepcji błędnej reprezentacji . 221
9.8. Podsumowanie
.
226
Zakończenie
.
228
Dodatek 1. Dezyderaty
. 234
Dodatek 2. Diagram koncepcji reprezentacji
. 236
Bibliografia
.
238
Spis ilustracji
248
Indeks osób
.
249
Indeks pojęć
.
252
