Od Czeczenii do Somalilandu. Idea ochrony uchodĽców w kontek¶cie kultury
organizacyjnej i prawnej Urzędu Wysokiego Komisarza do spraw UchodĽców
Przedmiotem pracy jest ewolucja idei ochrony uchodĽców w ramach urzędu Wysokiego
Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. UchodĽców (UNHCR).
Głównym celem jest zwrócenie uwagi na instytucjonalne problemy pomocy humanitarnej
oraz kryzys motywacji pracuj±cych w niej urzędników inspirowanych warto¶ciami prawnymi
i ogólnoludzkimi.
Autor szuka odpowiedzi na liczne pytania, m.in.: dlaczego system ochrony i pomocy
humanitarnej dla uchodĽców nie funkcjonuje zgodnie z założeniami planistów ONZ?
Dlaczego ochrona i pomoc dla uchodĽców, która z założenia ma być humanitarna,
zazwyczaj nie spełnia oczekiwanych standardów? Prowadz±c dociekania, Autor porusza tak
różnorodne kwestie, jak antropologia prawa i kontrola społeczna, obrzędy i przekonanie
o wysokim morale międzynarodowych urzędników służby cywilnej, którzy maj± pomagać
uchodĽcom i otaczać ich opiek±. Urz±d Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds..
UchodĽców , ustanowiony w 1950 r. w celu sprawowania nadzoru nad zachowaniem przez
państwa standardów ustanowionych w międzynarodowych konwencjach, ukazany jest w
ksi±żce jako rodzaj antropologicznego plemienia, zamkniętej sekty z kręgu cywilizacji
Mc¦wiata. Opisuj±c egzotycznego obcego,
Autor koncentruje się na „plemieniu UNHCR”, maj±cym swój język, sposoby
gospodarowania, system kontroli społecznej, wierzenia i obrzędy. Badania etnograficzne
prowadzone na Północnym Kaukazie, a następnie w Azji ¦rodkowej, Turcji, Donbasie oraz
Rogu Afryki były swoistym rytuałem przej¶cia dla Autora rozprawy, który z prawnika
stał się antropologiem stosuj±cym metodę badawcz± autoetnografii w odniesieniu do
zjawiska ochrony uchodĽców.
Od autora
Rozdział 1. Teoria i metodologia
1.1. Wprowadzenie
1.2. Przedmiot, cel i założenia rozprawy z perspektywy antropologicznej ewolucji idei
ochrony uchodĽców. Kazus Urzędu Wysokiego Komisarza
ds. UchodĽców
1.3. Inspiracje teoretyczne
1.4. Etnografia wielomiejscowa i autoetnografia
1.5. Stan badań nad kultur± organizacyjn± UNHCR-u
Rozdział 2. UNHCR w kontek¶cie amerykańskiej kultury prawnej i organizacyjnej
2.1. UNHCR w XX wieku: "Maszyna do Drenażu Mózgów" czy "Ambasada
UchodĽców"?
2.2. Od indywidualizmu do kolektywizmu w podej¶ciu UNHCR-u do uchodĽców
2.3. Budowanie relacji pomiędzy jednostk± a UNHCR-em poprzez proces "rekrutacji
talentów" - rytuały humanitariuszy
2.4. Dyktatura sprawozdawczo¶ci: kreatywna rachunkowo¶ć uchodĽcza w UNHCR-ze
2.5. Wewnętrzne rytuały organizacyjne UNHCR-u w XXI wieku - architektura amerykańskiego
Panoptykonu
2.6. Kodeks zachowania korporacyjnego
2.7. W poszukiwaniu paradygmatu podej¶cia do przymusowej migracji: humanitaryzm czy
solidaryzm jako narzędzie ochrony międzynarodowej
2.8. Podsumowanie
Rozdział 3. Północny Kaukaz - jurydyka "żywego prawa" w Rosji
3.1. Wstęp
3.2. Czynniki decyduj±ce o postawach wobec migracji z Północnego Kaukazu
3.3. "Odpowiedzialne wej¶cie i wyj¶cie" - kaukaskie operacje gabinetowe
UNHCR-u
3.4. Ogólna charakterystyka warunków pobytu i pracy UNHCR-u na Północnym Kaukazie
3.5. Postawy wzajemne pracowników lokalnych UNHCR-u
3.6. Niebezpieczeństwa wiedzy o kraju pochodzenia a technologia budowania siatki wpływu
na Północnym Kaukazie
3.7. Postawy organów władzy republik wobec UNHCR-u i jego partnerów
3.8. Adat i UNHCR na Północnym Kaukazie
3.9. Podsumowanie
Rozdział 4. Tadżykistan - pomiędzy basmaczami i aparatczykami
4.1. Wstęp
4.2. UchodĽcy wewnętrzni i uchodĽcy z Afganistanu w Tadżykistanie
4.3. Oficer ds. ochrony decyduje o życiu lub ¶mierci uchodĽcy
4.4. Rutynowe sprawy azylowe UNHCR-u w Duszanbe
4.5. Tadżycy na granicy Polski - próba skonstruowania profilu "idealnego"
uchodĽcy. Liminalno¶ć przej¶cia w stan ochrony w "¶wiecie nasyconym
mediami"
4.6. Bezpaństwowcy w Tadżykistanie - próba lobbingu legislacyjnego w przestrzeni pola
norm kulturowych
4.7. Podsumowanie
Rozdział 5. Interwencja humanitarna na Ukrainie
5.1. Wstęp
5.2. Czynniki decyduj±ce o mojej misji w Mariupolu i Siewierodoniecku
5.3. Gabinetowe operacje UNHCR-u na rzecz uchodĽców wewnętrznych na Ukrainie:
trudno¶ci w rozumieniu pojęcia "pomocy humanitarnej" na Ukrainie po wypadkach
na kijowskim Majdanie
5.4. Ogólna charakterystyka sytuacji humanitarnej w Mariupolu i na Ługańszczynie od
wrze¶nia 2014 do marca 2015 roku
5.5. Postawy wzajemne pracowników lokalnych
5.6. Metodologia pracy UNHCR-u na Donbasie
5.7. Postawy władz ukraińskich i separatystów wobec pomocy humanitarnej ONZ
5.8. UNHCR i pomoc prawna dla uchodĽców wewnętrznych
5.9. Podsumowanie
Rozdział 6. Kazus Somalilandu - tradycja klanowa przeciwko wizji neokolonizacji
przez Narody Zjednoczone
6.1. Wstęp
6.2. Kto jest kim w Somalilandzie: "uchodĽca" - "uchodĽca
wewnętrzny"
6.3. System recepcyjny dla uchodĽców zewnętrznych i wewnętrznych
6.4. Życie powszednie uchodĽców w Hargejsie na podstawie ich skarg do UNHCR-u
6.5. Pokojowe współistnienie" jako metoda budowania przez UNHCR wielokulturowego
modelu "ochrony" uchodĽców w Somalilandzie. Opozycja wobec tradycyjnych
systemów rozwi±zywania sporów i konfliktów
6.6. Bezpaństwowcy w Somalilandzie
6.7. Podsumowanie
Rozdział 7. Turcja - przewrót w systemie ¶wiatowej ochrony uchodĽców w XXI
wieku
7.1. Wstęp
7.2. "Humanitaryzm musi się opłacać" i inne tureckie ograniczenia w ochronie
uchodĽców
7.3. Ogólna charakterystyka warunków pobytu uciekinierów wojennych i uchodĽców w
Turcji
7.4. Władza "patrona" i wzajemne postawy pracowników lokalnych UNHCR-u
7.5. Postawy władz tureckich wobec pomocy humanitarnej i działań UNHCR-u
7.6. Czy Turcja jest bezpiecznym krajem trzecim?
7.7. Podsumowanie
Rozdział 8. Zakończenie
8.1. UNHCR i d±żenie do władzy
8.2. Narzędzia globalnej misji: cyberhumanitaryzm dla zarz±dzania masowym napływem
ludno¶ci
8.3. Mit ucieczki od Panoptykonu do rzeczywistego ¶wiata uchodĽców na peryferie systemu
8.4. Wiedza tajemna Wysokiego Komisarza i autoetnografia
Bibliografia
Wybrane Ľródła internetowe
Abstract
Aneksy
Słownik angielsko-polski wybranych terminów języka zawodowego UNHCR-u
Fotografie
Ilustracje
Indeks nazwisk
Indeks instytucji
418 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka