Człowiek w sytuacji – nie tylko z perspektywy psychologa
Studia inspirowane teorią Tadeusza Tomaszewskiego
Zbiór esejów z różnych dziedzin psychologii, a także antropologii kulturowej,
paleogeografii i geologii, socjologii, filozofii politycznej, filozofii religii, teologii,
historii, orientalistyki, kulturoznawstwa, leksykografii, pedagogiki, genetyki i
archeologii, inspirowanych teorią czynności Profesora Tadeusza Tomaszewskiego i
powiązanym z nią modelem sytuacji.
Autorzy pokazują, co współczesna nauka wnosi do rozumienia pojęcia sytuacji i co
niemal pół wieku po ukazaniu się tekstu Profesora (Człowiek w sytuacji, PWN, 1975)
możemy powiedzieć nowego o człowieku w wielości sytuacji, których jest on podmiotem.
Oddając do rąk Czytelnika tę monografię, chcemy zwrócić uwagę na jeszcze jeden,
ważny aspekt: otóż w warunkach, gdy aktualność obowiązujących paradygmatów
naukowych zmienia się sezonowo, propozycja Tadeusza Tomaszewskiego może być przykładem
pożytku z trwałości ustaleń opartych na rzetelnej wiedzy. Możliwość odniesienia
się do nich (czy to na zasadzie aprobaty, czy negacji) staje się argumentem na rzecz
wartości tradycji w nauce.
Barbara Bokus, Ewa Kosowska
Człowiek w sytuacji. Wprowadzenie do lektury11
Część I. Kontekst sytuacyjny, kontekst kulturowy, ekosystem
Wiesław Łukaszewski
Sytuacja psychologiczna i zmiana psychologiczna29
Ewa Kosowska
Kontekst sytuacyjny a kontekst kulturowy42
Maria Łanczont, Teresa Madeyska
Przyrodnicze elementy egzystencjalnej i behawioralnej sytuacji łowcy paleolitycznego (na
przykładzie badań na północno-wschodnim przedpolu Karpat)59
Część II. O sprawczej sile sytuacji, wpływie ideologii oraz wyznacznikach
niezależności podmiotu od nacisków sytuacji
Maria Materska
Sprawcza siła sytuacji .75
Janusz Reykowski
Definicje społecznych sytuacji zadaniowych a ideologia83
Iwona Jakubowska-Branicka
Człowiek w niewoli nienawistnych narracji.100
Maria Jarymowicz
Podmiotowość w sytuacjach przemian społecznych. Emocje jako wyznaczniki niezależności
podmiotu od nacisków sytuacji.118
Anna Ziębińska-Witek
Człowiek w sytuacji granicznej w kontekście ekspozycji muzealnych145
Część III. Człowiek wśród ludzi, rzeczy i informacji
Adam Bartoszek
Jednostka w sytuacji definiowania społecznych zobowiązań – socjologiczny fenomen
interakcji w przestrzeni międzyludzkiej.159
Janusz Kirenko, Anna Bieganowska-Skóra
Człowiek w sytuacji niepełnosprawności – nowe spojrzenie187
Andrzej Waśkiewicz
Ludzie pośród rzeczy. Ilu ich potrzebują, by żyć ze sobą zgodnie?.199
Michał Bilewicz, Ewa Romańczuk
Człowiek w sytuacji deprywacji. Badanie uprzedzeń w kontekście kryzysu gospodarczego w
Hiszpanii216
Maria Ledzińska
Człowiek w obliczu przeciążenia informacyjnego: o sytuacjach trudnych w dobie przemian
ogólnoświatowych 232
Część IV. O sytuacji człowieka wiary – spojrzenie teologa, filozofa
religii, historyka starożytności, arabisty
Ksiądz Andrzej Draguła
Człowiek w sytuacji. Wyznaczniki teologiczne255
Zbigniew Mikołejko
Droga do Emaus: człowiek w sytuacji zwątpienia.267
Przemysław Piwowarczyk
Strategie kontaktu z sacrum w sytuacji niepewności i zagrożenia (na podstawie chrześcijańskich
źródeł z obszaru późnoantycznego Egiptu)286
Katarzyna Pachniak
Muzułmanie w Europie a dżihadystyczny islam302
Część V. Człowiek w sytuacji: analiza referencyjna wypowiedzi
Anna Gomóła
Człowiek w sytuacji. Uwagi do manifestu Juliana Ochorowicza
Naprzód!321
Józef Maciuszek
Jak kontekst wpływa na znaczenie przekazu; o rozumieniu pośrednich i niedosłownych
wypowiedzi (metafory, ironia, pośrednie akty mowy,
wieloznaczności)338
Ewa Rudnicka
Słownik – refleksje nad sytuacją zadaniową.360
Grażyna Czetwertyńska
Sytuacja nauczycieli języka polskiego i wiedzy o Polsce w szkołach polskich za granicą.383
Rafał Godoń
Sytuacyjność doświadczenia pedagogicznego395
Część VII. Człowiek jako przedmiot badania i człowiek jako podmiot badający
Magdalena Fikus
Człowiek wobec genów.407
Karol Szymczak
Sytuacja badacza z perspektywy archeologa – uwikłania nie tylko terminologiczne. 417
***
Łukasz Tanaś
Profesor Tadeusz Tomaszewski z perspektywy młodego pokolenia psychologów 431
***
Barbara Bokus, Ewa Kosowska
About the book Humans in situations not only from a psychologist’s perspective. Studies
inspired by the theory of Tadeusz Tomaszewski .441
***
Indeks osób 459
470 stron, Format: 17.0x27.0cm, oprawa miękka
