Przywileje w zabezpieczeniu na starość w Polsce
„Praca […] podejmuje trudną z uwagi na ograniczone
dane próbę ustalenia zakresu implikacji istnienia i funkcjonowania przywilejów w
zabezpieczeniu na starość w sferze finansów publicznych i osobistych oraz wpływu na
rynek pracy. Autor wykonał interesujące badania ankietowe dotyczące postrzegania
przywilejów oraz poszerzonej analizy badań obcych”.
dr hab. Ilona Kwiecień, prof. nadzw. Uniwersytetu Ekonomicznego
we Wrocławiu
„Recenzowane opracowanie zostało przygotowane z bardzo głęboką znajomością
przedmiotu badań, szczególnie w zakresie uregulowań prawnych i rozwiązań
ekonomicznych. Bardzo wysoko oceniam wybór tematyki prowadzonych badań i analiz.
Przywileje w zabezpieczeniu starości jak dotychczas nie doczekały się w polskiej
literaturze przedmiotu tak szeroko ujmowanego opracowania”.
dr hab. Iwona Olejnik, prof. nadzw. Uniwersytetu Ekonomicznego w
Poznaniu
Wstęp / 9
Problem badawczy / 9
Metodyka badań i źródła danych / 17
Struktura pracy / 22
1. Przywileje w zabezpieczeniu na starość – podstawy terminologiczne /
25
1.1. Przywileje i nierówności / 25
1.1.1. Przywileje jako element władzy / 25
1.1.2. Sprawiedliwość społeczna, solidaryzm i równość w zabezpieczeniu na starość
/ 29
1.1.3. Ekwiwalentność świadczeń uprzywilejowanych / 40
1.2. Trójsystem w zabezpieczeniu społecznym / 48
1.3. Podsumowanie / 58
2. Przywileje emerytalne w Polsce / 59
2.1. Geneza i historia przywilejów emerytalnych ./ 59
2.2. Klasyfikacja przywilejów / 76
2.3. Wiek emerytalny jako forma uprzywilejowania / 81
2.4. Charakterystyka przywilejów w poszczególnych systemach / 90
2.4.1. Przywileje w systemie powszechnym / 90
2.4.2. Przywileje w systemie zaopatrzeniowym / 97
2.4.3. Przywileje w systemie rolniczym / 101
2.4.4. Formy uprzywilejowania w poszczególnych systemach / 105
2.5. Podsumowanie / 111
3. Przywileje emerytalne w kontekście finansów publicznych i osobistych
/ 113
3.1. Emerytury w kontekście finansów publicznych / 113
3.1.1. Wydatki z budżetu państwa / 113
3.1.2. Składki za osoby z systemu zaopatrzeniowego (bezskładkowego) / 125
3.1.3. Emerytalny dług ukryty / 132
3.2. Emerytury w kontekście finansów osobistych / 136
3.2.1. Wysokość świadczeń / 136
3.2.2. Adekwatność dochodowa świadczeń / 141
3.3. Przywileje emerytalne w świetle wyników badań opinii publicznej / 147
3.4. Podsumowanie / 158
4. Pozaemerytalne przywileje w zabezpieczeniu na starość / 161
4.1. Przywileje związane z wiekiem / 161
4.1.1. Dodatek pielęgnacyjny / 161
4.1.2. Świadczenie honorowe dla 100-latków / 162
4.2. Pozostałe przywileje / 166
4.2.1. Renta rodzinna – kryteria uzyskania / 168
4.2.2. Renta z tytułu niezdolności do pracy – orzecznictwo / 178
4.2.3. Świadczenie olimpijskie – wybór grup uprzywilejowanych / 179
4.2.4. Świadczenia dla kombatantów i weteranów – kryterium podmiotowe / 181
4.2.5. Deputat węglowy – świadczenie historyczne / 183
4.3. Podsumowanie / 186
5. Przywileje emerytalne – wpływ na rynek pracy / 189
5.1. Zabezpieczenie na starość a rynek pracy / 189
5.2. Wpływ wybranych przywilejów emerytalnych na rynek pracy / 197
5.2.1. Aktywność zawodowa funkcjonariuszy i funkcjonariuszek / 197
5.2.2. System rolniczy a podaż pracy / 209
5.3. Podsumowanie / 212
6. Dodatkowe oszczędzanie na starość osób uprzywilejowanych / 215
6.1. Oszczędzanie na starość / 215
6.1.1. Oszczędności w Polsce na tle innych państw / 215
6.1.2. Poziom oszczędności na starość w Polsce / 221
6.2. Oszczędzanie na starość przez osoby uprzywilejowane – wyniki badań / 229
6.3. Podsumowanie / 241
Zakończenie. Postulaty na przyszłość / 243
Literatura / 253
Publikacje / 253
Akty prawne / 290
Strony internetowe / 299
Pozostałe źródła / 305
Załączniki / 307
314 stron, oprawa miękka
