Dziecko w świecie ruchomych obrazów
Czwarta publikacja z serii „Biblioteczka Dziecięca” zawiera kilkanaście artykułów
poświęconych rozmaitym zagadnieniom związanym z filmem, telewizją oraz nowymi mediami,
w których dziecko albo pojawia się jako temat, albo jest ich odbiorcą. Fenomen
ruchomych obrazów, wyrastający na Zachodzie z wielowiekowych doświadczeń związanych z
camera obscura oraz z medium fotografii, dziś pełni ważną kulturotwórczą funkcję i
w istotny sposób przyczynia się do wzbogacenia szeroko pojętej sztuki adresowanej do
młodego widza. Ponadto filmy dokumentalne i fabularne w ciągu XX wieku stały się
znakomitymi środkami, za pomocą których reżyserzy, scenarzyści i aktorzy opowiadają
o problemach dziecka lub budują zmetaforyzowany obraz dzieciństwa, wykorzystujący
elementy autobiograficzne i wspomnieniowe. Odrębne miejsce w kulturze Zachodu zajmuje
telewizja, będąca nie tylko – wbrew temu, co powszechnie się sądzi – źródłem
rozrywki kierowanej do nieletniego widza, wiele europejskich stacji, jak choćby z
Wielkiej Brytanii (BBC), Finlandii (YLE) czy Francji (France 5), oferuje bowiem także
wartościowe programy edukacyjne.
Książka Dziecko w świecie ruchomych obrazów ma charakter monograficzny w tym sensie,
że główny wątek rozważań wszystkich autorów dotyczy tego, jak media oparte na języku
filmowym kształtują narrację o dziecku i dzieciństwie oraz w jakie wchodzą związki z
innymi sztukami, przede wszystkim z literaturą. Z perspektywy dokonującej się w XXI
wieku komunikacyjnej rewolucji, której efektem jest bogaty obszar digital culture,
ponadstuletni dorobek filmowy oraz – nieco mniejszy – telewizyjny o dziecku i dla
dziecka wciąż domaga się w polskich badaniach filmoznawczych, kulturoznawczych i
literaturoznawczych analiz o szczegółowym i syntetycznym charakterze.
Oddając do rąk Czytelnika niniejszą publikację, redaktorzy mają nadzieję, że
podjęte w niej problemy w istotny sposób wzbogacą dotychczasową wiedzę na temat
dziecka i dzieciństwa konstruowanego za pomocą języka ruchomych obrazów.
Słowo od redaktorów / 7
Maciej Wróblewski
Dziecko w świecie ruchomych obrazów. Zarys problemu / 9
Sylwia Kołos
Dziecko i dzieciństwo na ekranie w XIX i XX wieku. Rekonesans/ 27
Aldona Ossowska-Zwierzchowska, Piotr Zwierzchowski
W przestrzeni nie dla dziecka: „Jestem zły”, „Dzieci z Leningradzkiego”,
„Nadejdą lepsze czasy” / 45
Kaja Łuczyńska
Boczne drzwi: współczesne i historyczne problemy polskiej edukacji filmowej /
59
Monika Flang
Wpływ programów rozrywkowych i edukacyjnych dla dzieci i młodzieży na kształtowanie
tożsamości narodowej i kulturowej – na przykładzie Wielkiej Brytanii, Finlandii i
Polski / 77
Bartłomiej Nowak
Dzieciństwo osób LGBT w wybranych współczesnych filmach / 99
Piotr Skrzypczak
Dziecko i pies zawsze będą lepsze przed kamerą? Niewinni bohaterowie filmów
Andrzeja Wajdy / 113
Elżbieta Kruszyńska
Filmowe dziecko według prozy Adama Bahdaja / 133
Justyna Wróblewska
Muzyka w filmach o Harrym Potterze / 145
Marcel Woźniak
Kino dla dzieci. Aspekty preprodukcji, produkcji i dystrybucji filmów w Polsce
/ 165
Maciej Wróblewski
Maska, czyli immersyjne dzieciństwo w serwisie YouTube / 175
Radosław Osiński
O powadze i niepowadze krytyki filmowej. Informacja / 195
198 stron, Format: 15.0x21.0cm, oprawa miękka
