Ochrona klienta na rynku ubezpieczeniowym
Studium publicznoprawne
Książka Aldony Piotrowskiej stanowi ciekawe opracowanie
trudnego zagadnienia. Zawarte w niej twierdzenia są właściwie uzasadnione, ale
jednocześnie prowokują do dyskusji. Szczególnie cenne są przedstawione w pracy uwagi
de lege ferenda wskazujące na niedoskonałości obowiązujących uregulowań dotyczących
publicznoprawnej ochrony klienta na rynku ubezpieczeniowym. Dzięki uwzględnieniu w jak
najszerszym zakresie propozycji zawartych w prezentowanej pracy, prawo dotyczące
analizowanych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej na rynku ubezpieczeniowym
może stać się bardziej uporządkowane i spójne oraz bezpieczne dla klienta i całego
rynku finansowego.
z recenzji prof. dr hab. Anny Walaszek-Pyzioł
Zakreślone przez Autorkę tezy ocenić należy jako wychodzące naprzeciw
dynamicznym procesom zmian natury ekonomicznej na rynkach ubezpieczeniowych i finansowych.
[…] Aldona Piotrowska sformułowała ciekawe i nowatorskie tezy, a następnie – po
przeprowadzeniu szerokiej analizy – wykazała ich prawdziwość. Szczególnie cennym
elementem opracowania jest zrekonstruowanie modelu ochrony klienta na rynku
ubezpieczeniowym. Osiągnięcie to pozwala spojrzeć na całokształt podjętej
problematyki z nowej perspektywy, która zasadza się na afirmacji postępującego stopnia
ingerencji norm publicznoprawnych w stosunki prawne uczestników rynku ubezpieczeniowego,
stanowiące wszak przez wiele lat domenę prawa prywatnego. Spojrzenie takie stanowić
będzie inspirację dla dalszych badań przedmiotowego zagadnienia, służąc
niewątpliwie za punkt wyjścia dla kolejnych opracowań z tego zakresu.
z recenzji dr hab. Katarzyny Małysy-Sulińskiej
Aldona Piotrowska – doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Publicznego
Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Członek Association Internationale de Droit des
Assurances (AIDA) oraz Stowarzyszenia Edukacji Administracji Publicznej. Wykładowca
Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej. Radca prawny. Autorka kilkudziesięciu
publikacji z zakresu publicznego prawa gospodarczego.
Wykaz ważniejszych skrótów
Wstęp
1. Rola administracji gospodarczej w kształtowaniu ładu na rynku finansowym -
nowa równowaga między administrującym a administrowanymi
1.1. Geneza zmian roli administracji gospodarczej
1.2. Aksjologiczne uwarunkowania tworzenia instrumentów ochrony klientów instytucji
finansowych. Dobro wspólne a wartości prawnie chronione
1.3. Determinanty prawidłowego funkcjonowania rynków finansowych
1.4. Funkcje instytucji finansowych a tzw. usługi hybrydowe
1.5. Ryzyko gospodarcze a zmiana roli administracji gospodarczej
1.6. Podsumowanie
2. Ochrona klientów na rynku ubezpieczeniowym jako zadanie publiczne
2.1. Pojęcie zadania publicznego
2.2. Nowy paradygmat regulacyjny i nadzorczy - tzw. konsensus bazylejski
2.3. Konsument jako podmiot polityki konsumenckiej
2.4. Pojęcie i normatywne znaczenie klauzuli generalnej interesu publicznego w
regulacjach dotyczących rynku ubezpieczeniowego
2.4.1. Interes publiczny jako przesłanka działań administracji
2.4.2. Interes ubezpieczających, ubezpieczonych, uprawnionych z umów ubezpieczenia,
uposażonych lub beneficjentów, jako przesłanka działań organów administrujących
2.4.3. Interes publiczny w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów
2.5. Podsumowanie
3. Pojęcie klienta w relacjach z przedsiębiorcą na rynku ubezpieczeniowym
3.1. Klient jako podmiot ochrony w rozporządzeniach ustanawiających Europejskie Urzędy
Nadzoru
3.2. Klient jako podmiot ochrony w dyrektywach i rozporządzeniach sektorowych
3.3. Podmioty ochrony w regulacjach krajowych w Polsce
3.4. Pojęcia klienta i konsumenta w wybranych porządkach prawnych państw UE po
implementacji dyrektywy IDD
3.5. Uczestnik rynku finansowego - podmiot ochrony czy podmiot administrowany?
3.6. Instytucja finansowa jako podmiot administrowany
3.7. Podsumowanie
4. Otoczenie instytucjonalne ochrony klientów na rynku ubezpieczeniowym
4.1. Zagadnienia wprowadzające
4.2. ESNF
4.2.1. Geneza, struktura organizacyjno-prawna oraz cele
4.2.2. Rozkład kompetencji nadzorczych w ramach ESNF i zakres podmiotowy stosunków
prawnych nadzoru
4.3. Europejska Sieć Konkurencji (European Competition Network) i sieć Europejskich
Centrów Konsumenckich (ECC-Net)
4.4. Rzecznik finansowy
4.5. Organy ochrony danych osobowych - wzmianka
4.6. Inne organy oraz podmioty wykonujące funkcje administracji
4.7. Podsumowanie
5. Istota i cechy publicznoprawnych instrumentów ochrony klientów na rynku
ubezpieczeniowym
5.1. Istota publicznoprawnych instrumentów ochrony klientów na rynku ubezpieczeniowym
5.1.1. Obowiązek publicznoprawny jako instrument ochrony
5.1.2. Prawne formy działania o charakterze władczym oraz instrumenty nieformalne
5.2. Cechy publicznoprawnych materialnoprawnych instrumentów ochrony klientów na rynku
ubezpieczeniowym
5.3. Model publicznoprawnej ochrony klientów na rynku ubezpieczeniowym
5.4. Klasyfikacja publicznoprawnych instrumentów ochrony klientów na rynku finansowym
5.4.1. Kryterium: realizacja funkcji administracji
5.4.2. Kryterium: stopień imperatywności oddziaływania na przedsiębiorcę i procesy
gospodarcze
5.4.3. Kryterium: źródło powstania danego instrumentu prawnego
5.4.4. Kryterium: moment wystąpienia zagrożenia interesu publicznego
5.4.5. Kryterium: zakres właściwości organu
5.4.6. Kryterium: rodzaj realizowanego celu - instrumenty samoistne i niesamoistne
5.4.7. Kryterium: sposób oddziaływania - bezpośredni lub pośredni
5.5. Podsumowanie
6. Rola informacji w publicznoprawnej ochronie klienta na rynku ubezpieczeniowym
6.1. Asymetria informacji w relacjach klient-przedsiębiorca jako przesłanka ochrony
klienta
6.2. Podmioty zobowiązane do realizacji obowiązków informacyjnych i charakterystyka
obowiązków informacyjnych
6.3. Publicznoprawne obowiązki informacyjne w relacji klient-przedsiębiorca na rynku
ubezpieczeniowym
6.3.1. Przedkontraktowe obowiązki informacyjne
6.3.2. Obowiązki informacyjne dotyczące umowy ubezpieczenia
6.3.3. Obowiązki dotyczące publicznego ujawniania informacji przez zakład ubezpieczeń
6.4. Publicznoprawne obowiązki informacyjne w relacji przedsiębiorca-organ administracji
6.4.1. Publicznoprawne obowiązki informacyjne zakładów ubezpieczeń związane ze
współpracą z dystrybutorami ubezpieczeń
6.4.2. Obowiązek udzielenia organowi administracji wyjaśnień i informacji przez
przedsiębiorcę
6.4.3. Obowiązki publicznoprawne innych podmiotów jako instrument ochrony klienta
6.5. Przekazywanie informacji przez organ administrujący
6.5.1. Obowiązek informowania obywateli przez administrację
6.5.2. Współpraca informacyjna organów nadzoru i ochrony
6.5.3. Prowadzenie rejestrów przez KNF
6.5.4. Ostrzeżenia publiczne KNF i innych właściwych organów nadzoru 304
6.5.5. Edukacja finansowa
6.6. Podsumowanie
7. Instrumenty ochrony klientów o charakterze nadzorczym lub reglamentacyjnym,
przysługujące KNF jako organowi właściwemu państwa macierzystego
7.1. Pojęcie reglamentacji gospodarczej - wzmianka
7.2. Zezwolenie na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz inne wymogi dotyczące
podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej na rynku ubezpieczeniowym
7.3. Ochrona klientów na rynku ubezpieczeniowym przez działania nadzorcze
7.4. Środki bieżącego nadzoru ubezpieczeniowego KNF stanowiące instrumenty ochrony
klientów
7.4.1. Cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności
7.4.2. Ograniczenie lub zakaz wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży
określonych produktów. Zakaz posługiwania się nieprawidłowym KID
7.4.3. Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
7.4.4. Zakaz korzystania z usług danego pośrednika ubezpieczeniowego
7.4.5. Sankcje za niewykonanie obowiązku informacyjnego przez zakład ubezpieczeń,
dotyczącego współpracy z agentem ubezpieczeniowym
7.4.6. Sankcje za niewykonanie obowiązku informacyjnego udzielenia organowi administracji
przez przedsiębiorcę wyjaśnień i informacji
7.4.7. Sankcje za naruszenie przez dystrybutorów ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych
obowiązków lub wymogów dotyczących umów ubezpieczenia, określone w u.d.u.
7.4.8. Sankcje za naruszenie przez dystrybutorów ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych
innych obowiązków i wymogów określonych w u.d.u.
7.4.9. Ubezpieczeniowe normy ostrożnościowe i nadzór nad ich przestrzeganiem
7.4.10. Zakaz outsourcingu funkcji należących do systemu zarządzania oraz podstawowych
ważnych czynności
7.4.11. Inne obowiązki publicznoprawne przedsiębiorcy jako instrumenty ochrony klienta
na rynku ubezpieczeniowym i sankcje za ich naruszenie
7.4.12. Instrumenty nadzoru akcjonariatu zakładów ubezpieczeń lub zakładów
reasekuracji
7.4.13. Instrumenty dotyczące likwidacji zakładu ubezpieczeń lub reasekuracji
7.5. Niewładcze instrumenty działania KNF
7.5.1. Rekomendacje i wytyczne KNF dla sektora ubezpieczeniowego
7.5.2. Indywidualne wystąpienia nadzorcze, wskazania informacyjne oraz zalecenia KNF.
Polubowne załatwianie sporów
7.6. Podsumowanie
8. Instrumenty ochrony klienta przysługujące organowi nadzoru państwa
przyjmującego oraz instrumenty przysługujące Europejskim Urzędom Nadzoru
8.1. Instrumenty nadzoru "zależne", tzw. instrumenty delegowane, instrumenty
samodzielne
8.2. Inne instrumenty przysługujące właściwym organom państwa przyjmującego
8.2.1. Monitorowanie rynku i praktyk przedsiębiorców
8.2.2. Publikacja decyzji właściwych organów w sprawie naruszeń
8.3. Instrumenty i uprawnienia unijne przysługujące Europejskim Urzędom Nadzoru i ERRS
8.3.1. Ostrzeżenia i zalecenia Europejskiej Rady Ryzyka Systemowego (ERRS)
8.3.2. Zalecenia, wytyczne, wiążące standardy techniczne EUN
8.3.3. Instrumenty stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych
8.3.4. Instrumenty prawne przysługujące EIOPA
8.4. Podsumowanie
9. Instrumenty ochrony klienta, przysługujące krajowym, samoistnym organom
ochrony - wzmianka
9.1. Instrumenty ochrony konsumenta stosowane przez Prezesa UOKiK
9.1.1. Instrumenty nadzoru stosowane przez Prezesa UOKiK jako instrumenty ochrony
zbiorowych interesów konsumentów
9.1.2. Szczególne działania informacyjne Prezesa UOKiK
9.1.3. Istotny pogląd w sprawie
9.2. Instrumenty ochrony konsumenta stosowane przez powiatowego rzecznika praw
konsumentów
9.3. Instrumenty ochrony klienta przysługujące rzecznikowi finansowemu
9.4. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
516 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka
