Nadzór nad sektorem bankowym w Polsce
w świetle zmian na globalnym rynku finansowym
Problem regulacji i nadzoru rynków finansowych należy do istotnych zagadnień
ekonomicznych, którymi zajmowano się na międzynarodowym szczeblu po kryzysie finansowym
lat 2007–2009. Podjęte działania, zmierzające do budowy ponadnarodowej architektury
finansowej oraz zapewnienia bezpieczeństwa rynków finansowych, odcisnęły mocne piętno
w wielu dziedzinach i na różnych poziomach. W konsekwencji również w Polsce powróciła
koncepcja reformy nadzoru nad rynkiem finansowym, a w szczególności nad sektorem
bankowym.
Niniejsze opracowanie wpisuje się w tę problematykę. Celem monografii jest
poszukiwanie takiej struktury i lokalizacji nadzoru nad sektorem bankowym, które mogą
zapewnić największą skuteczność tego nadzoru. Publikacja łączy rozważania
teoretyczne z badaniami empirycznymi, a jej najważniejszym elementem jest konstrukcja i
zastosowanie modelu decyzyjnego, służącego do wyboru najbardziej skutecznego modelu
nadzoru nad sektorem bankowym w Polsce.
„Trafnie wybrano tematykę monografii problemowej.
Instytucjonalny kształt nadzoru nad sektorem bankowym jest przedmiotem szerokiej debaty.
Duże zróżnicowanie praktyki i spory teoretyczne powodują, że kwestia wyboru modelu
nadzoru finansowego jest aktualna i ważna. Nasze krajowe rozwiązania były w znacznym
stopniu wzorowane na tym, co się działo w Banku Anglii. W sytuacji kiedy w Wielkiej
Brytanii zmieniono model nadzoru finansowego, pojawiło się pytanie o to, czy my nie
powinniśmy zrobić tego samego”.
Z recenzji prof. dra hab. Jana K. Solarza, Społeczna Akademia
Nauk
„Praca ta jest jedną z nielicznych w polskiej literaturze przedmiotu, które
ujmują w sposób kompleksowy zagadnienia nadzoru nad sektorem bankowym w świetle zmian
na globalnym rynku. Walory naukowe opracowania podnosi właściwa poprawność
wnioskowania oraz wszechstronna argumentacja tez. Treść monografii została mocno
osadzona w literaturze przedmiotu badań, co w połączeniu z wykorzystaniem własnej
wiedzy i doświadczeń Autora oraz uzyskanymi wynikami badań sprawia, że przedstawione
rozwiązania, wnioski i pomysły są przekonujące i nie budzą wątpliwości”.
Z recenzji dra hab. inż. Wiktora Adamusa, prof. Uniwersytetu
Jagiellońskiego
„W kontekście rozwoju dyscypliny finansów w Polsce oraz sytuacji polskiego
sektora bankowego monografia odwołuje się do niezwykle aktualnego problemu. Zagadnienie
to nabiera znaczenia zwłaszcza obecnie, kiedy pojawiają się pierwsze opinie o
niepokojących tendencjach i zagrożeniach stabilności polskich banków”.
Z recenzji dra hab. Lecha Kurklińskiego, prof. Szkoły Głównej
Handlowej w Warszawie
Piotr Łasak jest doktorem nauk ekonomicznych i zajmuje się tematyką
finansów oraz ekonomią międzynarodową. Od roku 2008 jest pracownikiem w Instytucie
Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Jagiellońskiego. Swoje zainteresowania
badawcze koncentruje na problematyce finansów międzynarodowych, w tym w szczególności
na regulacjach i nadzorze rynków finansowych, mechanizmach powstawania kryzysów
finansowych oraz rozwoju systemu shadow banking.
Wykaz skrótów
Wstęp
1. Podstawy nadzoru sektora bankowego
1.1. Istota regulacji i nadzoru rynku finansowego oraz sektora bankowego
1.2. Uwarunkowania kształtowania prawa bankowego
1.3.Specyfika nadzoru nad bankami
1.4. Relacje między bankiem centralnym a nadzorem banków komercyjnych
2. Modele krajowego nadzoru bankowego
2.1. Tradycyjny model nadzoru sektorowego
2.2. Nadzór funkcjonalny i zintegrowany
2.3. Model dwubiegunowy (twin peaks)
2.4. Cechy dobrego nadzoru nad rynkiem finansowym
3. Zmiany w podejściu nadzorczym po kryzysie 2007-2009
3.1. Rynkowe determinanty przekształceń w organizacji nadzoru bankowego
3.1.1. Rozwój systemu shadow banking i arbitraż regulacyjny
3.1.2. Problem instytucji zbyt dużych, żeby upaść, hazard moralny i ryzyko systemowe
3.1.3. Problematyka zmiany cen kredytu
3.2. Propozycje zmian w regulacjach i nadzorze zgłaszane przez instytucje międzynarodowe
3.2.1. Grupa G-20
3.2.2. Rada Stabilności Finansowej
3.2.3. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego
3.2.4. Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
3.3. Propozycje zmian w regulacjach i nadzorze zgłaszane w raportach ekspertów
3.3.1. Raport grupy de Larosicre‘a
3.3.2. Raport Komisji Vickersa
3.3.3. Raport Liikanena
4. Przekształcenia w strukturze regulacyjno-nadzorczej na poziomie ponadnarodowym
4.1. Przeniesienie nadzoru na ponadnarodowy poziom
4.1.1. Europejski System Nadzoru Finansowego
4.1.2. Rola EBC w strukturze unii bankowej
4.1.3. Kolegia nadzorcze
4.2. Zmiany regulacji ostrożnościowych - Bazylea III i jej udoskonalenia
4.2.1. Bazylea III
4.2.2. TLAC i MREL - globalne i regionalne standardy ostrożnościowe
4.3. Działania nadzorcze dotyczące ryzyka systemowego
4.4. Zmiany w obszarze nadzoru pośredniego
4.4.1. Kontrahenci centralni (CCP)
4.4.2. Standardy raportowania dotyczące banków
5. Przekształcenia w strukturze nadzoru w wybranych krajach
5.1. Reformy nadzoru nad sektorem bankowym na poziomie krajowym
5.2. Model nadzoru w banku centralnym - przypadek Irlandii
5.2.1. Geneza irlandzkiego nadzoru finansowego
5.2.2. Nadzór finansowy w Irlandii w latach 2003-2009
5.2.3. Irlandzki nadzór finansowy po 2010 roku
5.3. Model podwójnego podejścia nadzorczego w Niemczech
5.3.1. Geneza niemieckiego nadzoru finansowego
5.3.2. Struktura organizacyjna nadzoru w Niemczech
5.3.3. Pokryzysowe zmiany i ocena funkcjonowania niemieckiego nadzoru bankowego
5.4. Model twin peaks w Holandii
5.4.1. Geneza holenderskiego nadzoru finansowego
5.4.2. Reforma nadzoru finansowego z 2002 roku i wprowadzenie modelu twin peaks
5.4.3. Pokryzysowa ocena funkcjonowania holenderskiego modelu twin peaks
5.5. Ewolucja nadzoru w Wielkiej Brytanii
5.5.1. Powstanie i zakres działania FSA
5.5.2. Struktura organizacyjna instytucji nadzoru i mechanizmy jej funkcjonowania
5.5.3. Ocena funkcjonowania zintegrowanego modelu nadzoru
5.5.4. Odejście Wielkiej Brytanii od nadzoru zintegrowanego po kryzysie finansowym
2007-2009
6. Uwarunkowania lokalizacji nadzoru bankowego - jaki model dla Polski?
6.1. Historyczne aspekty rozwoju polskiego sektora bankowego oraz jego regulacji i nadzoru
6.2. Reforma nadzoru nad rynkiem finansowym w Polsce w 2006 roku
6.3. Zalety i wady nadzoru polskiego sektora bankowego w formie nadzoru zintegrowanego
6.4. Wpływ procedury restrukturyzacji i nadzoru makroostrożnościowego na docelowy
kształt nadzoru nad sektorem bankowym w Polsce
7. Metodologia badania kształtu i lokalizacji nadzoru sektora bankowego w Polsce
7.1. Procedura badań
7.1.1. Określenie przedmiotu badań
7.1.2. Cel i problem badawczy
7.1.3. Założenia badawcze i sposób prowadzenia badań
7.2. Istota metody badawczej - Analitycznego Procesu Hierarchicznego
7.3. Zastosowanie modelu decyzyjnego dotyczącego kształtu i lokalizacji nadzoru
7.4. Charakterystyka kryteriów związanych z lokalizacją nadzoru
7.4.1. Zakres nadzoru
7.4.2. Niezależność i odpowiedzialność instytucji nadzoru
7.4.3. Zdolność do implementacji polityki nadzorczej
7.4.4. Kompleksowość nadzoru
7.5. Przesłanki dalszych reform nadzoru finansowego w Polsce - omówienie wyników
badania
7.5.1. Preferencje ekspertów ustalone na podstawie badania
7.5.2. Doświadczenia innych krajów oraz lokalne uwarunkowania
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
Aneks 1. Kwestionariusz ankiety badawczej
Aneks 2. Tabelaryczne wyniki badań za pomocą metody AHP
346 stron, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka
