Jakość zarządzania w szkołach wyższych
Jest to kompleksowe i obszerne opracowanie, obejmujące różne
aspekty jakości zarządzania w szkolnictwie wyższym. Autor prezentuje w nim zagadnienia
z zakresu jakości pracy, produktów i życia w relacji do jakości zarządzania. Odnosi
się do wybranych kwestii dotyczących kompleksowego podejścia do jakości, ukazuje
rynkowe aspekty zarządzania rozwojem szkoły wyższej, podkreśla znaczenie i przydatność
determinant kreatywności, przedsiębiorczości i projakościowego myślenia w zarządzaniu
tą organizacją, akcentuje rolę społeczności akademickiej w strukturze organizacyjnej
i zarządzaniu w uczelniach. Uzupełnieniem wywodu naukowego jest tu analiza wyników badań
porównawczych przeprowadzonych w roku akademickim 2008–2009 i 2010–2011 wśród
profesorów oraz studentów uczelni krajowych i zagranicznych dotyczących jakości zarządzania
i jakości kształcenia w szkołach wyższych. Na tej podstawie autor ukazuje zewnętrzne
i wewnętrzne uwarunkowania projakościowej restrukturyzacji funkcjonowania uczelni w
okresie reformy szkolnictwa wyższego oraz przedstawia propozycje koniecznych zmian w
systemie zarządzania w uczelniach publicznych i niepublicznych.
Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Skrzypek
Tadeusz Wawak – profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego
w Krakowie i Wyższej Szkoły Administracji w Bielsku-Białej, kierownik Zakładu Ekonomii
Stosowanej UJ i Zakładu Ekonomii i Zarządzania WSA. Autor ponad 210 publikacji, w tym pięćdziesięciu
dotyczących zarządzania w szkolnictwie wyższym. Laureat III edycji konkursu Polskiej
Indywidualnej Nagrody Jakości w kategorii „Nauka” w 2000 roku i promotor dziesięciu
prac doktorskich z zakresu zarządzania jakością. Założyciel pierwszych w Polsce
magisterskich studiów zaocznych w Uniwersytecie Jagiellońskim o specjalności „Zarządzanie
jakością – kształcenie menedżerów jakości” i studiów podyplomowych „Zarządzanie
jakością według normy ISO 9001” oraz współzałożyciel kierunku „Ekonomia” w
UJ.
Wprowadzenie
CZĘŚĆ PIERWSZA JAKOŚĆ ZARZĄDZANIA I ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ
KSZTAŁCENIA W SZKOLE WYŻSZEJ
1.Jakość pracy, produktów i życia a zarządzanie w szkole wyższej
1.1.Jakość pracy i produktów
1.1.1.Pojęcie jakości
1.1.2.Dynamiczny charakter jakości produktów
1.1.3.Jakość projektowana na uczelni
1.2.Jakość pracy a kryzys pracy
1.3.Współzależność jakości pracy, produktów, życia
1.4.Jakość a zarządzanie pracą
1.4.1.Zarządzanie pracą
1.4.2.Ewolucja jakości zarządzania w organizacji
1.5.Jakość życia
1.5.1.Filozofia jakości życia
1.5.2.Wartości określające jakość życia
1.5.3.Determinanty jakości życia
1.5.4.Uwarunkowania jakości życia
1.5.5.Zarządzanie indywidualną jakością własnego życia
1.6.Lider i przywódca zmian na uczelni
1.6.1.Zmiany w zarządzaniu
1.6.2.Lider zmian
1.6.3.Przywódca zmian
2.TQM i jakość zarządzania w szkole wyższej
2.1.TQM w szkole wyższej
2.1.1.Pojęcie TQM i wskazówki Deminga
2.1.2.Charakterystyka TQM
2.1.3.Osiem kroków TQM w kierunku ciągłego doskonalenia jakości na uczelniach
2.1.4.TQM w rozwiniętej gospodarce rynkowej
2.2.Jakość zarządzania na uczelniach
2.2.1.Rola myśli zarządczej i menedżerskiej oraz talentu menedżerskiego
w kształtowaniu jakości zarządzania
2.2.2.Jakość zarządzania a zarządzanie jakością na uczelni
2.2.3.Klasyfikacja determinant jakości zarządzania
2.2.4.Podstawowe zasady doskonałości według modelu EFQM a jakość zarządzania
2.2.5.Jakość zarządzania a Model kryteriów Europejskiej Nagrody Jakości
2.2.6.Jakość zarządzania a zasady zarządzania jakością w normach ISO serii 9000
2.3.Dylematy jakości zarządzania w szkole wyższej
2.3.1.Zaangażowanie pracowników i doktorantów w zarządzanie uczelnią
2.3.2.Postulowane główne wartości i zasady ciągłego doskonalenia zarządzania w
szkole wyższej
2.3.3.Współzależność jakości zarządzania i zarządzania jakością w szkole
wyższej
2.3.4.Globalizacja a zarządzanie
2.3.5.Nowe paradygmaty w dziedzinie zarządzania w organizacjach
2.4.Etyka w zarządzaniu na uczelniach
2.4.1.Dobre praktyki w szkołach wyższych
2.4.2.Akademicki Kodeks Wartości Uniwersytetu Jagiellońskiego
2.4.3.Etos akademicki
2.4.4.Uwagi końcowe
2.5.Zarządzanie zmianami a ciągłe doskonalenie jakości pracy w szkole wyższej
2.5.1.TQM warunkiem ciągłego doskonalenia jakości pracy i gwarantem efektywnych zmian
na uczelni
2.5.2.Zmiany skokowe a ciągłe w zarządzaniu jakością
2.5.3.Cykliczność zmian jakości zarządzania w organizacjach
2.5.4.Dostosowanie uczelni do otoczenia
3.Zarządzanie jakością kształcenia
3.1.Społeczeństwo wiedzy
3.1.1.Organizacja inteligentna w społeczeństwie wiedzy
3.1.2.Mobilne społeczeństwo sieciowe
3.1.3.Kształcenie i wiedza w organizacji inteligentnej
3.1.4.Cechy organizacji inteligentnej
3.1.5.Struktura organizacji inteligentnej
3.1.6.Kompleksowe zarządzanie wiedzą
3.1.7.Uniwersytet organizacją uczącą się
3.2.Determinanty jakości kształcenia w szkołach wyższych
3.3.Identyfikacja determinant jakości kształcenia - wyniki badań
3.3.1.Informacja wstępna o badaniach
3.3.2.Przebieg badań dotyczących determinant jakości kształcenia
3.3.3.Wyniki badań
3.4.Rola uczelni w rozwoju talentów - głównych filarów kapitału intelektualnego
3.4.1.Wprowadzenie do badań
3.4.2.Wyłanianie, przyciąganie, kształcenie i rozwój talentów wśród studentów - część
pierwsza kwestionariusza
3.4.3.Wyławianie, przyciąganie, kształcenie i rozwój talentów wśród nauczycieli
akademickich - część druga kwestionariusza
3.5.Ewolucja zasad zarządzania jakością kształcenia towaroznawców
3.5.1.Wprowadzenie
3.5.2.Towaroznawstwo w Wyższym Studium Handlowym w koncepcji Arnolda Bollanda
3.5.3.Wymagania Arnolda Bollanda dotyczące jakości kształcenia towaroznawców,
determinujące zasady zarządzania jakością w WSH
3.5.4.Wymagania Williama Edwardsa Deminga dotyczące zarządzania jakością adaptowane do
szkoły wyższej
3.6.Kształcenie menedżerów jakości dla przedsiębiorstw, urzędów i szkół wyższych
3.6.1.Kształcenie menedżerów jakości w Europie Zachodniej
3.6.2.Europejski program w dziedzinie kształcenia menedżerów jakości
3.6.3.Założenia projektu kształcenia menedżerów jakości na Uniwersytecie
Jagiellońskim
CZĘŚĆ DRUGA WYMOGI KONKURENCYJNEGO RYNKU USŁUG EDUKACYJNYCH I
ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ W ŚWIETLE ZALECEŃ PROCESU BOLOŃSKIEGO
4.Konkurencja i jakość a wyniki ekonomiczne uczelni
4.1.Związek między integracją, konkurencją i zarządzaniem
4.1.1.Wymogi procesu integracji
4.1.2.Doskonalenie jakości zarządzania w szkołach wyższych wyzwaniem XXI wieku
4.1.3.Jak się stać konkurencyjną uczelnią?
4.2.Wybrane uwarunkowania ekonomiczne funkcjonowania uczelni
4.2.1.Pojęcie własności i jej ograniczenia
4.2.2.Ekonomiczny aspekt zarządzania uczelnią
4.2.3.Rachunek kosztów jakości w szkole wyższej
4.2.4.Koszty kształcenia w szkole wyższej
4.3.Rynek wiedzy oferowanej przez szkoły wyższe
4.3.1.Rynek usług edukacyjnych
4.3.2.Czynniki determinujące podaż usług edukacyjnych oferowanych przez szkoły wyższe
4.3.3.Czynniki determinujące popyt na usługi edukacyjne oferowane przez szkoły wyższe
4.3.4.Propozycje bieżących działań propodażowych na uczelni w zakresie świadczonych
usług edukacyjnych
4.3.5.Propozycje bieżących działań propopytowych w szkole wyższej w zakresie
świadczonych usług edukacyjnych
5.Proces boloński drogą do Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego
5.1.Ewolucja europejskiego systemu szkolnictwa wyższego w ramach procesu bolońskiego w
warunkach postępującej integracji i globalizacji
5.1.1.Cele i zadania procesu bolońskiego
5.1.2.Promowanie mobilności studentów
5.1.3.Uwarunkowania, cele i zasady tworzenia standardów dotyczących zapewnienia jakości
5.2.Założenia Europejskiego Systemu Oceny Zgodności w szkolnictwie wyższym
5.2.1.Geneza systemu zapewnienia jakości w EOSW
5.2.2.Wymagania wewnętrznego systemu zapewnienia jakości w EOSW
5.2.3.Wymagania zewnętrznego systemu zapewnienia jakości w EOSW
5.2.4.Europejskie standardy dotyczące agencji zewnętrznego zapewnienia jakości
5.2.5.System przeglądu i rejestracji agencji zapewnienia jakości
5.2.6.Wnioski i propozycje
5.3.Uwarunkowania doskonalenia jakości w ramach procesu bolońskiego i Europejskiego
Obszaru Szkolnictwa Wyższego
5.3.1.Integracja w kierunku Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego
5.3.2.Wpływ procesu bolońskiego na jakość kształcenia i konkurencyjność uczelni
5.3.3.Myślenie w kategoriach efektów kształcenia - adaptacja uczelni do wymogów EOSW
CZĘŚĆ TRZECIA SPECYFIKA ZORIENTOWANEGO JAKOŚCIOWO ROZWOJU I DOSKONALENIA
ZARZĄDZANIA NA UCZELNIACH W WARUNKACH REFORMY SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
6.Strategia rozwoju i zarządzania narzędziem doskonalenia funkcjonowania uczelni
6.1.Cele strategiczne rozwoju szkolnictwa wyższego
6.2.Diagnoza stanu zarządzania w szkolnictwie wyższym w Polsce
6.3.Cele strategiczne i operacyjne rozwoju szkolnictwa wyższego oraz ich pomiar
6.4.Strategie doskonalenia uczelni
6.5.Projekt scenariusza opracowania i wdrożenia strategii naprawczo-rozwojowej wydziału
lub instytutu
6.6.Specyficzne problemy zarządzania strategicznego na uczelniach
6.7.Zarządzanie w szkołach wyższych w świetle teorii Petera F. Druckera
7.Specyfika zarządzania w szkole wyższej -wybrane zagadnienia
7.1.Zarządzanie procesowe w produkcyjnej szkole wyższej
7.1.1.Specyfika produkcyjnego charakteru szkoły wyższej
7.1.2.Identyfikacja procesów zachodzących w szkole wyższej
7.1.3.Specyfika zarządzania procesowego na uczelniach
7.2.Zarządzanie zatrudnieniem w szkole wyższej - rozważania modelowe
7.2.1.Funkcje podstawowe i bazowe szkoły wyższej
7.2.2.Proponowany model zarządzania zatrudnieniem w szkole wyższej
7.2.3.Proponowane warianty koordynacji i integracji głównych obszarów zarządzania
zatrudnieniem w szkole wyższej
7.2.4.Proponowany model procesu podejmowania decyzji w obszarach zarządzania
zatrudnieniem
7.3.Innowacje a zarządzanie w szkole wyższej
7.3.1.Zarządzanie innowacyjne i zarządzanie innowacjami
7.3.2.Miejsce innowacji w rozwoju uczelni
7.3.3.Zarządzanie uczelnią a innowacyjność
7.3.4.Zewnętrzne uwarunkowania innowacyjności na uczelniach
7.3.5.Kompleksowe ujęcie innowacji w szkole wyższej - zakończenie
8.Uwarunkowania i nowe trendy w zarządzaniu w szkolnictwie wyższym
8.1.Uwarunkowania nowego modelu zarządzania rozwój em szkoły wyższej
8.1.1.Zapomniana strategia rozwoju edukacji i nauki w Polsce
8.1.2.Pozycja polskich uczelni na świecie oraz stan i prognoza liczby studentów
8.1.3.Ocena zarządzania na uczelniach w opinii Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
8.2.Rynkowe aspekty zarządzania rozwojem szkoły wyższej
8.2.1.Rynkowe aspekty pożądanego, nowego modelu zarządzania szkolnictwem wyższym
8.2.2.Zachowanie uczelni na niedoskonałym rynku usług edukacyjnych i badawczych
8.3.Determinanty kreatywności, przedsiębiorczości i projakościowego myślenia w
zarządzaniu szkołą wyższą
8.3.1.Determinanty negatywne
8.3.2.Proponowane determinanty pozytywne
8.3.3.Synteza skutków oddziaływania determinant kreatywności,
przedsiębiorczości i projakościowego myślenia w zarządzaniu uczelnią
8.4.Znormalizowany system zarządzania jakością w szkolnictwie wyższym
8.4.1.Znormalizowany system zarządzania w opinii profesorów
8.4.2.Znormalizowany system zapewniania jakości w szkole wyższej w ustaleniach procesu
bolońskiego
8.4.3.Znormalizowany system zapewniania jakości w szkole wyższej w Unii Europejskiej
8.5.Trendy i problemy w zarządzaniu w szkolnictwie wyższym w Unii Europejskiej
CZĘŚĆ CZWARTA OPINIE PROFESORÓW I OCZEKIWANIA STUDENTÓW DOTYCZĄCE
PROJAKOŚCIOWEJ RESTRUKTURYZACJI FUNKCJONOWANIA I ZARZĄDZANIA W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM
9.Opinie profesorów o problemach szkolnictwa wyższego w Polsce
9.1.Wyniki badań prowadzonych w roku akademickim 2008/2009
9.1.1.Opis merytoryczny projektu
9.1.2.Rola podmiotów - społeczności akademickiej - w strukturze organizacyjnej i
zarządzaniu uczelnią
9.1.3.Zasady zarządzania na uczelniach
9.2.Wyniki badań prowadzonych w roku akademickim 2010/2011
9.2.1.Opis merytoryczny projektu
9.2.2.Wyniki badań - część pierwsza kwestionariusza ankiety
9.2.3.Wyniki badań - część druga kwestionariusza ankiety
9.3.Najważniejsze propozycje zmian w systemie zarządzania szkolnictwem wyższym w Polsce
w opinii ankietowanych profesorów
9.3.1.Jakość dydaktyki i badań
9.3.2.Ekonomia i konkurencja
9.3.3.Zarządzanie jakością
9.3.4.Ustrój uczelni i zarządzanie w szkole wyższej
9.3.5.Jawne, autorskie opinie profesorów
10.Oczekiwania studentów - wyniki badań ankietowych
10.1.Opis merytoryczny projekt
10.2.Wyławianie, przyciąganie, kształcenie, rozwój i mobilność talentów wśród
studentów- wyniki badań
10.2.1.Wyniki badań przeprowadzonych wśród studentów uczelni Krakowa
10.2.2.Podobieństwa i różnice w ocenie badanych zagadnień dokonanych przez profesorów
i studentów
10.2.3.Podobieństwa i różnice w ocenie badanych zagadnień dokonanych przez studentów
dwóch uniwersytetów z Krakowa
10.2.4.Wyniki badań przeprowadzonych wśród studentów uczelni niepublicznej
10.3.Opinie studentów zagranicznych uczelni w kwestii wyławiania, przyciągania,
kształcenia, rozwoju i mobilności talentów wśród studentów - wyniki badań
10.3.1.Wyniki badań przeprowadzonych wśród studentów Uniwersytetu Abdelhamid Ibn Badis
Mostaganem (Algieria)
10.3.2.Wyniki badań przeprowadzonych wśród studentów Orłowskiej Regionalnej Akademii
Administracji Publicznej w Orel (Rosja)
10.3.3.Wyniki badań przeprowadzonych wśród studentów z Ukrainy
10.4.Krótkie podsumowanie wyników badań przeprowadzonych wśród studentów
11.Wyzwania projakościowej restrukturyzacji zarządzania na uczelniach i
funkcjonowania w szkołach wyższych
11.1.Nowelizacja prawa dotyczącego szkolnictwa wyższego w 2011 roku
11.1.1.Wdrażanie noweli ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym
11.1.2.Fiasko ilościowych standardów kształcenia
11.1.3.Cele i przebieg zastąpienia standardów kształcenia Krajowymi Ramami Kwalifikacji
11.2.Uwarunkowania na wejściu projakościowej restrukturyzacji
11.2.1.Zewnętrzne uwarunkowania ekonomiczne i demograficzne projakościowej
restrukturyzacji
11.2.2.Wewnętrzne uwarunkowania projakościowej restrukturyzacji
11.2.3.Zasady funkcjonowania
11.2.4.Filary i fundament rozwoju szkół wyższych
11.3.Znaczenie reformy szkolnictwa wyższego w procesie restrukturyzacji organizacji
11.3.1.Dawcy i biorcy kapitału intelektualnego
11.3.2.Nowe rozwiązania ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym na rzecz organizacji
11.3.3.Kreatywna rola przedsiębiorstw i banków w rozwoju szkolnictwa wyższego
11.3.4.Wspólny interes ekonomiczny uczelni i pozostałych organizacji
11.4.Zastosowanie metody FMEAna uczelni
11.4.1.Istota metody FMEA
11.4.2.Konsekwencje urynkowienia usług edukacyjnych
11.4.3.Etapy zastosowania metody FMEA w optymalizacji projektu uruchomienia nowego i
rozwoju istniejącego kierunku studiów
11.5.Zalecane elementy projakościowej restrukturyzacji zarządzania na uczelniach
publicznych i niepublicznych oraz funkcjonowania szkół wyższych
Zakończenie
Spis tabel, wykresów i rysunków
Bibliografia
794 strony, Format: 16.5x24.0cm, oprawa twarda
