JĘZYK POLSKI XIV WIEKU WYBRANE ZAGADNIENIA MYCAWKA M. Księgarnia

Język polski XIV wieku

Wybrane zagadnienia

Monografia jest poświęcona opisowi ewolucji fonetyki i fonologii języka polskiego oraz wybranych zjawisk morfologicznych w XIV wieku. Podstawę źródłową stanowią zapisy polskich nazw własnych i wyrazów pospolitych, występujące w dokumentach łacińskich. Analiza skupia się na procesach dyferencjacji językowej i zaczątkach integracji, prowadzącej do kształtowania się zalążków polszczyzny literackiej.

…praca Mirosławy Mycawki (…) wypełnia dotkliwą lukę w literaturze historycznojęzykowej. W części wstępnej autorka w sposób wzorowy (zwięzły, zdyscyplinowany, głęboko przemyślany, gruntownie sproblematyzowany i atrakcyjnie sformułowany) omówiła (…) (krytycznie, polemizując z niektórymi tezami i ustaleniami innych uczonych, ale zarazem dając przykład wielkiej kultury polemicznej) szereg fundamentalnych kwestii teoretyczno-metodologicznych językoznawstwa diachronicznego w ogólności, a historii języka polskiego, w tym też dialektologii historycznej, w szczególności. (…) Ta część pracy Mirosławy Mycawki winna stać się obowiązkową lekturą wszystkich uczestników językoznawczych seminariów magisterskich i doktorskich wybierających jako obszar swoich badań językoznawstwo diachroniczne. Warte podkreślenia jest bogactwo materiałowe monografii. Jest ono konsekwencją wyzyskania bardzo obszernego kanonu źródeł. Jak stwierdza autorka: „Dokumentacja przykładowa pochodzi z ponad dwóch tysięcy dokumentów” (…). Tylko doświadczony historyk języka jest w pełni świadom tego, że za tą obiektywną deklaracją kryje się ogrom mrówczej, benedyktyńskiej pracy, wymagającej najwyższych kwalifikacji i kompetencji filologicznych. (…) Jestem głęboko przekonany, że praca Mirosławy Mycawki znajdzie (…) poczesne miejsce w trwałym dorobku językoznawstwa polonistycznego.

z recenzji prof. dr hab. Bogdana Walczaka

Dr Mirosława Mycawka jest językoznawcą, adiunktem na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania naukowe obejmują współczesne słownictwo i frazeologię, język propagandy politycznej, regionalne odmiany polszczyzny oraz historię języka polskiego. Jest autorką ponad 80 publikacji, w tym cyklu studiów leksykalno-frazeologicznych oraz rozprawy pt. Język propagandy komunistycznej w latach 1945-1948 (wybrane zagadnienia). Jest także współautorką Słownika współczesnego języka polskiego pod red. Bogusława Dunaja.

I. Wprowadzenie 9

1. Źródła do dziejów polszczyzny XIV wieku 9
2. Stan badań nad polszczyzną XIV wieku 11
3. Cel, zakres pracy i metody badawcze 12

II. Zagadnienia teoretyczne 17

1. Grafia a wymowa 17

2. Procesy historycznojęzykowe 21
2.1. Dyferencjacja w rozwoju języka 21
2.2. Integracja językowa 24

3. Dialektologia historyczna 29

4. Problem genezy języka literackiego 34

III. Procesy językowe w polszczyźnie przed wiekiem XIV 39

1. Innowacje w dobie przedpiśmiennej 40
1.1. Innowacje obejmujące cały obszar etniczny języka polskiego 40
1.2. Innowacje różnicujące obszar języka polskiego 41

2. Innowacje w najwcześniejszej dobie piśmiennej 42
2.1. Innowacje obejmujące cały obszar etniczny języka polskiego 42
2.2. Innowacje różnicujące obszar języka polskiego 44

IV. Analiza 51

1. Procesy innowacyjne w rozwoju samogłosek nosowych 51
1.1. Rozwój pierwotnego o 51
1.1.1. Pierwsza połowa XIV wieku 52
1.1.2. Druga połowa XIV wieku 59
1.2. Rozwój pierwotnego ę 71
1.2.1. Rozwój ę w pozycji przed T 71
1.2.1.1. Pierwsza połowa XIV wieku 71
1.2.1.2. Druga połowa XIV wieku 74
1.2.2. Rozwój ę w innych pozycjach 79
1.2.2.1. Pierwsza połowa XIV wieku 79
1.2.2.2. Druga połowa XIV wieku 83

2. Procesy innowacyjne obejmujące cały obszar 90
2.1. Upodobnienia pod względem dźwięczności w grupach spółgłoskowych (oprócz połączeń Tv 90
2.1.1. Upodobnienie spółgłosek dźwięcznych do następujących bezdźwięcznych 91
2.1.2. Upodobnienie spółgłosek bezdźwięcznych do następujących dźwięcznych 94
2.2. Zanik dźwięczności na końcu wyrazów 95
2.3. Przekształcenia niektórych grup spółgłoskowych 97

3. Procesy innowacyjne nieobejmujące całego obszaru 102
3.1. Innowacje ekspansywne 102
3.1.1. Wypieranie -‘ew- przez -‘ow 102
3.1.2. Przejście ir > er przed spółgłoskami przednio i środkowojęzykowymi 120
3.1.3. Przejście Tv > Tf 123
3.2. Innowacje regresywne 124
3.2.1. Cofanie się realizacji z oł 125
3.2.2. Przejście ra- > re 127
3.2.3. Przejście ja- > je 130
3.2.4. Oboczność -ek, -ec // -k, -c 134
3.3. Innowacje ekspansywno-regresywne: rozwój grupy xv 138

4. Zróżnicowanie dialektalne w morfologii 144
4.1. Oboczność nazw z sufiksem -sk // -sko 144
4.2. Oboczność nazw z sufiksem -in // -ino // -ina 150
4.3. Oboczność nazw z sufiksem -ów // -owo // -owa (-‘ew // -‘ewo // -‘ewa 162

V. Zakończenie 185
1. Podsumowanie 185
2. Postulaty badawcze 188

Bibliografia 189
Wykaz źródeł 199
Wykaz innych skrótów 200

202 stron, Format: 23.4x17.0, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.