IMPROWIZACJA POETYCKA W KULTURZE POLSKIEJ XIX WIEKU NA TLE EUROPEJSKIM PUCHALSKA I. Księgarnia

Improwizacja poetycka w kulturze polskiej XIX wieku na tle europejskim

Improwizacja poetycka w kulturze polskiej XIX wieku na tle europejskim Iwony Puchalskiej jest niezwykle rzetelną, erudycyjną i dobrze skomponowaną oraz pięknie napisaną rozprawą. Autorka prezentuje fenomen improwizacji literackiej w kulturze europejskiej XVIII i XIX wieku, zwłaszcza włoskiej, a następnie skupia się na największych poetach-improwizatorach polskich, to znaczy Adamie Mickiewiczu i Jadwidze Łuszczewskiej - Deotymie. Choć zestawienie tych nazwisk w jednej monografii może być zaskakujące, temat rozważań Autorki czyni je możliwym, a nawet koniecznym. Pracę zamyka rozdział poświęcony problematyce improwizacji w polskiej refleksji estetycznej w połowie XIX wieku.

Rozprawa Iwony Puchalskiej stanowi wartościową pozycję z zakresu nie tylko historii literatury, lecz także dziejów estetyki, bo choć jest przede wszystkim komparatystyczną pracą historycznoliteracką, rzuca światło na estetykę i krytykę polską XIX wieku.
To znakomita praca, pierwsze na gruncie polskim syntetyczne omówienie fenomenu improwizacji w kulturze europejskiej oraz mistrzowskie udowodnienie potrzeby jego znajomości przez prezentację Mickiewicza jako improwizatora oraz uczynienie Deotymy na nowo fascynującym zjawiskiem.

Z recenzji dr hab. Kwiryny Ziemby, prof. UC

Iwona Puchalska – adiunkt w Katedrze Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studiowała filologię polską na UJ oraz literaturoznawstwo porównawcze i socjologię na Uniwersytecie Stendhala w Grenoble (Francja), gdzie następnie pracowała jako lektor języka polskiego w UFR de Langues, Littératures et Civilisations Etrangeres. Zajmuje się związkami literatury, muzyki i teatru muzycznego, problemami adaptacji oraz socjologicznymi, kulturowymi i historycznymi uwarunkowaniami recepcji utworów literackich i muzycznych.

Uwagi wstępne 9
Na granicy literatury 9
Polskie i europejskie spojrzenie na improwizację 10
Odmiany improwizacji 14
Próba definicji 16
Genealogia 20
Uwagi edytorskie i redakcyjne 22

CZĘŚĆ I. EUROPEJSKIE TRADYCJE IMPROWIZACJI

I. Praktyki improwizacyjne w nowożytnej Europie (XV–XVIII wiek) 25
Italia. Dwór, uniwersytet, ulica, akademia 25
Improwizacja poetycka wobec tradycji dell’arte 36
Improwizator na Kapitolu. Bernardino Perfetti i Corilla Olimpica 40
Improwizacja jako droga kariery 55
Tradycje francuskie – impromptu i poezja ulotna 62
Improwizacja „północna” – precedens Karschin 65

II. Improwizacja w kręgu refleksji estetycznej 68
Wrażenia z podróży 68
Improwizacja jako „literatura ustna” 73
Natchnienie – pismo 79
Status poety, czyli o niebezpieczeństwach grożących improwizatorom 81
Zapisać improwizację 84
Sztuka improwizacji wobec założeń klasycyzmu i romantyzmu 90

III. Korynna, czyli Włochy. Obserwacja i kreacja 97
Portret improwizatorki. Biografia, autobiografia, fikcja 97
Korynna o improwizacji 106
„Wszystko dla niej za wymowę służyło” 111
„U-topos”. Doświadczenie entuzjazmu i autokontemplacja 113
Opisać improwizację 118
Z Kapitolu na Przylądek Miseński – ewolucja improwizacji Korynny 122
Improwizacja, jakiej nie było 127

IV. Po Korynnie. Wzrost i upadek sztuki improwizacji 129
Improwizacja jako „drugi język” poezji 129
Kokieteria, słabość i wyzwanie 132
Teatr jednego improwizatora 135
Inwazja z Północy 142
Tragedia improwizowana 146
Improwizacja i polityka 150
Zmierzch improwizacji 153

CZĘŚĆ II. IMPROWIZACJA W KULTURZE POLSKIEJ XIX WIEKU

I. Wokół Mickiewicza 159
„Zaczyna się kariera Adamowej improwizacji” 159
Improwizacje w gronie filomatów 163
Kłopoty z zapisami 166
Kiedy poezja utrwala improwizację 174
Śpiewy 179
„Poeta na zawołanie”. Improwizacje wśród Rosjan i Polaków 189
Wieści o improwizacjach 196
„Jarmarczne kuglarstwo” 200
Improwizacja jako profecja 205
Status improwizatora 211
Improwizacja w Mickiewiczowskiej koncepcji poezji 216
Wielka Improwizacja wobec Dziadów 218
Wyznaczniki improwizacyjności w Dziadach 231
(Auto)portret improwizatora 237
Między ekstazą a opętaniem 239
„Ostatnie kuszenie” – prowokacja Juliusza Słowackiego 247
„...owe historyczne wypadki” 257
„za błękitami był bój” 260
Improwizator i „niekarne plemię” 263

II. Wokół Deotymy 271
Improwizatorka salonowa 271
Apologie 281
„Nieszczęśliwa erudycja” 292
Improwizacja i poezja 296
Efekt zaskoczenia 303
„Nowa epoka poezji” 306
„Wieszczka krzyża” 310
„Liryka spekulatywna” 315
Poetyka improwizacji 322
Znudzenie 325
Elizjum 331
Konfrontacje 338
„Żeńskość” 344
„Poezji poczet drugi” – i ostatni 347
Strona Deotymy 349
Praca poetycka 361
(Auto)portret improwizatorki 365
Poetyka wizyjna 368
„Nadspodziewanie rychły zanik kultu Deotymy” 376

III. Improwizacja w polskiej refleksji estetycznej 381
Michał Wiszniewski 381
Józef Kremer 388
Karol Libelt 390
Zakończenie 397

Bibliografia 399
Indeks nazwisk 419

428 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.