POLIFONICZNOŚĆ W PRZEKŁADZIE PYTLAK M. Księgarnia

Polifoniczność w przekładzie

O tym jak Polacy i Bułgarzy czytają „Biesy” Fiodora Dostojewskiego

W jaki sposób dwie, znajdujące się na dwóch biegunach Słowiańszczyzny, kultury – polska i bułgarska – podjęły dialog z dziełem Dostojewskiego? Jaki wpływ miały na to poszczególne przekłady? Czy istnieje realna różnica między tym, jak Biesy odczytują Polacy i Bułgarzy? To jedne z licznych pytań, które stawia w swojej książce Magdalena Pytlak.

Kluczowym pojęciem organizującym podejście do badanego materiału jest polifoniczność, rozumiana za Bachtinem jako „mnogość równorzędnych świadomości: wraz z ich światami”, która w kontekście badań nad przekładem rozciąga się od poziomu słowa w powieści Dostojewskiego, aż po wielość możliwych odczytań zawartego w jego dziele sensu – tak na poziomie interpretacji, jaką stanowi tłumaczenie, jak i sposobów odczytania tej wykładni, rozumianych jako świadectwa jego statusu i funkcji w kulturze docelowej. Dlatego w książce, obok analizy przekładów Biesów na język polski i bułgarski, autorka bada adaptacje sceniczne powieści, ale również odsłania kontekst społeczno-polityczny oraz mechanizmy rynkowo-wydawnicze stojące za ukazywaniem się poszczególnych tłumaczeń powieści w obu krajach.

Magdalena Pytlak – bułgarystka, slawistka, tłumaczka. Pracuje w Instytucie Filologii Słowiańskiej UJ. Jej zainteresowania naukowe obejmują szeroko rozumianą translatologię oraz współczesną literaturę i kulturę bułgarską.

Podziękowania 7

UWAGI WSTĘPNE 9

I. HERMENEUTYCZNY WYMIAR MYŚLI MICHAIŁA BACHTINA 17

Hermeneutyka. Między metodologią a ontologią przekładu 17
Hermeneutyczny wymiar myśli Michaiła Bachtina 26

II. JAK POLACY I BUŁGARZY CZYTAJĄ BIESY 33

II.1. POLSKIE LEKTURY BIESÓW 38
Kontekst 39
Biesy po raz pierwszy 41
Dwa razy Biesy 47
Biesy po raz czwarty 56
Biesy po raz piąty 60

II.2. BUŁGARSKIE LEKTURY BIESÓW 64
Kontekst 64
Bułgarskie tłumaczenia Biesów 72
Lektura osobna 83

III. POLIFONICZNOŚĆ W PRZEKŁADZIE. MIĘDZY „DOSTOJEWSZCZYZNĄ” A „TWÓRCZOŚCIĄ DOSTOJEWSKIEGO” 87

Słowo w tłumaczeniu 87
Słowo o słowie (komentarze i przypisy w Biesach) 113

IV. POLIFONICZNOŚĆ A TEATRALNOŚĆ. BIESY W PRZEKŁADZIE INTERSEMIOTYCZNYM 129

Dialogowość a teatralność 131
Dramatyzacja a przekład intersemiotyczny 135
Biesy 137
Polskie inscenizacje Biesów 139
Bułgarska inscenizacja Biesów 144

UWAGI KOŃCOWE 149
BIBLIOGRAFIA PRAC WYKORZYSTANYCH 151
INDEKS NAZWISK 159

166 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.