|
POLSKA SZEHEREZADA SWOJE I OBCE Z PERSPEKTYWY POSTKOLONIALNEJ
WOJDA D. wydawnictwo: WYD UJ , rok wydania 2015, wydanie Icena netto: 51.99 Twoja cena 49,39 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Polska Szeherezada
Swoje i obce z perspektywy postkolonialnej
Polska Szeherezada to książka poświęcona relacji między
swoim a obcym, ujmowanej przez pryzmat myśli postkolonialnej. Relację tę rozpatruję głównie
w pisarstwie polskim XX wieku, ale również w tekstach z innych kręgów kulturowych.
Zajmuję się tutaj literaturą elitarną (Bruno Schulz, Witold Gombrowicz, Czesław Miłosz)
i masową (Arkady Fiedler, Antoni Marczyński, Zbigniew Nienacki), co umożliwia lepsze
rozeznanie w panującym w naszym społeczeństwie stosunku do kolonializmu, a także do różnic
rasowo-etnicznych. Polska Szeherezada mówi o konkretnych pisarzach i ich twórczości,
powstała z potrzeby opowiedzenia o indywidualnych reakcjach na obcość, dokumentowanych
w literaturze na rozmaite sposoby. Albo inaczej: mówią tu „polskie Szeherezady”,
dochodzą do głosu wielorakie doświadczenia obcości, składające się na jeden zróżnicowany
wątek.
Dorota Wojda
Książka Doroty Wojdy, ukazująca stosunek Polaków do obcych,
prezentuje się jako wizja niezwykle bogata i wielostronna. Autorka gromadzi niezliczone
odniesienia do rzeczywistości polskiej i obcej literatury wraz z ich kulturowym podłożem,
tworzące razem gęstą sieć współzależności i odbić, w których zarysowuje się
ewolucja dialogu kultur w okresie ponad stu lat. Szerokość i wielostronność ujęcia
pozwalają autorce uruchamiać różne perspektywy badawcze: komparatystyczną,
feministyczną, geopolityczną oraz historycznoliteracką, a także spojrzeć na
zagadnienie dialogu kultur jako fenomen ewoluujący w czasie. Ramą dla całego bogactwa
narracji zawartych w tomie jest perspektywa orientalizmu, co tłumaczy ważną metaforę i
zarazem przykład opowieści Szeherezady. Dzieło Doroty Wojdy wyrasta ponad przeciętność
naukowego piśmiennictwa: jest napisane żywo, inteligentnie, z dużą stylistyczną
maestrią i głęboką znajomością tematu, co sprawia, że książka o kontaktach swój–obcy
w kulturze i literaturze polskiej stała się pasjonującym podsumowaniem stanu umysłu i
tożsamości Polaków w XX wieku.
Z recenzji prof. dr. hab. Jerzego Jarzębskiego
Dorota Wojda (ur. 1971) – historyczka i teoretyczka literatury.
Studiowała filologię polską i filmoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie
pracuje jako adiunkt na Wydziale Polonistyki. Autorka książki Milczenie słowa. O poezji
Wisławy Szymborskiej (1996) oraz ponad sześćdziesięciu artykułów naukowych; współredaktorka
zbiorów Radość czytania Szymborskiej (1996) i Różne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi
Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia (2013). Jej zainteresowania badawcze obejmują
zagadnienia mimesis, postkolonializmu i performatywności.
WPROWADZENIE
Prawda bardziej zadziwiająca niż bajka 9
Wschód – Zachód, postkolonializm i sprawa polska 19
Ksenologia: wiedza i sztuka o obcym 57
POLSKA SZEHEREZADA. ORIENT W OPOWIEŚCIACH MARII RATULD-RAKOWSKIEJ I MARII
MIKORSKIEJ
Studia nad podróżopisarstwem kobiet 93
Pierwsze polskie podróżniczki 100
Kartografi a literacka Orientu w Podróży Polki do Persji i Derwiszach na asfalcie 105
Feminotopie. Polki w oczach Iranek. Iranki w oczach Polek 128
BIAŁE TWARZE, CZARNE MASKI. KANIBALIZM W PERFORMANSACH POLSKICH FUTURYSTÓW
Kanibal i Kaliban 139
„Czarńi, brązowi i biali braća”. Futurystyczna rewolucja i dyskryminacja
rasowa 143
Postkolonialne inkorporowanie różnic 151
PRZYRZĄDZANIE WIZERUNKU MURZYNA W ANTOLOGII NIAM NIAM EDWARDA KOZIKOWSKIEGO I
EMILA ZEGADŁOWICZA
Fantazja lingwistyczna jako mimikra 159
Poetyka kolonialnej mistyfikacji literackiej 163
Niam niam: performans i symboliczna antropofagia 173
SCHULZOWSKIE REPREZENTACJE POGRANICZA KULTUROWEGO
Swoje i obce na pograniczu 179
Kresowość a kolonializm 182
Mimesis procesu, ironia i hybrydyczna tożsamość 187
REALIZM MAGICZNY GABRIELA GARCÍI MÁRQUEZA I BRUNONA SCHULZA
Realizm magiczny – poetyka, ontologia i strategia postkolonialna 199
„Świat zamurowany”. Władza na literackich prowincjach 204
Peryferie, zdarzenia i ludzie w pętli czasu 208
Narracje samotnych 218
ARKADY FIEDLER I POLSKA MISJA KOLONIZACYJNA NA MADAGASKARZE
„Przyjemne sny”. Projekt polskiego osadnictwa w Ankaizinanie 227
Madagaskar – obcy, a miał być nasz 251
„Ale nie były to sny o potędze”. Idea kolonizacji w PRL-u, na cenzurowanym 268
(POST)KOLONIALIZM W LITERATURZE KRYMINALNO-PODRÓŻNICZEJ AGATHY CHRISTIE I
ANTONIEGO MARCZYŃSKIEGO
Kryminał postkolonialny 279
Christie kryminał orientalny: biografia, fikcja i niejednorodność gatunku 283
„Que pays sauvage!” Śledztwo, turystyka i archeologia 285
„Miłość szejka”. Marczyńskiego romans z kulturą popularną 296
PRL-OWSKA WIZJA ZIEM ODZYSKANYCH W „PRZYGODACH PANA SAMOCHODZIKA” ZBIGNIEWA
NIENACKIEGO
Kresy Zachodnie zamiast kolonii? 327
Antyniemiecka polityka miejsca dla młodych obywateli 339
Popkultura na służbie i „zły nacjonalizm” 345
Recepcja „Pana Samochodzika” – polski Dan Brown czy ormowiec? 350
WĘDRÓWKA JAKO PERFORMANS. WITOLDA GOMBROWICZA „BŁĄDZENIE NA PERYFERIACH”
Migracje i tożsamość performatywna 357
Przekład międzykulturowy 363
Border Brujo, Pograniczny Czarownik 368
CZESŁAW MIŁOSZ O ANTYKOLONIALIZMIE I BADACZACH LITERATURY
Ironiczny kamufl aż 379
Od komparatystyki transkulturowej do składania świadectwa 386
„Spożywają i trawią Jeff ersa” 397
SWOJE I OBCE W UŁANACH JAROSŁAWA MARKA RYMKIEWICZA
Kanibalistyczne przyswajanie innego, groteska i hybrydyzacja 409
„Obcoswojski żabobocian”. Demaskacja mitologii narodowej 416
Niesamowite i gościnność 420
„DWIE POLSKI”. CZYTANIE RYMKIEWICZA W PRL-U I III RP
Nacjonalizm i „technika rebelii” 427
Głupota pana Mareczka. Recepcja Rozmów polskich latem roku 1983 430
Głupota rewolucji. Recepcja Wieszania 439
INNI O NAS W RELACJACH Z PODRÓŻY DO POLSKI W DOBIE TRANSFORMACJI
Ku „innej Europie”, ale inaczej 447
Turystyka za żelazną kurtynę 450
W poszukiwaniu drugiego domu w Polsce 454
Emigracja na Księżyc? 460
Inna Polska: transformacja w kraju różnic 466
ZAMIAST ZAKOŃCZENIA.
POSTKOLONIALNE HISTORIE LITERATURY
„Shalparni, ziele pamięci” 469
Krytyka metafor postępu i genezy 471
Metafory historyczne w postkolonializmie: sieć – planetarność – palimpsest –
koncert – archipelag 477
Szeherezada for ever and a day 486
Nota bibliograficzna 489
Bibliografia 491
Indeks nazwisk 547
568 stron, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy, czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.
|