Zawstydzona tożsamość
Emocje, ideologie i władza w życiu polskich migrantów w Norwegii
Dostajemy do rąk książkę niezwykle ważną i wyjątkową,
będącą oryginalnym na gruncie polskim przedstawieniem migracji, które eksponuje jej
aspekt emocjonalny. Autor umiejętnie łączy emocje z zagadnieniami tożsamości,
hierarchii kulturowej, zróżnicowań klasowych i globalnych zależności. Rozważania
bezustannie oscylują tu między empirią a refleksją teoretyczną, co uznawane jest za właściwy
sposób narracji w dzisiejszej antropologii. Książka jest przy tym żywa i po prostu wciągająca,
a dzięki wnikliwemu zanurzeniu się w terenie zostaje nam odsłonięty fragment
rzeczywistości, o której słyszymy, lecz o której w gruncie rzeczy niewiele wiemy.
Publikacja wnosi wiele do studiów antropologicznych i migracyjnych. Z pewnością nie
pozostanie bez echa i wzbudzi wiele dyskusji naukowych.
Z recenzji prof. dra hab. Michała Buchowskiego
Książka Marka Pawlaka – w odróżnieniu od licznych badań i publikacji na
temat migracji z Polski – startuje z pozycji analizy sfery kultury, która dopiero od
niedawna skupia uwagę badaczy. Chodzi o emocje, a konkretniej wstyd, który ma tu subtelną
naturę i funkcję kulturową, będąc zarówno elementem kontroli społecznej, jak i narzędziem
ludzkiej sprawczości. Autor, w najlepszej tradycji antropologicznej, eksploruje Innego i
siebie samego. Jego poszukiwania są intelektualnie szczerą i odważną podróżą w głąb
siebie jako człowieka, antropologa i Polaka, a także społeczeństwa, z którego
pochodzi. Rezultatem jest jedna z najlepszych monografii na temat migracji, jakie ostatnio
czytałem.
Z recenzji dra Michała P. Garapicha
Marek Pawlak, antropolog, pracownik Instytutu Etnologii i Antropologii
Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz badacz Centrum Badań
Migracyjnych (CeBaM) Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W swojej pracy
naukowej skupia się głównie na zjawisku migracji transnarodowej, polityce tożsamości
oraz emocjach, wyobrażeniach i reżimach mobilności. Prowadzi
wielostanowiskowe badania etnograficzne dotyczące migracji i doświadczeń kryzysu
ekonomicznego w Islandii oraz klasy społecznej, płci kulturowej i kulturowych kontekstów
opieki w Norwegii.
Podziękowania
Słowo wstępne
ROZDZIAŁ 1. Wprowadzenie: emocje i migracje
Emocjonalność migracji: konteksty i znaczenia
Polskie migracje i mobilności
"Trudna polskość", "ideologia emigracyjna" i "mit oszusta"
Wstyd: rządomyślność i technologie władzy
ROZDZIAŁ 2. Wyobrażenia, ideologie i relacje władzy
Reżimy wyobrażeń: państwo narodowe i nacjonalizm
Praktyczny esencjalizm
ROZDZIAŁ 3. Etnograficzne zawstydzenie
"Produktywny dyskomfort": pozycjonowanie w terenie
migracyjnym
Ja, polakkene
Etnografia wielostanowiskowa
ROZDZIAŁ 4. Habitus, klasa społeczna i płeć kulturowa
Transnarodowe dojeżdżanie: pomiędzy mobilnością a osiadłością
Transnarodowość rodzin i płeć kulturowa
Transnarodowy habitus: polakkenizm i kosmopolityzm
ROZDZIAŁ 5. Wstyd i globalna gramatyka zależności
"Zażyłość kulturowa" i rozpoznanie narodowego "My"
"Wariat" na norweskim ganku: kombinowanie jako idiom kulturowy
Kombinowanie i podział "Wschód-Zachód"
ROZDZIAŁ 6. Paradoks wstydu: neoliberalizm i "podwójne wiązanie"
Neoliberalne rekonfiguracje
Wstyd: nowa podmiotowość i "podwójne wiązanie"
ROZDZIAŁ 7. Podsumowanie: polityka i polityczność wstydu
Dylematy wstydu
Wstyd i afektywność polityki
Bibliografia
236 stron, Format: 14.5x20.5cm. oprawa miękka
