Polityka zagraniczna Węgier w latach 1867-1945
Po 4 czerwca 1920 roku celem polityki węgierskiej, zarówno wewnętrznej, jak i
zagranicznej, stało się przywrócenie granic historycznych, ukształtowanych w ciągu
tysiącletniej historii Węgier w Europie Środkowej. W jaki sposób próbowano to
zrealizować? Przede wszystkim potrzebne były: odpowiednia siła polityczna i ekonomiczna
kraju, wzmocnienie świadomości narodowej oraz wytworzenie takiej sytuacji międzynarodowej,
która sprzyjałaby rewizji granic państwowych ustanowionych przez mocarstwa w Trianon w
1920 roku. Politycy węgierscy podejmowali działania zmierzające do ponownego przyłączenia
terenów zamieszkanych przez mniejszość madziarską, znajdujących się w granicach krajów
sąsiednich. Dziś Węgrzy dążą do utrzymania stabilizacji w regionie i zapewnienia
bezpieczeństwa swoim rodakom, ale zrezygnowali już z postulatu przyłączenia do
ojczyzny utraconych ziem. Po 1945 roku większość partii politycznych odrzuciła
rewizjonizm.
Lata 1918–1920 to ważny okres w dziejach Węgier, ponieważ powstało wtedy
nowoczesne, w pełni niezawisłe państwo, które prowadziło niezależną politykę
zagraniczną. Budapeszt poszukiwał w tym czasie sojuszników, między innymi próbował
zyskać poparcie Polski dla koncepcji rewizji granic. Niestety Węgry – tak jak inne państwa
Europy Środkowej – stały się pionkiem na szachownicy wielkich mocarstw. Kraj popadł
w zależność od Niemiec, a jej kres w 1945 roku nie oznaczał, że Madziarzy będą
mogli podążać własną drogą.
Wstęp 9
1. Polityka zagraniczna Austro-Węgier 1867–1918 11
1.1. Miejsce Węgier w dualistycznym państwie Habsburgów 11
1.2. Kształtowanie się lokalnych sojuszy z udziałem Węgier 21
1.3. Polityka Austro-Węgier na Bałkanach 33
2. Polityka zagraniczna Węgier w okresie międzywojennym 43
2.1. Ogólna charakterystyka 43
2.2. Dyplomacja węgierska w czasach rozpadu historycznego państwa 48
2.3. Izolacja państwa węgierskiego na arenie międzynarodowej 59
2.4. Konsekwencje traktatu trianońskiego. Rewizjonizm 65
2.5. Układ włosko-węgierski z 1927 roku i jego konsekwencje 80
2.6. Mniejszość węgierska poza granicami Węgier (po 1920 roku 91
2.7. Polityka zagraniczna premiera Gyuli Gömbösa 103
2.8. Dyplomacja węgierska wobec zagrożeń regionalnych i agresywnej polityki Niemiec w
latach 30. 109
2.9. Rewizja granic potrianońskich 116
2.10. Zmiany terytorialne Węgier w 1941 roku 124
3. Polityka Węgier w okresie II wojny światowej 129
3.1. Polityka rządu Miklósa Kállaya. Hintapolitika 140
3.2. Okupacja niemiecka. Początki sowieckiego protektoratu 147
Zakończenie 153
Bibliografia 155
Aneks (Wykaz węgierskich ministrów spraw zagranicznych oraz dyplomatów w służbie
państwa Habsburgów 169
184 strony, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka