W rozwoju ludzkości procesy budowania systemów wiedzy o zewnętrznym świecie
decydowały o zaspokajaniu potrzeb i możliwościach przetrwania. Dlatego też
wypracowywanie metod poprawnego poznawania rzeczywistości było dla człowieka niezwykle
ważnym zadaniem. Rozwój nauki pozwalał na powstawanie coraz to nowych gałęzi
przemysłu, transportu, sposobów porozumiewania się, odżywiania się, ubierania oraz
potocznego rozumienia świata, co decydowało w jakiejś mierze o dalszym rozwoju nauki.
Metody nauk społecznych opisane powyżej zasługują na miano współczesnych. Obecne
szkice, choć tylko w części i w sposób tylko elementarny traktują o tych metodach,
nabywają tym samym pewnego prawa do określenia "współczesne". W innych zaś
częściach, choć nie poruszają tematów najbardziej awangardowych, zdają sprawę z
refleksji metodologicznej inspirowanej w szczególności przez Karla Poppera i Friedricha
Hayeka - myślicieli, których dorobek zamknięty przed dekadą wchodzi w fazę
sprawdzania jego trwałości. A więc i tym partiom książki przysługuje w pewnym sensie
współczesność. Głównym jednak tytułem do tego miana jest sygnalizowanie powiązań
problematyki badań społecznych z socjologią.
Publikacja kierowana jest nie tylko do studentów socjologii, ale również pedagogiki,
psychologii, prawa, politologii i dziedzin pokrewnych.
Ryszard Adam Podgórski - absolwent Uniwersytetu Kardynała Stefana
Wyszyńskiego w Warszawie, doktor nauk humanistycznych z zakresu socjologii, redaktor
naczelny Rocznika Naukowego WSSS im ks. F. Blachnickiego w Suwałkach. Najważniejsze
publikacje: Hierarchia wartości młodego pokolenia Polaków w Unii Europejskiej, Socjologia.
Wczoraj - Dziś - Jutro; Religijność wiernych Starokatolickiego Kościoła
Mariawitów. Studium historyczno-socjologiczne; Homo socjologicus w strukturze
wartości. Autor ponad 30 artykułów naukowych.
Wstęp.
Rozdział l
Nauki społeczne jako system twierdzeń, hipotez, teorii naukowych.
Rozdział 2
Stosunek nauk społecznych do innych dyscyplin naukowych.
Rozdział 3
Nauka jako wiedza o rzeczywistości .
3.1. Pojęcie „nauki".
3.2. Rozumowanie naukowe.
3.3. Podstawowe procesy tworzenia wiedzy.
3.4. Podstawowe cechy wiedzy naukowej.
Rozdział 4
Rozumienie pojęcia „metodologia".
4.1. Metodologia jako nauka o zasadach badań naukowych —
4.2. Zadania metodologii..
4.3. Metoda i jej elementy składowe.
4.4. Znaczenie metody w badaniach naukowych .
4.5. Główne ingredienty metody naukowej.
4.5.1. Dedukcja i indukcja .
4.5.2. Analiza i synteza..
4.6. Metoda jako element konstytutywny dyscypliny naukowej
Rozdział 5
Problemy naukowe.
5.1. Budowanie problemów naukowych.
5.2. Pochodzenie problemów naukowych.
5.3. Zasady klasyfikacji problemów naukowych.
5.4. Impostacja logiczna..
5.5. Założenia problemów naukowych.
5.6. Problemy teoretyczne a naukowe.
5.7. Istota ważności problemów naukowych.
5.8. Sformułowanie problemu badawczego.
Rozdział 6
Hipotezy naukowe.
6.1. Źródła hipotez i teorii naukowych.
6.2. Weryfikacja i falsyfikacja hipotez.
6.3. Operacjonalizacja pojęć..
Rozdział 7
Fakty w naukach społecznych.
7.1. Rodzaje faktów społecznych.
7.1.1. Fakt psychologiczny.
7.1.2. Fakt etyczny..
7.1.3. Fakt kulturowy..
7.1.4. Fakt historyczny..
7.2. Badanie faktów społecznych.
7.3. Problem teorii w naukach społecznych.
7.4. Pojęcie teorii..
Rozdział 8
Struktura procesu badawczego w socjologii.
8.1. Przedmiot, cel, zakres i metody badań socjologicznych .
8.2. Metody badań socjologicznych.
8.2.1. Metoda badań terenowych.
8.2.2. Metoda reprezentacyjna.
8.2.3. Metoda eksperymentalna.
8.2.4. Metoda oparta na danych historycznych.
8.2.5. Metoda socjometryczna .
8.3 Metody doboru prób do badań.
Rozdział 9
Techniki badawcze .
9.1. Techniki obserwacyjne.
9.2. Wywiad kwestionariuszowy.
9.3. Ankieta ..
9.4. Badanie dokumentów .
9.5. Techniki socjometryczne.
Rozdział 10
Narzędzia badawcze.
10.1. Narzędzia badawcze stosowane w badaniach socjologicznych.
10.2.Dobór próby.
10.3. Populacja.
10.4. Uzasadnienie tez ogólnych.
10.5. Etap projektowania badań .
Rozdział 11
Opracowanie i systematyzowanie materiałów badawczych.
11.1. Metody systematyzowania tekstów.
11.2. Grupowanie tekstów .
11.3. Pisarstwo naukowe.
11.4. Metoda konstruowania kwestionariusza ankiety.
Zakończenie.
Bibliografia.
239 stron, A5, miękka oprawa